Bữa cơm gia đình của chúng tôi luôn diễn ra trong sự im lặng. Chồng tôi lướt điện thoại, tôi xem tin tức, còn con trai tôi chỉ tập trung vào đĩa thức ăn. Chúng tôi nghĩ đó là sự bình yên, sự ổn định của một gia đình hiện đại. Miễn là con ăn hết khẩu phần, miễn là không có cãi vã, mọi thứ đều ổn.
Nhưng khi xem Sex Education, một chi tiết nhỏ đã khiến tôi giật mình. Bộ phim thường xuyên chiếu cảnh những bữa ăn tối căng thẳng, nơi các nhân vật dùng hành động và ngôn ngữ cơ thể để thể hiện sự bất an, dù không hề nói ra lời nào. Tôi chợt nhớ lại phản ứng của con trai tôi trên mâm cơm ngày hôm trước.
Khi tôi hỏi con về một bài kiểm tra, con chỉ khẽ gật đầu, nhưng con đã vội vàng đẩy đĩa thức ăn ra xa ngay sau khi trả lời. Con trai tôi luôn là người ăn chậm, nhưng lại rời bàn ăn một cách vội vã. Phản ứng đó, mà tôi đã bỏ qua vì nghĩ con đã no, bỗng trở nên đáng sợ.
Trong Sex Education, tôi nhận ra rằng, những đứa trẻ đang bị tổn thương sẽ sử dụng mọi cách để trốn tránh sự chú ý và sự phán xét của người lớn. Sự trốn tránh không chỉ là đóng cửa phòng, mà nó còn là ngôn ngữ cơ thể trên bàn ăn.
Ảnh minh họa
Tôi hoang mang tột độ khi phân tích lại hành động của con trai mình. Việc con đẩy đĩa thức ăn, việc con vội vàng rời đi, không phải là dấu hiệu của việc no, mà là dấu hiệu của sự trốn chạy. Con không muốn bị chất vấn, không muốn bị soi mói, và cảm thấy bất an khi là trung tâm của sự chú ý, dù chỉ là một câu hỏi đơn giản.
Tôi chợt hiểu, bàn ăn, nơi đáng lẽ phải là nơi kết nối, đã biến thành một sân khấu để trình diễn sự hoàn hảo và một phòng thẩm vấn đối với con mình. Con tôi chỉ muốn thoát khỏi nơi đó càng nhanh càng tốt.
Tôi nhận ra, sự hoang mang của tôi không phải đến từ hành động của con, mà đến từ sự thiếu hiểu biết thảm hại của tôi về con trai mình. Tôi đã giả định quá nhiều và lắng nghe quá ít. Tôi đã không hề nhận ra sự bất ổn đang diễn ra bên trong con chỉ qua một hành động nhỏ như đẩy đĩa thức ăn.
Sự đáng sợ là tôi và chồng tôi đã tạo ra một môi trường nơi sự im lặng còn tệ hơn cả cãi vã. Chúng tôi truyền tải sự căng thẳng, sự kỳ vọng không lời, và sự phán xét qua ánh mắt và câu hỏi. Khang buộc phải xây dựng một hệ thống phòng thủ tinh vi, mà việc đeo tai nghe, hay rời khỏi bàn ăn sớm, chỉ là những biểu hiện bên ngoài.
Tôi nhìn vào những gia đình trong Sex Education và thấy rằng, vấn đề của họ không nằm ở những điều lớn lao, mà nằm ở những chi tiết nhỏ nhặt bị bỏ qua trong giao tiếp hàng ngày.
Sự hoang mang đã buộc tôi phải thay đổi. Tôi chia sẻ sự lo lắng này với chồng tôi, và chúng tôi cùng nhau đưa ra một quy tắc mới cho bàn ăn: Không thiết bị điện tử, và không nói về điểm số. Chúng tôi quyết tâm biến bàn ăn thành nơi thực sự kết nối.
Chúng tôi bắt đầu bằng cách hỏi những câu hỏi cởi mở, không liên quan đến học tập: "Hôm nay điều gì khiến con cảm thấy vui nhất?", hay "Điều gì khiến con nghĩ mãi không thôi?"... Chúng tôi tập trung vào ngôn ngữ cơ thể của chính mình, ngừng nhìn điện thoại, nhìn vào mắt con và thực sự lắng nghe.