Giọng ca thiên thần qua đời ở tuổi 22: Là nạn nhân của ông trùm ấu dâm, cái chết đầy uẩn khúc được dàn dựng?

Trong làng nhạc thế giới, Aaliyah Dana Haughton – hay còn gọi là "Công chúa R&B" – là biểu tượng của vẻ đẹp mong manh, tài năng bùng nổ và sự ra đi bi thảm. Sinh ngày 16/1/1979 tại Brooklyn, New York, cô gái trẻ với nụ cười rạng rỡ và giọng hát mượt mà như nhung đã chinh phục hàng triệu trái tim.

Nhưng đằng sau ánh hào quang sân khấu là những bóng tối u ám: mối quan hệ lạm dụng với "ông trùm ấu dâm" R. Kelly và cái chết trong vụ rơi máy bay năm 2001 đầy nghi vấn. Hãy cùng nhìn lại hành trình ngắn ngủi nhưng đầy drama của Aaliyah, nơi tài năng va chạm với bóng tối của ngành công nghiệp âm nhạc.

Hành trình từ cô bé Detroit đến "Nữ hoàng Urban Pop"

Aaliyah lớn lên ở Detroit, Michigan, trong một gia đình yêu âm nhạc. Mẹ cô là giáo viên, cha là nhân viên văn phòng, nhưng chú ruột Barry Hankerson – ông trùm quản lý âm nhạc và chủ Blackground Records – đã mở ra cánh cửa sự nghiệp cho cô. Từ năm 5 tuổi, Aaliyah đã hát ở các sự kiện gia đình, và đến 10 tuổi, cô tham gia chương trình Star Search với ca khúc My Funny Valentine, dù chưa đoạt giải. Năm 11 tuổi, cô biểu diễn cùng huyền thoại Gladys Knight ở Las Vegas – một bước đệm lớn.

Năm 12 tuổi, Aaliyah ký hợp đồng với Jive Records và Blackground. Chú Hankerson giới thiệu cô với R. Kelly, khi đó là producer ngôi sao. Album đầu tay Age Ain't Nothing but a Number (1994) ra đời, với R. Kelly viết và sản xuất toàn bộ. Các hit như Back & Forth (No.1 Billboard R&B) và At Your Best (You Are Love) (Top 10 Hot 100) đẩy album bán hơn 3 triệu bản, chứng nhận double platinum. Aaliyah được mệnh danh "Nữ hoàng Urban Pop" nhờ phong cách hát breathy, falsetto mượt mà kết hợp beat hip-hop hiện đại. Cô tốt nghiệp Trường trung học nghệ thuật Detroit năm 1997 với GPA tuyệt đối 4.0, và từng chia sẻ: "Giáo dục là thứ để dựa vào, ngay cả khi bạn theo đuổi âm nhạc."

Sự nghiệp của Aaliyah bùng nổ với album thứ hai One in a Million (1996), hợp tác Timbaland và Missy Elliott. Hit chủ đề đứng No.1 Billboard Hot 100 6 tuần, album bán 8 triệu bản toàn cầu. Aaliyah mở rộng sang diễn xuất: cô đóng vai chính trong Romeo Must Die (2000) bên Lý Liên Kiệt, kiếm 91 triệu USD phòng vé; và Queen of the Damned (2002, phát hành sau khi cô mất). Cô còn được chọn diễn cho The Matrix Reloaded và Revolutions, nhưng số phận nghiệt ngã đã cướp đi cơ hội. Album thứ ba Aaliyah (2001) với We Need a Resolution, More Than a Woman và Rock the Boat – quay video ở Bahamas – là đỉnh cao cuối cùng, bán 2 triệu bản.

Bóng tối: Nạn nhân của R. Kelly – Cuộc hôn nhân bí mật và bị lạm dụng

Dù thành công rực rỡ, tuổi thơ Aaliyah bị nhuộm đen bởi "ông trùm" R. Kelly. Năm 1994, khi cô chỉ 15 tuổi, R. Kelly (27 tuổi) tổ chức hôn nhân bí mật ở Rosemont, Illinois. Aaliyah dùng giấy chứng nhận giả mạo tuổi 18, và hối lộ nhân viên phúc lợi 500 USD để lấy ID giả. Lý do là gì?

Theo lời khai tại phiên tòa năm 2021, R. Kelly lo lắng Aaliyah đang mang thai, và hôn nhân sẽ bảo vệ ông khỏi cáo buộc quan hệ tình dục với trẻ vị thành niên. Cựu quản lý tour Demetrius Smith kể: "Kelly nói 'Aaliyah đang gặp rắc rối' vì có thể có em bé", Một vũ công cũ là Angela đã chứng kiến R. Kelly quan hệ với Aaliyah khi cô mới 13-14 tuổi trên tour bus.

Cuộc hôn nhân bị hủy năm 1995 sau khi cha mẹ Aaliyah phát hiện. Cô không bao giờ nhắc đến R. Kelly công khai, và phát ngôn viên nói: "Khi R. Kelly được nhắc, cô ấy không thèm nói tên ông ta", Nhưng scandal này là "mở màn" cho các cáo buộc sau: Kelly bị kết án 30 năm tù năm 2022 vì buôn bán tình dục, lạm dụng trẻ em, và cuộc hôn nhân với Aaliyah là bằng chứng chính. Ông trùm âm nhạc từ chối bình luận, viện cớ "tôn trọng Aaliyah và gia đình". Người yêu cũ Damon Dash (hẹn hò trước khi Aaliyah qua đời) đã vô cùng tức giận, cho rằng phía R. Kelly chỉ coi cô là "con cừu tế thần", và tiết lộ Aaliyah nói muốn tránh xa người đàn ông này đến hết đời.

Cái chết bi thảm: Vụ tai nạn máy bay hay âm mưu che giấu?

Ngày 25/8/2001, chỉ 2 tháng sau album Aaliyah ra mắt, nữ ca sĩ và 8 người (bao gồm thợ trang điểm, vệ sĩ, nhân viên hậu trường) bay từ Marsh Harbour, Bahamas về Mỹ sau khi quay MV Rock the Boat. Họ thuê 1 chiếc máy bay riêng, mọi thứ hóa sai lầm. Máy bay chở quá tải đến hơn 300kg (do thiết bị quay phim), phi công giả mạo chứng chỉ bay loại máy bay này, và có dấu vết cocaine cùng rượu trong máu. Aaliyah mệt mỏi vì lịch trình dày đặc, được cho uống "viên thuốc không rõ" để ngủ, rồi được khiêng lên máy bay dù cô phản đối.

Máy bay cất cánh lúc 18h45, lao xuống chỉ 60 mét từ cuối đường băng, vỡ tan và bốc cháy. Aaliyah chết ngay lập tức do "chấn thương đầu nặng, bỏng nghiêm trọng và sốc tim". 5 nạn nhân khác tử vong tại chỗ, 3 người tử vong trong bệnh viện. Đội điều tra NTSB (Mỹ) và Bahamas xác nhận nguyên nhân tai nạn là máy bay quá tải, lỗi phi công. Gia đình Aaliyah kiện Virgin Records và Blackhawk, thắng kiện bồi thường không công bố con số cụ thể.

Nhưng những uẩn khúc khiến fan nghi ngờ đây không phải tai nạn. Trên Reddit và các diễn đàn, thuyết âm mưu lan truyền: R. Kelly dàn xếp để "bịt miệng" Aaliyah, vì cô có thể làm chứng chống ông khi scandal bùng nổ sau này. Thời gian cũng cực kỳ trùng khớp: Aaliyah chết năm 2001, R. Kelly bị cáo buộc lần đầu tiên vào năm 2002.

Một số cho rằng quản lý Hankerson lợi dụng vụ kiện để kiếm được 90 triệu USD. Thậm chí, có tin đồn Jay-Z (người từng theo đuổi Aaliyah) cũng có liên quan, nhưng không bằng chứng. Cựu quản lý tour cho biết phi công từng bán phụ tùng máy bay ăn cắp, và R. Kelly có động cơ che giấu hôn nhân và lạm dụng trẻ vị thành niên. Dù không có bằng chứng, các thuyết này bùng nổ sau phim tài liệu Surviving R. Kelly (2019). Người yêu cũ Damon Dash nói: "Cô ấy là nạn nhân của hệ thống bệnh hoạn."

Di sản vẫn sáng: "Baby Girl" mãi sống trong tim khán giả

Aaliyah ra đi ở tuổi 22, để lại khoảng trống không thể lấp đầy trong trái tin khán giả. Tang lễ của cô được tổ chức tại nhà thờ St. Ignatius Loyola tại New York vào ngày 31/8/2001. Đã có nhiều đồng nghiệp nổi tiếng đến tiễn đưa cô ca sĩ tài hoa vắn số. Cô được an táng ở nghĩa trang Ferncliff, với dòng chữ "Baby Girl" trên bia mộ.

Aaliyah để lại di sản to lớn cho làng nhạc. Cô định hình âm nhạc R&B hiện đại, có ảnh hưởng đến nhiều nghệ sĩ danh tiếng như Beyoncé, Rihanna. Album I Care 4 U (2002) và Ultimate Aaliyah (2006) bán hàng triệu bản dù lúc đó, Aaliyah không còn nữa. Năm 2021, âm nhạc cô xuất hiện trên các nền tảng streaming, lợi nhuận sẽ được chuyển về Quỹ Aaliyah hỗ trợ giáo dục cho trẻ em. "Công chúa R&B" sẽ mãi sống trong trái tim khán giả.