Gia vị là linh hồn của món ăn, giúp kích thích vị giác và mang lại sự hấp dẫn cho bữa cơm hàng ngày. Thế nhưng, có 3 loại gia vị quen thuộc nếu sử dụng quá nhiều sẽ gây tổn hại nghiêm trọng đến sức khỏe, đặc biệt là mạch máu - “hệ thống giao thông” quan trọng của cơ thể.
Ăn uống lành mạnh không chỉ là chọn thực phẩm sạch mà còn phải biết tiết chế những thứ làm tổn thương âm thầm đến sức khỏe bản thân và cả gia đình. Vì vậy, có 3 loại gia vị dùng càng lâu hết thì cơ thể càng “nhẹ gánh bệnh tật” và mạch máu sẽ thầm cảm ơn bạn mỗi ngày:
Muối là gia vị cơ bản nhất nhưng cũng là con dao hai lưỡi nếu sử dụng quá mức. Ăn mặn kéo dài có thể làm tăng nguy cơ mắc các bệnh như cao huyết áp, bệnh tim, suy thận, đột quỵ và thậm chí ung thư dạ dày.
Ảnh minh họa
Tổ chức Y tế Thế giới khuyến cáo mỗi người trưởng thành không nên ăn quá 6g muối mỗi ngày, tương đương một thìa cà phê nhỏ. Tuy nhiên, rất nhiều người vô tình vượt quá mức này vì thói quen nêm nếm đậm đà hoặc tiêu thụ thực phẩm chế biến sẵn, đồ khô mặn.
Đặc biệt, chế độ ăn thừa muối khiến các cơ trơn của mạch máu sưng phù, máu lưu thông nhanh làm tăng áp lực lên thành mạch, gây co thắt bất thường. Kết quả là mạch máu dễ tổn thương, hình thành mảng bám và cục máu đông. Những hệ quả nghiêm trọng như nhồi máu não, nhồi máu cơ tim, thuyên tắc phổi có thể xảy ra bất cứ lúc nào.
Nếu không thể giảm ngay, bạn nên thay một phần muối bằng nước mắm nhạt, thảo mộc khô như hành, tỏi, rau mùi hoặc các loại gia vị thiên nhiên ít natri.
Ớt, tương ớt, ớt bột hay sa tế… tuy làm món ăn thêm hấp dẫn nhưng lại tiềm ẩn nhiều nguy cơ cho sức khỏe nếu dùng quá thường xuyên. Gia vị cay kích thích mạnh lên niêm mạc dạ dày, dễ gây viêm loét, trào ngược, tiêu chảy và cả viêm đại tràng mãn tính. Nếu lạm dụng trong thời gian dài, nguy cơ mắc ung thư dạ dày và thực quản cũng tăng cao. Thậm chí, người có cơ địa dị ứng còn có thể gặp tình trạng nổi mề đay, co thắt phế quản, khó thở.
Ảnh minh họa
Riêng với mạch máu, vị cay làm hệ thần kinh hưng phấn, thúc đẩy tuần hoàn máu quá mức khiến thành mạch bị tổn thương. Huyết áp tăng cao, mỡ máu cũng tăng theo, tạo điều kiện hình thành cục máu đông. Nếu món ăn cay lại chứa nhiều dầu mỡ thì nguy cơ xơ vữa động mạch lại càng lớn.
Dù không có khuyến nghị cụ thể về liều lượng ớt, bạn vẫn nên tiết chế tối đa, đặc biệt nếu đang có bệnh nền. Thay vì vị cay gắt của ớt tươi, hãy chọn vị cay nhẹ từ tiêu đen, gừng hoặc quế để điều hòa vị giác mà không gây hại mạch máu cũng như sức khỏe nói chung.
Đường trắng, đường phèn, đường nâu là gia vị quen mặt trong các món kho, món xào chua ngọt, đồ tráng miệng. Nhưng ăn nhiều đường lại là nguyên nhân gây ra hàng loạt bệnh mạn tính như béo phì, tiểu đường, gan nhiễm mỡ, gan to, suy thận, sâu răng và cả ung thư tụy. WHO khuyến cáo mỗi người chỉ nên nạp tối đa 25g đường tự do mỗi ngày, tương đương 6 thìa cà phê nhỏ.
Ảnh minh họa
Khi hấp thụ quá nhiều đường, lượng glucose dư thừa sẽ tích tụ trong máu, khiến máu trở nên sánh đặc. Điều này cản trở máu lưu thông, làm tăng nguy cơ xơ cứng động mạch, tắc mạch máu và gây tổn thương tim, não, mắt, thận. Đặc biệt, mạch máu nhỏ ở đáy mắt và thận rất dễ bị ảnh hưởng đầu tiên, dẫn đến biến chứng mù lòa, suy thận ở bệnh nhân tiểu đường.
Để bảo vệ mạch máu, hãy dần thay đường tinh luyện bằng các lựa chọn tự nhiên như trái cây tươi, hoặc dùng đường ăn kiêng có nguồn gốc thực vật như stevia.
Nguồn và ảnh: Sohu, Eat This