Thức ăn cay, nóng có tác hại sức khỏe ra sao?

Sau những bữa ăn ngon miệng với đồ ăn cay, chiên kích thích vị giác, không ít người có cảm giác đau rát họng, nổi mụn, nhiệt miệng, nước tiểu sẫm màu… Điều này thường được lý giải bằng một khái niệm quen thuộc trong dân gian là "nóng trong người". Theo y học cổ truyền, đây là tình trạng mất cân bằng âm - dương trong cơ thể. Khi sự cân bằng này bị phá vỡ, cơ thể sẽ xuất hiện hàng loạt triệu chứng như đau họng, đau răng, mắt đỏ sưng, viêm khóe miệng, tiểu vàng, thậm chí sốt nhẹ và bứt rứt khó chịu.

Những người có thói quen ăn nhiều đồ cay, nóng, dầu mỡ; uống rượu bia thường xuyên hoặc sống trong môi trường căng thẳng kéo dài khiến cơ thể tiếp nhận quá nhiều yếu tố "nhiệt", nội tạng, đặc biệt là gan và dạ dày dễ bị quá tải.

Theo phân tích của chuyên gia, nhiều loại thực phẩm quen thuộc trong bữa ăn hiện đại được xếp vào nhóm "nhiệt tính". Các gia vị như ớt, gừng, tỏi, bột cà ri, ngũ vị hương; thực phẩm chiên rán như khoai tây chiên, gà rán, mì ăn liền; hay một số loại trái cây và thịt có tính nhiệt cao… đều có thể làm gia tăng nội nhiệt nếu sử dụng thường xuyên.

Về mặt dinh dưỡng, quá trình chiên rán ở nhiệt độ cao làm suy giảm đáng kể hàm lượng vitamin tan trong nước và trong chất béo, đồng thời biến đổi cấu trúc protein. Thực phẩm mất nước, khó tiêu hóa hơn, làm giảm khả năng hấp thu dưỡng chất của cơ thể. Việc tiêu thụ kéo dài không chỉ gây mất cân bằng dinh dưỡng mà còn ảnh hưởng đến chức năng tiêu hóa, làm tăng nguy cơ táo bón, nóng trong và suy giảm miễn dịch.

Một số nghiên cứu dinh dưỡng hiện đại cũng chỉ ra rằng chế độ ăn nhiều chất béo bão hòa và thực phẩm chế biến sẵn có thể gây phản ứng viêm mức độ thấp trong cơ thể - yếu tố liên quan đến cảm giác "nóng", mệt mỏi và các rối loạn chuyển hóa.

Các chuyên gia khuyến nghị, thay vì tìm đến những giải pháp tức thời hoặc lạm dụng thuốc, việc điều chỉnh chế độ ăn uống và sinh hoạt mới là yếu tố then chốt để kiểm soát nội nhiệt.

Sau những bữa ăn nhiều dầu mỡ, có thể bổ sung các món canh, đồ uống có tính mát, giàu nước và chất xơ; tăng cường rau xanh, trái cây tươi; uống đủ nước để hỗ trợ đào thải. Đông y cũng ghi nhận vai trò của một số loại thảo mộc và món canh thanh nhiệt, song cần sử dụng phù hợp thể trạng và có tư vấn chuyên môn.

Quan trọng hơn, duy trì nhịp sống điều độ, ngủ đủ giấc, hạn chế căng thẳng và vận động hợp lý sẽ giúp cơ thể tự điều hòa âm dương. Hiểu đúng về "nhiệt trong người" giúp mỗi người chủ động hơn trong lựa chọn thực phẩm, biết lắng nghe tín hiệu của cơ thể và điều chỉnh kịp thời. Giữ được sự cân bằng ấy chính là chìa khóa để vừa tận hưởng hương vị, vừa bảo vệ sức khỏe lâu dài.

(theo Zaobao)