Tại sao nhiều người tử vong chỉ vì mắc bệnh cúm?
Căn bệnh này đang có những diễn biến phức tạp tại nước ta. Vậy vì đâu nhiều người lại dễ gặp biến chứng của bệnh cúm dẫn đến tử vong như vậy?
Một số trường hợp, không kể là người già, người trẻ hay trẻ nhỏ mắc bệnh cúm rồi tử vong tại Mỹ. Căn bệnh này đang có những diễn biến phức tạp tại nước ta. Vậy vì đâu nhiều người dễ gặp biến chứng của bệnh cúm dẫn đến tử vong như vậy?
Rất nhiều tài khoản trên mạng xã hội Mỹ khẳng định đây là mùa cúm vô cùng đáng sợ. Có nhiều thông tin về dịch cúm trên toàn nước Mỹ, tiêm vắc-xin không hiệu quả và một loạt các tin tức về những ca tử vong do bệnh cúm .
Rất nhiều gia đình đã báo cáo rằng, người lớn và trẻ nhỏ trong gia đình họ đang hoàn toàn khỏe mạnh bỗng tử vong ngay sau khi phát hiện có những triệu chứng của bệnh cúm. Bé Michael Messenger (12 tuổi), qua đời chỉ vài ngày sau khi xét nghiệm cúm ở một trung tâm chăm sóc khẩn cấp. Katharine Gallagher (27 tuổi), qua đời chỉ 5 ngày sau khi rời khỏi nơi làm việc sớm với các triệu chứng cúm, do biến chứng viêm phế quản cấp tính. Đó là những trường hợp khiến bất cứ ai trên nước Mỹ khi nghĩ đến đều cảm thấy rùng mình vì bệnh cúm.
Rất nhiều tài khoản trên mạng xã hội Mỹ khẳng định đây là mùa cúm vô cùng đáng sợ.
Tuy nhiên, nguy cơ bạn gặp các biến chứng của bệnh cúm là gì? Biến chứng ấy sẽ xảy ra như thế nào? Đây có lẽ vẫn là những ẩn số mà nếu không nắm rõ, chúng ta sẽ phải nhận hậu quả khôn lường khi bị bệnh cúm. Pat Salber, BS chuyên khoa cấp cứu tại San Francisco và là người sáng lập blog The Doctor Weighs In sẽ giải đáp cho chúng ta những thắc mắc này.
Khi nào bạn có thể bị tử vong do bệnh cúm?
Số người mắc bệnh cúm cần phải nằm viện, hoặc cuối cùng chết vì virus thay đổi hàng năm tùy thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm chủng virus nào chiếm ưu thế và sức mạnh của vắc-xin năm đó. Tuy nhiên, Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Bệnh (CDC) ước tính có khoảng 12.000 đến 56.000 ca tử vong liên quan đến bệnh cúm xảy ra mỗi năm.
Theo CDC, con số này vẫn là con số tương đối nhỏ, số ca mắc cúm trong một năm có thể lên tới 60,8 triệu người. "Trong một số bệnh dịch này, hàng triệu người bị nhiễm bệnh, do đó tử vong là điều hiếm gặp", Tiến sĩ Salber nói.
Số người mắc bệnh cúm cần phải nằm viện, hoặc cuối cùng chết vì virus thay đổi hàng năm tùy thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm chủng virus nào chiếm ưu thế và sức mạnh của vắc-xin năm đó.
Tử vong do bệnh cúm diễn ra như thế nào?
TS Salber nói, một số bệnh nhân có thể bị nhiễm trùng lần thứ hai trong khi đang chống lại bệnh cúm, như viêm phổi (nhiễm trùng túi khí của phổi), có thể nghiêm trọng đủ để dẫn đến sự suy giảm cơ quan và cuối cùng là tử vong. Bệnh cúm có thể trở nên phức tạp hơn do nhiễm khuẩn huyết, một phản ứng đe dọa đến mạng sống do chứng nhiễm trùng xảy ra khi vi khuẩn xâm nhập vào máu.
Nhiều người khác có thể tử vong do bệnh cúm vì hệ thống miễn dịch của họ đã bị tổn thương bởi một căn bệnh khác. Tiến sĩ Salber giải thích: "Cúm có thể làm trầm trọng thêm các bệnh như tiểu đường, hen suyễn và bệnh phổi mãn tính. Nếu người mắc bệnh tiểu đường bị suy thận nhẹ, bị cúm, không theo kịp quá trình hydrat hóa - làm cho chức năng thận trở nên tồi tệ hơn - và cũng không thể chống lại bệnh cúm vì họ đã có phản ứng miễn dịch thấp hơn thì sẽ chống chọi với bệnh cúm kém hơn".
Tuy nhiên, ngay cả những người khỏe mạnh cũng có thể chết do cúm như các báo cáo về tử vong ở trẻ em. Tiến sĩ Salber nói: "Những đứa trẻ trông thật khỏe mạnh có thể bị áp lực bởi phản ứng miễn dịch của bản thân. Trong một số trường hợp, cơ thể có thể tăng cường hệ miễn dịch để các protein chống lại sự tích tụ trong máu và làm hỏng những cơ quan khác. "Ví dụ, bạn có thể nhận được phản ứng miễn dịch này trong phổi và chúng có thể bị khó thở. Đó là lý do trẻ nhỏ thường phàn nàn thỉnh thoảng bị hụt hơi khi đang bị bệnh cúm".
Nhiều người khác có thể tử vong do bệnh cúm vì hệ thống miễn dịch của họ đã bị tổn thương bởi một căn bệnh khác.
Những đối tượng có nguy cơ tử vong cao nhất khi bị bệnh cúm
Tiến sĩ Salber nói, người lớn tuổi và trẻ nhỏ có nguy cơ mắc biến chứng nghiêm trọng nhất do cúm, bao gồm cả việc phải nằm viện dài ngày lẫn tử vong. Những người cao tuổi có nguy cơ cao bị suy yếu hệ thống miễn dịch vì những lo ngại sức khỏe và cũng dễ bị nhiễm trùng thứ phát hơn. Trẻ em có thể dễ bị phản ứng áp đảo bởi hệ thống miễn dịch đơn giản vì có thể không bị phơi nhiễm trước đó với chủng virus cúm đặc biệt.
"Chúng ta biết rằng H3N2 dường như gây ra tất cả các vấn đề trong năm nay. Những đứa trẻ được sinh ra sau lần cuối cùng có dịch cúm H3N2 là chủng nổi trội sẽ không có các kháng thể hình thành nên virus sẽ lây lan nhanh hơn", vị tiến sĩ này cho biết. Mọi người đều có một hệ thống miễn dịch khác nhau, và cách mà một cá nhân phản ứng lại với bệnh cúm sẽ có sự thay đổi.
Làm thế nào để an toàn khi mắc bệnh cúm?
Tiến sĩ Salber nói: "Tốt nhất là bạn nên liên lạc với bác sĩ của mình sớm nhất có thể, đặc biệt là nếu bạn cảm thấy mình gặp một số triệu chứng tồi tệ hơn ngoài các triệu chứng thông thường, ví dụ như thở ngắn, thở dốc".
Chuyên gia giải thích: "Hầu hết người mắc bệnh ban đầu ở mức độ nhẹ, sau đó có thể trở nên tốt hơn nhờ bác sĩ. Một bác sĩ có thể quyết định cho bạn điều trị bằng thuốc kháng virus như Tamiflu hoặc Relenza, hoặc chẩn đoán và điều trị nhiễm khuẩn thứ phát bằng kháng sinh. Bạn cũng nên thực hiện theo những lời khuyên của bác sĩ như nghỉ ngơi nhiều và uống nhiều nước để nhanh chóng phục hồi.
Đừng quên rửa tay thường xuyên sạch sẽ tránh lây virus cho những người khác hoặc chính mình bị bệnh.
Cách tốt nhất để tránh bệnh cúm ngay khi có dịch bệnh?
Chích ngừa cúm vẫn là cách tốt nhất để tự bảo vệ mình chống lại bệnh cúm, ngay cả khi bắt đầu có dịch bệnh cúm. Tiến sĩ Salber nói: "Chúng tôi biết rằng vắc-xin cúm có vẻ ít hiệu quả trong năm nay, nhưng không phải vì thế mà chúng ta từ bỏ việc chích ngừa vắc-xin cúm. Điều này vẫn tốt hơn là việc không sử dụng cách gì để phòng chống bệnh cúm".
Nhiều người trẻ tuổi có thể nói mình bị cúm khi thăm ông bà trong gia đình bị cúm chẳng hạn sẽ không sao nhưng thực sự chích ngừa cúm vẫn là cần thiết. Chích ngừa cúm không chỉ để bảo vệ bản thân mà còn cho những người thân yêu của bạn. Đừng quên rửa tay thường xuyên sạch sẽ tránh lây virus cho những người khác hoặc chính mình bị bệnh.
Theo PGS.TS Nguyễn Tiến Dũng (Nguyên trưởng khoa Nhi, Bệnh viện Bạch Mai), căn bệnh này có thể gặp ở mọi độ tuổi nhưng thường trở nên phổ biến hơn ở trẻ nhỏ, người già, người làm việc cường độ cao, người đang mắc phải một số bệnh mãn tính, khả năng chống chọi virus, vi khuẩn yếu kém hơn những người khác.
Nhóm bệnh nhân mắc cúm có diễn biến thất thường nhất, đáng lo ngại nhất là nhóm những người mắc bệnh mãn tính như bệnh tim mạch, bệnh về phổi, tắc nghẽn phổi mãn tính, hen phế quản, giãn phế quản…
Đặc biệt là nhóm bệnh nhân có vấn đề sẵn ở đường hô hấp, khi mắc cảm cúm, các triệu chứng của bệnh mãn tính càng được thể bùng phát và diễn biến nặng nề hơn, thậm chí là tử vong. Do đó, đừng bao giờ nghĩ chỉ một cơn cảm cúm xoàng thì chẳng có nghĩa lý gì với sức khỏe con người, nếu cảm thấy mệt mỏi quá mức so với bình thường, chuyên gia khuyên người dân nên nhập viện càng sớm càng tốt.
Nếu thấy xuất hiện hiện tượng sốt cao sau vài ngày sốt nhẹ, đau nhức toàn thân, đau ngực, khó thở… thì càng phải đến viện sớm. Đây chính là những biến chứng cực nguy hiểm của bệnh cúm, không được điều trị kịp thời có thể dẫn đến tử vong. Bệnh nhân cúm không nên vận động quá mức, thường xuyên bổ sung nước và dinh dưỡng kịp thời để đề phòng mất nước.
Để phòng bệnh cúm, chúng ta cần thường xuyên rửa tay bằng xà phòng diệt khuẩn, giữ vệ sinh mắt, mũi, miệng thật sạch, hạn chế đến nơi công cộng để tránh lây nhiễm bệnh cho người khác, chủ động tiêm phòng vắc-xin cúm ngay từ bây giờ để giảm thiểu tối đa nguy cơ mắc căn bệnh này.
(Nguồn: Health, Cdc)
