Ca khúc khiến hơn 100 người bỏ mạng: Bịt tai ngay nếu nghe thấy âm thanh này!

Trong lịch sử âm nhạc thế giới, hiếm có bản nhạc nào vừa đẹp, vừa buồn, lại vừa khiến công chúng sợ hãi như Gloomy Sunday. Được sáng tác năm 1933 bởi Rezső Seress, ca khúc này đã đi vào huyền thoại với biệt danh “Bản nhạc tự sát”. Nỗi ám ảnh của ca khúc kéo dài suốt gần một thế kỷ, khiến giới khoa học, nghệ sĩ và khán giả vẫn không ngừng đặt câu hỏi: Liệu âm nhạc có thể giết người?

Bản tình ca ra đời từ câu chuyện buồn, ai nghe cũng không toàn mạng

Tên gốc của Gloomy Sunday là Szomorú vasárnap , nghĩa là “Chủ nhật buồn”. Theo nhiều tư liệu, ca khúc được viết vào một ngày chủ nhật ảm đạm của 12 năm 1932 ở Paris (Pháp). Thời điểm đó, Rezső Seress là một nhạc sĩ vô danh, chật vật mưu sinh vì sáng tác nhiều ca khúc mà không ai đón nhận. Đã vậy, người nghệ sĩ còn tuyệt vọng vì tình yêu tan vỡ. Vị hôn thê của ông không ủng hộ ông theo đuổi con đường âm nhạc “vô tích sự”, rời đi sau nhiều cãi vã, để lại người nhạc sĩ cô độc trong căn phòng nhỏ cùng những giai điệu buồn đến nghẹt thở. Đó là lúc tâm trí của Rezső Seress bất thần hình dung những giai điệu đầu tiên của Gloom Sunday.

Số khác lại nói ca khúc được phổ từ bài thơ của László Jávor viết cho người yêu cũ. Trong cơn tuyệt vọng, Seress thả mình vào âm nhạc. Chỉ trong khoảng 30 phút, Gloomy Sunday được ra đời. Đó là một bản nhạc ông phải huýt sáo nhờ người khác ghi chép lại vì ông không biết nhạc lý. Song, khi gửi bản nhạc tới các nhà xuất bản, tất cả đều từ chối với lý do: " Bài hát này quá tuyệt vọng, không nên để ai nghe" .

Ba năm sau (năm 1935), nhờ người bạn là nhà thơ László Jávor viết lại lời và ca sĩ Pál Kalmár thu âm, ca khúc mới được công bố. Không ai ngờ giai điệu bi thương lại trở thành một hiện tượng toàn cầu. Dần dần từ nổi tiếng, ca khúc bắt đầu kéo theo tai tiếng.

Gloomy Sunday trở thành tâm điểm của nhiều vụ tự sát bí ẩn. Báo chí Hungary, Anh, Đức đồng loạt đưa tin về một người đàn ông yêu cầu ban nhạc chơi ca khúc này trong quán cà phê, rồi dùng súng tự kết liễu sau khi trở về nhà và than phiền với người thân vì không thể thoát ra khỏi giai điệu u ám của bài hát.

Sau đó 1 tuần, một cô gái ở Berlin treo cổ trong chính căn hộ của mình. Bên cạnh cô là bản nhạc chép tay ca khúc Gloomy Sunday . Hai ngày sau ở New York, một nữ thư ký trẻ cũng tự kết liễu đời mình bằng khí ga. Trong bức thư tuyệt mệnh, cô đã yêu cầu chơi bản nhạc chết chóc này vào tang lễ của mình.

Tiếp đến, một người đàn ông 82 tuổi nhảy từ cửa sổ tầng 7 sau khi chơi bản nhạc Gloomy Sunday bằng piano. Cũng trong thời gian đó ở Rome, một thiếu niên nhảy cầu tự tử khi đang cầm “ca khúc nguyền rủa”. Thậm chí ở London, cảnh sát phát hiện thi thể một phụ nữ chết vì dùng thuốc an thần quá liều. Trong căn hộ phát lại Gloomy Sunday 78 lần liên tiếp, hàng xóm quá bực bội phải than phiền mới phát hiện ra sự việc đau thương.

Chưa bao giờ trong lịch sử, một bản nhạc bị gắn với nhiều cái chết đến thế. Có tờ báo còn thống kê hàng trăm người đã tìm đến cái chết sau khi nghe hoặc hát theo giai điệu của nghệ sĩ Rezső Seress. Dư luận gọi đây là “bài hát bị ma ám”, “khúc ca chết chóc”, và hàng loạt quốc gia, từ Hungary đến Anh, đã ban lệnh cấm phát sóng công khai. Lệnh cấm càng khiến bài hát trở nên bí ẩn, khiến nó được săn lùng trên chợ đen như một thứ “âm nhạc bị nguyền rủa”.

Sự thật đằng sau bản nhạc "bị nguyền", là trùng hợp hay mang yếu tố tâm linh?

Giữa làn sóng sợ hãi, giới nghiên cứu bắt đầu đi tìm lời giải. Các nhà xã hội học chỉ ra rằng giai đoạn những năm 1930 - 1940 là thời kỳ Đại khủng hoảng kinh tế, thất nghiệp, chiến tranh và khủng hoảng tinh thần bao trùm châu Âu. Nhiều người rơi vào trầm cảm, bi quan, nên khi nghe một bản nhạc chứa đầy tuyệt vọng như Gloomy Sunday, họ dễ dàng đồng cảm và dẫn đến hành động tiêu cực.

Một số nhà khoa học còn nhắc đến "hiệu ứng Werther" - hiện tượng con người bắt chước những cái chết được lan truyền rộng rãi. Bản nhạc, vì vậy, không "giết người" mà vô tình chạm vào nỗi đau đang âm ỉ trong lòng hàng triệu người sau chiến tranh. Hungary, quê hương của tác giả, cũng là một trong những nước có tỷ lệ tự tử cao nhất thế giới thời điểm đó với trung bình 46 người trên 100.000 dân mỗi năm. Vì vậy, "lời nguyền Gloomy Sunday" dần được lý giải bằng tâm lý xã hội hơn là siêu nhiên.

Dù vậy, cuộc đời Rezső Seress vẫn bị chính đứa con tinh thần của mình ám ảnh. Ông từng nói: "Tôi sống như một kẻ có tội trong sự thành công chết chóc này. Tôi đã trút hết nỗi tuyệt vọng vào bài hát và những người có cùng cảm xúc ấy dường như tìm thấy nỗi đau của chính họ trong nó".

Sau khi ca khúc trở nên nổi tiếng, nam nghệ sĩ đã viết thư mong được quay trở lại với vị hôn thê của mình. Trớ trêu thay, vài ngày sau đó, ông biết được người mình yêu đã tự sát và bên cạnh bà là bản sao bài hát Gloomy Sunday.

Đau thương chưa dừng ở đó, sau Thế chiến II, Seress bị giam trong trại tập trung vì gốc Do Thái, chỉ thoát chết khi một sĩ quan Đức nhận ra ông là tác giả của Gloomy Sunday - bản nhạc hắn yêu thích. Nhưng đến năm 1968, ở tuổi 69, Rezső Seress lâm trọng bệnh và đã tự kết liễu bằng cách nhảy từ tầng 4 cửa sổ căn hộ tại Budapest, khép lại số phận bi thương của người viết nên ca khúc u ám nhất thế kỷ XX.

Dù từng bị cấm phát, Gloomy Sunday vẫn được hàng loạt danh ca như Billie Holiday, Sarah McLachlan, Bjork, hay Sinéad O’Connor cover lại. Tính đến nay, ca khúc đã được dịch ra hơn 100 ngôn ngữ, trở thành một trong những bản ballad buồn nổi tiếng nhất mọi thời.

Tại Việt Nam, nhạc sĩ Phạm Duy chuyển lời Việt với tên gọi Chủ Nhật Buồn, vẫn giữ nguyên tinh thần tang thương: "Chủ nhật buồn, đi lê thê / Cầm một vòng hoa đê mê / Bước chân về với gian nhà / Với trái tim cùng nặng nề… "

Và đến hôm nay, gần một thế kỷ trôi qua, Gloomy Sunday vẫn là câu chuyện ranh giới giữa nghệ thuật và nỗi sợ. Một bản nhạc sinh ra từ đau khổ, đi qua bi kịch và tồn tại như minh chứng rằng âm nhạc có thể không giết người, nhưng đủ mạnh để chạm đến những góc tối sâu nhất trong tâm hồn con người.