Theo bác sĩ Jedsada Boonyawongwiroj, Phó Giám đốc Bệnh viện Maharaj Nakhon Ratchasima (Thái Lan), nhiều người thích thời tiết lạnh vì cảm giác dễ chịu. Tuy nhiên, khi trời lạnh, cơ thể phải làm việc vất vả hơn để giữ ấm. Chính trong bối cảnh đó, một số hành vi sinh hoạt hằng ngày, nếu không chú ý, có thể vô tình làm tăng nguy cơ đột quỵ, nhồi máu cơ tim và các biến cố mạch máu nguy hiểm.
Thói quen đầu tiên cần đặc biệt lưu ý là tắm nước lạnh vào mùa đông. Nhiều người cho rằng tắm nước lạnh giúp tỉnh táo, sảng khoái, nhưng trên thực tế, việc này có thể khiến cơ thể chịu thêm gánh nặng.
Khi thời tiết lạnh, các mạch máu dưới da vốn đã co lại để hạn chế mất nhiệt và bảo vệ tim, não. Nếu tiếp tục tiếp xúc với nước lạnh, mạch máu sẽ co mạnh hơn, dễ làm huyết áp tăng đột ngột, từ đó làm tăng nguy cơ tắc hoặc vỡ mạch máu não. Nước lạnh còn kích thích hệ thần kinh giao cảm, khiến tim đập nhanh hơn, tạo áp lực lớn cho tim.
Cách an toàn hơn là tắm nước ấm để giúp mạch máu giãn ra, máu lưu thông tốt hơn. Với những người đã quen tắm lạnh, bác sĩ khuyên chỉ nên rửa mặt bằng nước mát thay vì tắm toàn thân.
Thói quen thứ hai là uống rượu bia để “chống lạnh” . Nhiều người tin rằng rượu giúp làm ấm cơ thể, nhưng thực tế lại ngược lại. Rượu khiến mạch máu ngoại vi giãn ra, làm cơ thể mất nhiệt nhanh hơn, nhiệt độ trung tâm giảm xuống, buộc tim phải hoạt động nhiều hơn để duy trì huyết áp.
Trong thời tiết lạnh, máu vốn đã có xu hướng đặc hơn, việc uống rượu còn làm rối loạn chức năng tiểu cầu, làm tăng nguy cơ hình thành cục máu đông. Rượu cũng khiến tim đập nhanh, làm tăng nguy cơ thiếu máu cơ tim, đặc biệt nguy hiểm với người có bệnh tim mạch hoặc tăng huyết áp.
Thay vì rượu bia, bác sĩ khuyến nghị nên uống trà nóng hoặc nước ấm. Với những người có tiền sử bệnh mạch vành hoặc cao huyết áp, tốt nhất nên tránh rượu bia hoàn toàn trong mùa đông.
Thói quen thứ ba là tập thể dục ngoài trời khi trời quá lạnh mà không chuẩn bị đầy đủ. Vận động trong mùa đông nhìn chung là tốt cho sức khỏe, nhưng nếu tập luyện trong điều kiện giá lạnh, gió mạnh, cơ thể chưa được làm ấm, nguy cơ mạch máu sẽ tăng lên rõ rệt. Không khí lạnh làm mạch máu co nhanh, huyết áp tăng, tim phải làm việc nhiều hơn.
Đồng thời, đường thở có thể bị co thắt, gây khó thở, đặc biệt ở người bị hen suyễn hoặc bệnh phổi. Việc gắng sức trong lạnh sâu còn có thể kích hoạt rối loạn nhịp tim ở người có bệnh tim nền.
Để giảm rủi ro, cần mặc đủ ấm, dùng áo chắn gió, găng tay, tất, khởi động kỹ trước khi tập và tránh tập ngoài trời vào những ngày quá lạnh hoặc gió lớn.
Bác sĩ Jed cũng chỉ ra những nhóm đối tượng cần đặc biệt thận trọng trong mùa đông, bao gồm người cao tuổi do hệ tim mạch và mạch máu thích nghi kém với lạnh; người mắc bệnh mạn tính như đái tháo đường, tăng huyết áp, bệnh mạch vành; người thường xuyên uống rượu bia; người hay tập thể dục ngoài trời nhưng không chuẩn bị phù hợp; và những người có hệ miễn dịch suy giảm, đang trong giai đoạn hồi phục sau bệnh.
Để phòng tránh nguy cơ bệnh mạch máu trong mùa lạnh, bác sĩ khuyến cáo nên giữ ấm cơ thể bằng cách mặc nhiều lớp áo, đội mũ, mang găng tay, tất, che kín cổ và tai; uống nước ấm thường xuyên để hỗ trợ tuần hoàn máu; hạn chế hoặc tránh rượu bia; tập thể dục vừa sức, chọn thời điểm thích hợp, khởi động kỹ và mặc đồ chống gió; đồng thời duy trì chế độ ăn giàu protein, vitamin và các thực phẩm giúp tăng cường miễn dịch.
Nguồn và ảnh: matichon.co.th