Theo các chuyên gia về dinh dưỡng, bữa sáng là bữa ăn quan trọng nhất trong ngày đối với cơ thể. Còn với các chuyên gia sức khỏe lâm sàng, bữa sáng càng trở nên tối quan trọng đối với những người muốn phòng chống bệnh tiểu đường, có đường huyết cao hay đặc biệt là đã được chẩn đoán mắc bệnh tiểu đường. Bởi vì đây là bữa ăn đầu tiên trong ngày, sau một đêm ngủ dài, nó cung cấp năng lượng và thiết lập nhịp điệu cơ thể cả ngày hôm đó.
Dù là người khỏe mạnh hay mắc bệnh tiểu đường, cũng cần ăn sáng đủ chất xơ và protein (Ảnh minh họa)
Tiến sĩ Caroline Thomason - một chuyên gia dinh dưỡng và bác sĩ nội tiết tại Washington D.C (Mỹ) cho biết: “Bữa ăn sáng có thể quyết định lượng đường trong máu của bạn sau đó trong ngày, ảnh hưởng đến tâm trạng, năng lượng và sức khỏe tổng thể của bạn. Một trong những cách tốt nhất để sắp xếp một bữa ăn sáng cân bằng là tìm hiểu xem một số loại thực phẩm sẽ tác động như thế nào đến lượng đường trong máu. Từ đó, bạn sẽ biết nên ăn sáng như thế nào, kết hợp thực phẩm ra sao và cần tránh những điều gì”.
Tuy nhiên, giống như các chuyên gia sức khỏe khác, Caroline Thomason nhắc nhở rằng không có một thực đơn ăn sáng cố định nào phù hợp với tất cả mọi người, dù cùng mắc bệnh tiểu đường. Nhưng có 5 lỗi sai phổ biến liên quan đến bữa sáng có thể trở thành vấn đề tai hại với những người đường huyết cao, đang điều trị tiểu đường như sau:
“Cho dù bạn bỏ bữa sáng vì đang theo chế độ nhịn ăn gián đoạn hay vì bất cứ lý do gì khác mà không ăn sáng thì cũng nhớ đó là yếu tố tăng nguy cơ mắc và làm trở nặng bệnh tiểu đường”- Tiến sĩ Caroline Thomason nhắc nhở.
Bà giải thích rằng: “Nếu bạn dùng thuốc để kiểm soát lượng đường trong máu, việc bỏ bữa sáng có thể làm tăng nguy cơ bị lượng đường trong máu thấp (hạ đường huyết). Cần nói chuyện với bác sĩ nếu có bất kỳ thay đổi nào về thời gian bữa ăn để xác định lịch trình tốt nhất cho bạn.
Ngoài ra, việc nói không với bữa sáng cũng có thể ảnh hưởng đến cảm giác thèm ăn, dễ dẫn tới tình trạng siêu đói vào cuối ngày và ăn quá nhiều carbohydrate. Tình trạng quá đói hay quá no đều có thể khiến đường huyết lên xuống thất thường rất nguy hiểm. Bản thân việc thiếu năng lượng cũng khiến cơ thể suy yếu, mệt mỏi, các triệu chứng tiểu đường rõ ràng hơn”.
Vì vậy, bà khuyên rằng dù bận rộn tới đâu hay đang giảm cân cũng đừng bao giờ bỏ bữa sáng. Thay vào đó, bạn có thể ăn sáng nhẹ với quả mọng và sữa chua ít béo, ít đường.
“Chất xơ - phần carbohydrate khó tiêu có trong thực vật - rất quan trọng để kiểm soát lượng đường trong máu và tăng cảm giác no, cũng như tăng cường sức khỏe tim, tiêu hóa và đường ruột. Đó là lý do mà nó là thành phần không thể thiếu trong bữa sáng của những người muốn phòng hay đang khổ sở vì đường huyết cao” - y tá Jacinda Shapiro nhắc nhở. Cô hiện đang làm việc tại một trung tâm chăm sóc sức khỏe chuyên biệt cho người tiểu đường tại Mỹ, đồng thời là người sáng lập trang web về bệnh tiểu đường Empower Me.
Jacinda Shapiro nói thêm: “Chất xơ là chìa khóa cho sức khỏe và quản lý bệnh tiểu đường. Nó thúc đẩy sản xuất các axit béo chuỗi ngắn có vai trò điều chỉnh lượng đường trong máu. Theo Hiệp hội Tiểu đường Hoa Kỳ , những người mắc bệnh tiểu đường nên ăn lượng chất xơ tương đương với người bình thường, hoặc 25 đến 38 gam chất xơ mỗi ngày”.
Nữ y tá này khuyến nghị những người đang “chung sống” với tiểu đường cần thêm rau xanh, sinh tố trái cây nguyên chất, hạt chia… vào thực đơn bữa sáng.
Theo chuyên gia dinh dưỡng, đồng thời là huấn luyện viên cá nhân người Mỹ Peggy Kraus: “Các món ăn sáng truyền thống có hàm lượng carbohydrate cao như granola, bánh nướng xốp, bánh rán và bánh ngọt mua ở cửa hàng, hoặc bánh mì trắng và bơ - chứa ít chất xơ và nhiều chất béo bão hòa. Sự kết hợp này làm tăng lượng đường trong máu và khiến tim bạn gặp nguy hiểm”.
Bữa sáng nhiều carbohydrate tinh chế khiến bệnh tiểu đường ngày càng trở nặng (Ảnh minh họa)
Bà nhấn mạnh: “Còn nếu bạn kết hợp chất béo với carbohydrate tinh chế là một thảm họa đối với lượng đường trong máu. Thay vào đó, Nên chọn ngũ cốc nguyên hạt và các loại đậu cùng với rau hoặc trái cây - những loại cung cấp carbohydrate phức tạp tiêu hóa chậm hơn, cùng với thực phẩm chứa chất béo lành mạnh”.
Dù bữa sáng rất quan trọng, nhất là với bệnh nhân tiểu đường nhưng đừng vì vậy mà ăn quá nhiều. Tiến sĩ Caroline Thomason cảnh báo: “Thói quen ăn uống không cân bằng làm lượng đường trong máu thất thường. Ăn quá nhiều vào bữa sáng và bỏ bữa trưa hoặc quá nhiều vào bữa trưa để nhịn buổi tối đều làm đường huyết không ổn định. Nên chia nhỏ các bữa trong ngày, cân đối dinh dưỡng, tránh bỏ bữa để phòng ngừa bệnh tiểu đường và bảo vệ mình khi có đường huyết cao, bệnh tiểu đường”.
Tuy nhiên, bà cũng nhắc nhở rằng việc ăn quá nhiều vào bữa sáng tác động tới lượng đường trong máu như thế nào còn phụ thuộc vào thực phẩm, cách ăn và loại thuốc điều trị bạn đang dùng nếu có. Nhưng bà đưa ra lời khuyên rằng: “Nếu nhận thấy lượng đường trong máu tăng cao trong vòng 2 giờ sau khi ăn sáng, nên xem xét và cân nhắc về những thực phẩm mà bạn vừa ăn. Sau đó, điều chỉnh chế độ ăn uống phù hợp”.
Thức uống này vốn tốt cho sức khỏe nhưng đó là khi uống điều độ và đúng cách. Với những người có lượng đường trong máu cao, đang điều trị tiểu đường thì dùng nước trái cây thay thế cho bữa sáng hay uống chúng trong bữa sáng đều không phải lựa chọn tuyệt vời.
Y tá Jacinda Shapiro giải thích: “Nước trái cây, thậm chí là nước ép trái cây 100% cũng thiếu chất xơ. Không xét tới dinh dưỡng, nước trái cây dễ tiêu hóa, tác động nhanh đến lượng đường trong máu. Khi đường huyết giảm, cơ thể phản ứng bằng cách tăng sản xuất insulin để đưa đường huyết về mức cân bằng nên không tốt cho ổn định đường huyết”.
Người có đường huyết cao, bị tiểu đường nên hạn chế uống nước trái cây vào bữa sáng (Ảnh minh họa)
Vì vậy, cô khuyên thay vì uống nước trái cây, người đường huyết cao, tiểu đường nên chọn trái cây tươi nguyên chất để bổ sung chất xơ. Nhưng vẫn cần nhớ rằng chỉ nên uống khoảng nửa cốc, chọn loại không quá ngọt, kết hợp với các món giàu protein, chất xơ khác trong bữa sáng.
Nguồn và ảnh: Eating Well, MSN, webMD