Hai tháng qua, đường đua âm nhạc thịnh hành trên TikTok là sự thống trị của ca sĩ miền Tây. Đầu tiên là cơn sốt "kệ nhắm mắt yêu luôn", từ bài nhạc cùng tên của Hana Cẩm Tiên và Tuệ Ny. Sau đó, hiện tượng Muốn Cưa Anh Làm Bồ xuất hiện, thu hút sự quan tâm đặc biệt của cộng đồng mạng trên TikTok và tạo nên cuộc tranh cãi không hồi kết.

Từ một bài nhạc Viral, TikToker Dương Ái Vy thành hiện tượng. Cô làm nên bài nhạc có thành tích áp đảo trong rất nhiều sản phẩm của thị trường nhạc Việt trong 3 tháng qua. Dương Ái Vy bắt đầu chạy show và tranh cãi bùng nổ xuất hiện từ đây. Các khán giả cùng nhau mổ xẻ về chuyện tại sao "lấy cây kim may đồ" lại hot đến thế.

Phủ sóng TikTok

Dương Ái Vy (sinh năm 2007) là tên tuổi mới toanh, nổi lên từ chất liệu âm nhạc đặc trưng của miền Tây. Ngay sau khi lên sóng, Muốn Cưa Anh Làm Bồ đã gây sốt mạng xã hội. Trước hết là sự bàn tán của khán giả về một cô gái mặc áo bà ba, với những cử chỉ diễn xuất chân chất. Sau đó, lời bài hát ngây ngô theo đúng độ tuổi của Dương Ái Vy giúp cô thu hút người nghe.

Bài nhạc mở đầu bằng câu "Lấy cây kim may đồ / Rồi khâu cái túi xong bắt trái tim anh bỏ vô / Muốn cưa anh làm bồ / Nhìn mình trong gương em đây cũng xinh hơn nhiều cô". Điểm nhấn tạo ra sự bùng nổ chính là "lấy cây kim may đồ". Cộng đồng mạng đã đổ xô chế lời từ câu hát này, hoặc dùng nó để mỉa mai bài nhạc.

Một đoạn âm thanh dài hơn 30 phút, với "lấy cây kim may đồ" gây sốt, được sử dụng nhiều để lồng ghép cho các video nội dung. Nhiều đồng nghiệp của Dương Ái Vy và cả người dùng TikTok cover đoạn nhạc. Với tần suất xuất hiện cực nhiều trong thời gian ngắn "lấy cây kim may đồ" thành câu hát gây ám ảnh.

Muốn Cưa Anh Làm Bồ gây sốt TikTok bằng đoạn nhạc gốc. Đó là một trong những yếu tố giúp bài nhạc thoát cái mác nhạc 30 giây TikTok và đạt thành tích ấn tượng ở các nền tảng nhạc số.

Đạt 25 triệu view trên YouTube sau 3 tháng là thành tích không dễ đạt được với bất kỳ nghệ sĩ nào. Đặt lên bàn cân của những bài nhạc độc lập và phát hành để khai thác doanh thu nhạc số, Muốn Cưa Anh Làm Bồ có chất liệu âm nhạc đậm miền Tây, dễ nghe. Ca từ do Dương Ái Vy thể hiện ngây ngô, song một chi tiết khiến người nghe ám ảnh, nhớ lâu là thành công lớn. Tuyến giai điệu của bài nhạc thì đơn giản và dễ tiếp cận.

Từ một TikToker, Dương Ái Vy thành hiện tượng âm nhạc và liên tục xuất hiện ở các sân khấu hội chợ, tỉnh lẻ. Tranh cãi tiếp tục xảy ra khi nhiều khán giả nhận định Dương Ái Vy không đủ khả năng để là ca sĩ biểu diễn ở các sân khấu. Giọng ca sinh năm 2007 bị miệt thị ngoại hình, hứng "gạch đá" vì khả năng hát live còn hạn chế.

Sự độc hại từ cộng đồng mạng nhắm vào Dương Ái Vy tiếp tục góp phần khiến cơn sốt "lấy cây kim may đồ" giữ nhiệt. Bỏ qua yếu tố giọng hát non nớt và kỹ năng trình diễn sân khấu hạn chế, tổng hòa từ mọi yếu tố, Dương Ái Vy rõ ràng đạt được thành công bất ngờ.

Sức hút kỳ lạ của nhạc miền Tây

Muốn Cưa Anh Làm Bồ giúp chất âm nhạc mộc mạc, bình dân của miền Tây một lần nữa gây chú ý ở nhạc Việt. Vẫn là công thức quen thuộc với bản phối phát triển từ nhịp Cha Cha Cha, bên cạnh bộ trống, hiện diện một số nhạc cụ thường thấy của miền Tây như đàn tranh, sáo.

Cũng là hẹn hò trai gái, đám cưới, chèo xuống, hột xoàn, rót đầy ly. Loạt ca từ này lặp đi lặp lại ở nhiều bài nhạc miền Tây. Nhìn ở góc độ thị trường nhạc Việt, mọi thứ ở Muốn Cưa Anh Làm Bồ đã quá cũ kỹ và nhàm chán. Nhưng với tệp khán giả nhạc miền Tây, đó dường như là những thứ cần có để tạo nên bài nhạc dễ nghe, dễ thấm và có yếu tố nghe lại.

Những ca sĩ/hiện tượng âm nhạc miền Tây hoạt động ở thế giới riêng và gần như tách biệt "thế giới" bóng bẩy của Vpop. Tuy nhiên, ở thế giới riêng, họ có tệp khán giả riêng với số lượng lớn, tập trung ở miền Tây và nhiều tỉnh thành. Những bài nhạc miền Tây thu hút lượng người nghe cực lớn ở YouTube và một số nền tảng trực tuyến, thuần khán giả Việt như Zing Mp3.

Với một ca sĩ, có 3 mũi nhọn chính để họ đưa về doanh thu từ âm nhạc, bao gồm: Nhạc số, cát-xê chạy show và thù lao từ các hợp đồng quảng cáo. Nhiều gương mặt đình đám của âm nhạc miền Tây có thể không phải là những ngôi sao bóng bẩy được các thương hiệu lựa chọn và hiện diện ở các chương trình âm nhạc lớn, nhận các giải thưởng uy tín.

Song, với 2 mũi nhọn là doanh thu từ âm nhạc và chạy show, nhiều ca sĩ miền Tây đạt thành công một cách âm thầm. Trước khi hiện tượng Dương Ái Vy nổi lên, Hồ Phi Nal, Diệu Kiên, Phát Hồ, Datkaa, Hana Cẩm Tiên... là những hiện tượng mới nổi trong vài năm gần đây, liên tục có nhiều sản phẩm hút hàng chục triệu view.

Rồi Tới Luôn (Hồ Phi Nal, 209 triệu view), Đám Cưới Nha (Hồng Thanh, 147 triệu view) là những bài nhạc lấy cảm hứng từ nhịp Cha cha cha tạo ra sức hút cực lớn. "Vì sao nhạc miền Tây lại hot đến vậy", đã và đang là chủ đề được khán giả tranh luận. Yếu tố đầu tiên dẫn đến thành công của nhạc miền Tây, được nhiều khán giả nhận định nằm ở chất nhạc bình dân, len lỏi đến mọi nhà và được nghe lại nhiều lần.

Một điểm nhấn khác của các bài nhạc trẻ, âm hưởng miền Tây nằm ở sự pha trộn giữa Pop, Ngũ cung, kết hợp những verse rap chân chất đậm dấu ấn miền sông nước. Các bản hit của Datkaa, Diệu Kiên hay trước đó là bộ đôi Jack và K-ICM đều tạo ra tuyến giai điệu bắt tai của Ngũ cung, kết hợp ca từ đơn giản và dễ nhớ.