Mùa đông nhiều đờm? Chỉ cần luộc củ cải với chút muối, uống nước là phổi sạch - miệng thơm ngay!

Trong gian bếp mùa đông của nhiều gia đình châu Á, củ cải trắng là nguyên liệu quen thuộc, giá rẻ và dễ chế biến. Tuy nhiên, theo y học cổ truyền, đây không chỉ là một loại rau thông thường mà còn được ví như “nhân sâm bình dân” nhờ công dụng hỗ trợ phổi, tiêu đờm, thanh nhiệt và cải thiện tiêu hóa.

Đặc biệt, trong giai đoạn cuối năm - khi thời tiết lạnh, chế độ ăn nhiều đạm và dầu mỡ - củ cải trắng càng phát huy giá trị nếu được sử dụng đúng cách.

Theo Đông y, củ cải trắng ăn sống có vị cay nồng, hơi ngọt và tính mát. Nhờ đó, loại củ này có tác dụng làm ẩm phổi, tiêu đờm, giảm ho, thanh nhiệt giải độc và hỗ trợ nhu động ruột, giúp giảm táo bón.

Trong khi đó, củ cải nấu chín lại mang tính ôn hòa hơn, vị ngọt dịu, có tác dụng điều hòa khí huyết, hỗ trợ tiêu hóa, bổ sung tân dịch và phục hồi cơ thể sau bệnh. Chính sự linh hoạt này khiến củ cải trở thành lựa chọn phù hợp cho nhiều nhóm người, đặc biệt là trước Tết Nguyên đán.

Ba nhóm người nên ăn nhiều củ cải trắng

1. Người bị viêm nhiễm, ho nhiều đờm

Theo quan niệm của Y học cổ truyền Trung Quốc (TCM), viêm và đờm là kết quả của việc cơ thể phản ứng với tà khí từ bên ngoài. Những biểu hiện như ho, sốt, đau họng, tức ngực chính là “tín hiệu cảnh báo” của cơ thể.

Củ cải trắng có tác dụng đẩy nhanh quá trình đào thải đờm và ẩm thấp, từ đó giúp đường hô hấp thông thoáng hơn. Với những người thường xuyên ho có đờm, ăn củ cải đúng cách có thể hỗ trợ giảm triệu chứng đáng kể.

2. Người có đờm mắc cổ, khó khạc ra

Nhiều người sau khi khỏi cảm lạnh vẫn cảm thấy cổ họng vướng đờm, dù không ho nhiều. Trong trường hợp này, thay vì cố gắng khạc đờm, việc làm tan đờm từ bên trong lại hiệu quả hơn.

Theo Đông y, khi đờm không thoát ra được từ “phía trên”, có thể “dẫn xuống phía dưới” thông qua hệ tiêu hóa. Củ cải với công dụng tiêu đờm, thông khí chính là giải pháp phù hợp.

3. Người có biểu hiện “nội nhiệt” vào mùa đông

Mùa đông là thời điểm dương khí tích tụ bên trong, trong khi âm khí bên ngoài mạnh, dễ gây ứ trệ trong cơ thể. Điều này có thể dẫn đến các biểu hiện như nóng trong, khô họng, nổi mụn, táo bón hoặc cảm giác bứt rứt.

Củ cải trắng với tính mát, vị cay ngọt giúp thanh nhiệt phổi, điều hòa gan và giảm tình trạng “hỏa nội sinh”, từ đó mang lại cảm giác dễ chịu hơn cho cơ thể.

Gợi ý cách chế biến để phát huy tối đa công dụng

Củ cải trắng nấu cùng khoai mỡ: Phù hợp với người mới khỏi bệnh, còn ho đờm nhẹ. Củ cải giúp tiêu đờm, trong khi khoai mỡ bổ phổi, kiện tỳ.

Cách làm: Nửa củ cải, một nắm khoai mỡ, 1,5 lít nước, đun sôi 20 phút. Có thể thêm vỏ quýt khô nếu đờm nhiều.

Củ cải trắng và lê: Lê có tác dụng làm ẩm phổi, thanh nhiệt. Kết hợp hai nguyên liệu này giúp giảm vị cay của củ cải và tăng hiệu quả tiêu đờm. Với người tỳ vị yếu, nên nấu chín thay vì ép nước.

Canh củ cải trắng thêm muối: Theo Đông y, muối có tác dụng “làm mềm và tiêu ứ”. Chỉ cần nấu củ cải với nước và một chút muối cho đến khi mềm, ăn cả cái lẫn nước để tăng hiệu quả.

Củ cải trắng xào hoặc nấu với hành, gừng: Thích hợp cho người bị cảm lạnh do gió, sợ lạnh, nghẹt mũi, ho đờm. Món ăn giúp làm ấm cơ thể và hỗ trợ giải cảm.

Củ cải trắng hầm thịt cừu: Thịt cừu bổ khí huyết nhưng dễ sinh nhiệt. Kết hợp với củ cải giúp cân bằng, giảm ngấy và hạn chế sinh đờm.

Theo BSCKI Trần Văn Hùng, chuyên gia dinh dưỡng y học cổ truyền: Củ cải trắng là thực phẩm có lợi cho hệ hô hấp và tiêu hóa, đặc biệt trong mùa lạnh. Tuy nhiên, người có thể trạng thiếu khí nặng, hay mệt mỏi, tụt huyết áp, ăn kém không nên ăn quá nhiều củ cải sống vì có thể làm hao khí. Với nhóm này, nên ưu tiên củ cải nấu chín, ăn lượng vừa phải và kết hợp cùng thực phẩm bổ dưỡng khác.

Lưu ý khi sử dụng

Dù có nhiều lợi ích, củ cải không phù hợp với người thiếu khí nặng. Do củ cải có tính “tán khí”, ăn nhiều có thể khiến cơ thể mệt hơn nếu vốn đã suy nhược.