Việt Nam có loại cá quê bổ như "nhân sâm dưới nước": Dưỡng thận, sáng mắt, tốt cho cả não và tim
Xung quanh chúng ta có nhiều thực phẩm giá rẻ, cực dễ kiếm nhưng lại giàu dinh dưỡng, tốt như nhân sâm nếu dùng đúng cách.
Đó là cá chạch, phổ biến ở nhiều vùng quê Việt Nam với thân trơn bóng và thường sống ở ao hồ, ruộng lúa và sông ngòi. Cá chạch không hề đắt đỏ lại dễ mua, có nhiều loại và kích thước cũng như cách chế biến nên được nhiều người yêu thích. Từ loại nhỏ chỉ 10-15 cm thường nấu cháo, canh chua đến loại lớn dài vài chục cm thịt chắc, hợp kho, om hay nướng. Tuy nhiên, ít ai biết loại cá này giàu dinh dưỡng đến thế nào.
Nhỏ bé là thế nhưng loại cá này rất giàu protein chất lượng cao, omega-3, vitamin A, vitamin E, vitamin D cùng nhiều khoáng chất như canxi, phốt pho, kẽm, sắt, kali và selenium. Chính sự kết hợp đa dạng này đã khiến cá chạch được ví như “nhân sâm dưới nước” vì mang lại nhiều lợi ích sức khỏe từ trong ra ngoài. Nổi bật như:
Bảo vệ trái tim, điều hòa huyết áp
Cá chạch chứa hàm lượng omega-3 dồi dào, có tác dụng giảm cholesterol xấu và triglyceride trong máu, giúp ngăn ngừa xơ vữa động mạch. Nhờ đó, nguy cơ mắc bệnh tim mạch, nhồi máu cơ tim hay đột quỵ cũng giảm đáng kể. Lượng kali phong phú trong cá còn giúp điều hòa huyết áp tự nhiên, rất cần thiết cho những người có nguy cơ tăng huyết áp. Ngoài ra, vitamin E, kẽm và selenium trong cá hoạt động như chất chống oxy hóa, bảo vệ thành mạch, hạn chế hình thành cục máu đông gây tắc nghẽn.
Bổ não, cải thiện trí nhớ
DHA và EPA, là 2 axit béo omega-3 nổi tiếng có mặt nhiều trong cá chạch. Chúng tham gia vào việc xây dựng tế bào thần kinh, hỗ trợ khả năng học tập và ghi nhớ ở trẻ nhỏ. Với người lớn tuổi, omega-3 trong cá chạch lại đóng vai trò phòng ngừa suy giảm nhận thức, giảm nguy cơ mắc Alzheimer và các bệnh thoái hóa thần kinh. Ngoài ra, chất béo tốt này còn giúp cải thiện tâm trạng, giảm stress và hỗ trợ giấc ngủ sâu.
Sáng mắt, ngừa thoái hóa điểm vàng
Ít ai nghĩ rằng một loài cá nhỏ lại có thể bảo vệ đôi mắt. Nhưng cá chạch giàu vitamin A cùng omega-3, cũng là 2 "chiến binh" quan trọng cho thị lực. Vitamin A duy trì lớp tế bào võng mạc, giúp mắt nhìn rõ trong điều kiện thiếu sáng. Trong khi đó, omega-3 giảm viêm, bảo vệ mắt khỏi tác hại của ánh sáng xanh từ điện thoại, máy tính. Ăn cá chạch thường xuyên có thể giảm nguy cơ mắc các bệnh về mắt như thoái hóa điểm vàng hay đục thủy tinh thể.
Tăng cường miễn dịch, chống viêm
Nguồn kẽm, selenium và vitamin trong cá chạch giúp hệ miễn dịch khỏe mạnh hơn, nhờ khả năng chống lại gốc tự do gây hại cho tế bào. Omega-3 còn mang tính kháng viêm tự nhiên, giảm nguy cơ mắc các bệnh mạn tính do viêm kéo dài. Với những người hay ốm vặt, bổ sung cá chạch trong thực đơn có thể giúp cơ thể bền bỉ và ít bị tấn công bởi vi khuẩn, virus.
Bổ thận, tăng cường sinh lý nam
Trong y học dân gian, cá chạch được xem như món ăn, thậm chí vị thuốc tốt cho thận. Nguồn kẽm, lysine và nhiều khoáng chất khác trong cá hỗ trợ hoạt động của thận, đồng thời giúp nam giới cải thiện sức khỏe sinh lý. Lysine tham gia vào quá trình sản xuất testosterone và tinh trùng, nhờ vậy, cá chạch thường được gọi vui là "thực phẩm vàng" cho cánh mày râu.
Giúp xương chắc khỏe
Không chỉ giàu canxi, cá chạch còn chứa vitamin D và phốt pho. Bộ ba dưỡng chất này rất quan trọng trong việc hình thành và duy trì xương chắc khỏe. Người cao tuổi, phụ nữ sau sinh hoặc người dễ đau nhức xương khớp có thể ăn cá chạch để hỗ trợ phòng loãng xương và giảm các cơn đau nhức.
Hỗ trợ tiêu hóa
Cá chạch chứa lượng protein chất lượng cao, dễ tiêu hóa hơn so với nhiều loại thịt đỏ. Chất béo lành mạnh trong cá giúp dạ dày hoạt động trơn tru, không gây cảm giác đầy bụng hay khó chịu sau bữa ăn. Vì thế, cá chạch đặc biệt phù hợp với người mới ốm dậy, người già hoặc những ai có hệ tiêu hóa nhạy cảm, cần món ăn nhẹ nhàng nhưng vẫn giàu dinh dưỡng.
Đẹp da, chống lão hóa
Hàm lượng vitamin E trong cá chạch giúp nuôi dưỡng và cấp ẩm từ sâu bên trong, hạn chế tình trạng khô ráp, bong tróc da khi thay đổi thời tiết. Omega-3 còn có khả năng cân bằng dầu, duy trì độ đàn hồi cho da, giúp da sáng mịn tự nhiên. Kết hợp cùng các chất chống oxy hóa, cá chạch trở thành thực phẩm hỗ trợ làm chậm quá trình lão hóa, giảm nếp nhăn và giữ làn da tươi trẻ lâu dài.
Lưu ý khi chọn và ăn cá chạch
- Chọn cá ngon: Nên chọn cá còn sống, da trơn bóng, mắt trong, bụng không phình. Tránh mua cá có mùi lạ, da nhợt nhạt hoặc bụng trương vì thường là cá ươn.
- Khẩu phần: Người trưởng thành nên ăn khoảng 150-200g cá chạch mỗi lần, duy trì 2-3 bữa cá mỗi tuần. Ăn quá nhiều có thể gây dư thừa đạm và purin, dễ dẫn tới rối loạn tiêu hóa, tăng nguy cơ gout.
- Đối tượng cần thận trọng: Người bị gout, suy thận nặng hoặc dị ứng hải sản nên hạn chế hoặc tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi dùng.
- Cách nấu giữ dinh dưỡng: Nên chế biến bằng cách hấp, nấu canh chua hoặc nấu cháo để giữ lại tối đa dưỡng chất. Hạn chế chiên rán nhiều dầu mỡ vì dễ làm mất omega-3 và tạo ra chất béo xấu.
- Kết hợp thực phẩm: Không nên ăn cá chạch cùng thịt chó, thịt gà hoặc sữa vì dễ gây đầy bụng, khó tiêu.
Nguồn và ảnh: Sohu, Times of India
