Cây trong nhà và sức khỏe hô hấp

Ảnh: Aflo Images

Không khí trong nhà - vấn đề sức khỏe thường bị bỏ quên

Trong môi trường đô thị, con người dành hơn 80% thời gian ở trong nhà. Nghiên cứu của Harvard TH Chan School of Public Health chỉ ra rằng, không khí trong nhà có thể chứa nồng độ VOCs, bụi mịn, vi khuẩn và chất gây kích ứng cao hơn ngoài trời nếu thông khí kém. Điều này liên quan trực tiếp đến triệu chứng ho kéo dài, viêm mũi dị ứng, hen phế quản hoặc cảm giác nặng ngực ở người nhạy cảm.

Cây xanh có thật sự lọc được không khí?

Nhiều nghiên cứu gần đây từ University of Birmingham và Royal Horticultural Society cho thấy một số loài cây có khả năng hấp thụ các hạt khí ô nhiễm và giữ chúng lại trên bề mặt lá. Dù hiệu quả không thể thay thế các thiết bị lọc khí, cây xanh vẫn góp phần giảm nồng độ bụi siêu mịn, cải thiện độ ẩm và duy trì môi trường dễ chịu cho đường hô hấp.

Cơ chế chính bao gồm:

Giảm bụi mịn: Các hạt bám lại trên bề mặt lá, giảm nguy cơ hít phải.

Điều hòa độ ẩm: Độ ẩm ổn định 45-60% giúp hạn chế khô niêm mạc mũi-họng.

Hấp thụ VOCs: Một số loài có thể giảm benzen, formaldehyde hoặc toluene trong phòng.

Những loài cây trong nhà hỗ trợ hô hấp

Lan Ý (Spathiphyllum)

Lan Ý được đánh giá cao nhờ khả năng hấp thụ formaldehyde, benzene và nhiều hợp chất bay hơi thường phát sinh từ sơn tường, nội thất và vật liệu xây dựng. Cấu trúc lá lớn, xanh đậm giúp cây lọc bụi tốt, đồng thời duy trì độ ẩm tự nhiên trong phòng. Ở môi trường điều hòa, lan ý hỗ trợ giảm tình trạng khô họng và khô niêm mạc, tạo cảm giác dễ thở và thoải mái hơn.

Lưỡi hổ (Sansevieria trifasciata)

Lưỡi hổ nổi bật nhờ khả năng sống bền bỉ trong nhiều điều kiện và cơ chế trao đổi khí CAM, cho phép cây hấp thụ CO₂ và giải phóng oxy ngay cả ban đêm. Điều này giúp cải thiện chất lượng không khí trong không gian ngủ, nơi thường thiếu lưu thông khí tự nhiên. Bề mặt lá dày và thẳng đứng hỗ trợ giữ bụi và giảm nồng độ một số chất gây kích ứng.

Trầu bà (Epipremnum aureum)

Một số nghiên cứu tại châu Âu cho thấy trầu bà có khả năng hấp thụ tốt các hợp chất hữu cơ dễ bay hơi (VOCs), đặc biệt trong môi trường khép kín như văn phòng hoặc phòng nhỏ. Sự phát triển rủ xuống tự nhiên của thân và lá giúp tăng diện tích tiếp xúc với không khí, góp phần cải thiện chất lượng hô hấp, nhất là trong các không gian ít gió.

Dương xỉ Boston (Nephrolepis exaltata)

Dương xỉ Boston có khả năng tăng độ ẩm tự nhiên một cách hiệu quả nhờ đặc tính thoát hơi nước mạnh qua lá. Điều này đặc biệt hữu ích với những người bị viêm xoang mạn tính, khô mũi hoặc khó chịu khi ở phòng điều hòa lâu. Ngoài việc hỗ trợ duy trì độ ẩm, dương xỉ Boston còn giúp giảm bụi trong không khí và cải thiện cảm giác thông thoáng.

Cây bàng Singapore (Fiddle Leaf Fig)

Với những chiếc lá lớn dạng vĩ cầm, loại cây này có khả năng hấp thụ bụi mịn và các hợp chất bay hơi như formaldehyde thường phát sinh từ nội thất gỗ, sơn và thiết bị điện tử. Diện tích lá rộng giúp cây lọc không khí hiệu quả hơn, đồng thời tăng độ ẩm nhẹ trong phòng, tạo cảm giác dễ thở và giảm tình trạng khô mũi - họng trong không gian kín.

Những lưu ý sức khỏe khi đặt cây trong nhà

Không để cây trong phòng quá kín: Vì ban đêm, đa số cây thải CO₂.

Tránh tưới quá nhiều: Độ ẩm dư thừa làm tăng nấm mốc - tác nhân mạnh gây dị ứng và khò khè.

Không chọn loài có độc tính khi nhà có trẻ nhỏ hoặc thú cưng (ví dụ: một vài giống trầu bà, vạn niên thanh).

Lau lá định kỳ: Lớp bụi tích tụ lâu ngày làm giảm khả năng giữ bụi và tạo môi trường cho vi khuẩn.