4 thực phẩm dễ trở thành "ổ chứa kim loại nặng" nhất

“Ăn nhiều rau, bổ sung hải sản, tăng cường gan động vật”, đó là thói quen dinh dưỡng của không ít gia đình. Thế nhưng ít ai biết rằng, chính những thực phẩm tưởng chừng bổ dưỡng ấy lại có thể là nơi “ẩn náu” của chì, cadimi, thủy ngân, asen… Những kim loại nặng này không làm thực phẩm đổi màu hay biến vị, nhưng có thể lặng lẽ đi vào cơ thể, tích tụ theo năm tháng và gây ra tổn thương gan, thận, hệ thần kinh, thậm chí dẫn đến một số loại ung thư.

Những thực phẩm dễ trở thành “ổ chứa” kim loại nặng

- Hải sản, đặc biệt là nghêu, sò, ốc, hến: Biển ngày càng ô nhiễm, trong khi các loài nhuyễn thể lại sống ở tầng đáy và ăn theo kiểu lọc nước. Chúng dễ hấp thụ cadimi, thủy ngân, asen. Cá lớn như cá ngừ, cá kiếm, cá mập cũng có nồng độ thủy ngân cao do hiệu ứng “tích lũy sinh học”: cá càng ăn nhiều, sống càng lâu thì lượng kim loại nặng trong cơ thể càng lớn.

- Nội tạng động vật, nhất là gan và thận: Gan và thận là cơ quan giải độc, đào thải, nên cũng là nơi tích tụ nhiều độc tố và kim loại nặng. Đặc biệt, động vật nuôi ở khu vực ô nhiễm hoặc trong môi trường công nghiệp càng tiềm ẩn nguy cơ cao.

- Rau lá xanh: Các loại rau như rau bina (cải bó xôi), xà lách, cải xanh… có rễ phát triển mạnh, hút nước nhanh. Nếu đất hoặc nguồn nước bị ô nhiễm, chúng sẽ hấp thụ lượng lớn chì, cadimi. Ngoài ra, việc sử dụng phân bón, thuốc trừ sâu chứa kim loại nặng cũng làm tăng nguy cơ.

- Gạo: Vụ việc “gạo nhiễm cadimi” từng gây chấn động dư luận. Do lúa có bộ rễ phát triển mạnh và sống trong môi trường nước, khả năng hút cadimi của chúng cao hơn nhiều loại ngũ cốc khác.

Kim loại nặng không gây ngộ độc tức thì, nhưng cực kỳ nguy hiểm khi tích tụ

Sự nguy hiểm của kim loại nặng nằm ở tính âm thầm: không gây ngộ độc cấp tính, không làm thay đổi hương vị thực phẩm. Nhưng khi tích lũy lâu dài, chúng phá vỡ cân bằng chuyển hóa, gây tổn thương cơ quan và tăng nguy cơ ung thư.

- Chì: ảnh hưởng đến hệ thần kinh, làm chậm phát triển trí tuệ ở trẻ em.

- Cadimi: gây hại cho thận, loãng xương, ung thư thận.

- Thủy ngân: tác động đến não, nguy hiểm với thai phụ và thai nhi.

- Asen: tích lũy lâu dài có thể dẫn đến tổn thương da, ung thư bàng quang, gan.

3 cách “giảm độc” khi ăn uống

- Chọn nguồn thực phẩm an toàn: Ưu tiên sản phẩm có chứng nhận kiểm định: hữu cơ, VietGAP, sản phẩm đạt chuẩn dư lượng thuốc bảo vệ thực vật. Tránh mua hải sản giá rẻ, nội tạng không rõ nguồn gốc. Khi ăn cá, hạn chế các bộ phận như đầu, gan, bong bóng - nơi có thể chứa nhiều kim loại nặng. Đồng thời, nên thay đổi thực đơn, không ăn mãi một loại thực phẩm để tránh dồn nạp một kim loại nhất định.

- Rửa thực phẩm đúng cách: Rau xanh nên ngâm nước sạch 15-30 phút, sau đó rửa nhiều lần dưới vòi nước chảy. Có thể pha thêm chút muối, baking soda hoặc giấm để loại bỏ phần nào kim loại bám ngoài bề mặt. Với nghêu sò, cần ngâm cho nhả hết cát, loại bỏ phần ruột và màng đen - vốn là nơi chứa nhiều kim loại. Gạo chỉ nên vo 2-3 lần, tránh vo quá kỹ làm mất chất dinh dưỡng.

- Nấu nướng đúng phương pháp: Nên chần rau hoặc nội tạng qua nước sôi 1-2 phút rồi bỏ nước đầu, sau đó mới xào hoặc nấu để giảm bớt kim loại tan trong nước. Tránh dùng nồi nhôm để nấu lâu các món có vị chua như canh cà chua, dưa chua, vì dễ gây thôi nhiễm kim loại. Ngoài ra, hạn chế nướng hoặc chiên rán quá kỹ, bởi nhiệt độ cao khiến kim loại nặng bám chặt hơn vào thực phẩm.

Nguồn và ảnh: QQ