Da xù xì như mọc nấm vì hội chứng lạ

Anh Sơn khởi phát bệnh từ khi khoảng 2 tuổi. Các tổn thương lan rộng ở bàn tay và bàn chân, tiến triển ngày càng nặng khiến bệnh nhân mất khả năng đi lại, phải sử dụng xe lăn suốt nhiều năm. Gần đây, bệnh nhân còn được phát hiện ung thư biểu mô tế bào vảy ở lòng bàn chân - biến chứng nguy hiểm thường gặp ở người mắc hội chứng “người cây”.

Anh Sơn đến khám tại Bệnh viện Da liễu TP.HCM và được chẩn đoán mắc loạn sản thượng bì dạng mụn cóc (Epidermodysplasia verruciformis). Theo y văn, trên thế giới đến nay mới ghi nhận khoảng 200 trường hợp mắc hội chứng này. Tại Việt Nam, anh Sơn là ca thứ hai, sau một bệnh nhân 63 tuổi ở Đồng Nai với tổn thương nhẹ hơn, khu trú ở cẳng chân.

BSCK2 Nguyễn Vũ Hoàng, Phó giám đốc Bệnh viện Da Liễu TP.HCM cho biết, hội chứng “người cây” thường khởi phát rất sớm, trung bình từ 6 - 7 tuổi, thậm chí có trường hợp xuất hiện ngay từ 1 - 2 tuổi.

Giai đoạn đầu, tổn thương da dễ bị nhầm với các bệnh thông thường như lang ben, dày sừng tiết bã hoặc mụn cóc phẳng. Theo thời gian, các mảng da dày lên, sừng hóa mạnh, nhô cao và xù xì như vỏ hoặc rễ cây, gây biến dạng và hạn chế nghiêm trọng khả năng vận động.

Bệnh do đột biến gene khiến cơ thể suy giảm miễn dịch với một số chủng virus HPV hiếm, chủ yếu là nhóm Beta-HPV. Các chủng virus này không gây bệnh ở người khỏe mạnh, vì vậy hội chứng “người cây” không lây nhiễm và không gây nguy cơ cho người xung quanh khi tiếp xúc.

Các bác sĩ đã khuyến cáo phẫu thuật cắt bỏ tổn thương ung thư nhằm hạn chế nguy cơ di căn. Tuy nhiên, do hoàn cảnh đặc biệt khó khăn chỉ có hai mẹ con nương tựa nhau, mọi sinh hoạt phụ thuộc vào người mẹ 75 tuổi nên bệnh nhân chưa có điều kiện thực hiện phẫu thuật.

Từ tháng 6/2025, anh Sơn được điều trị bằng kem bôi và thuốc uống chứa phức hợp alpha-lactalbumin - oleic acid, với sự hỗ trợ của nhóm nghiên cứu do TS Trần Thị Hiền (Đại học Lund, Thụy Điển) dẫn dắt. Sau vài tháng, các bác sĩ ghi nhận tổn thương da mỏng dần, giảm đau rõ rệt và giảm tốc độ tiến triển của ung thư ở bàn chân.

Đáng chú ý, đây là ca “người cây” đầu tiên trên thế giới được áp dụng phương pháp điều trị này. Sau 6 tháng, các tổn thương ở tay và chân giảm khoảng 30 - 40%, mở ra hy vọng cải thiện chất lượng sống cho bệnh nhân. Hiện nhóm nghiên cứu đang phối hợp với các bệnh viện da liễu trong nước tiếp tục theo dõi, gửi mẫu bệnh phẩm ra nước ngoài xét nghiệm và đánh giá hiệu quả điều trị trong vòng một năm để hoàn thiện báo cáo khoa học công bố quốc tế.

Giới chuyên môn cho biết, đến nay chưa có phương pháp điều trị khỏi hoàn toàn hội chứng “người cây”. Việc điều trị chủ yếu nhằm kiểm soát triệu chứng, hạn chế biến chứng và phát hiện sớm ung thư da. Tuy nhiên, các chuyên gia kỳ vọng phức hợp alpha-lactalbumin - oleic acid có thể giúp giảm nguy cơ tái phát tổn thương sau phẫu thuật, đồng thời mở ra hướng tiếp cận mới trong điều trị các bệnh da di truyền hiếm gặp.