Nhiều người lo ngại về khả năng gây ung thư, nhưng họ vẫn tiếp tục thêm ngày càng nhiều các loại gia vị này vào bữa ăn. Các bác sĩ cảnh báo rằng tốt nhất nên sử dụng 3 loại gia vị này một cách tiết kiệm trong bếp. Nếu không, bạn không chỉ đang ăn phải toàn hương liệu mà còn tiềm ẩn những rủi ro không lường trước được.
Vậy 3 loại gia vị này thực chất là gì? Và tại sao bác sĩ lại đặc biệt nhắc đến chúng? Sự thật có thể khiến bạn ngạc nhiên.
Cô Trương (Tứ Xuyên, Trung Quốc) rất cầu kỳ trong nấu nướng. Khi xào món ăn, cô luôn nêm nếm đủ loại gia vị, đặc biệt thích dùng nước sốt hàu để tăng thêm hương vị.
Vài ngày trước, cô tình cờ thấy một bài viết trên điện thoại nói rằng nước sốt hàu có chứa chất gây ung thư và sử dụng lâu dài sẽ làm tăng nguy cơ ung thư.
Cô Trương đọc xong bài báo, vô cùng hoảng sợ. Cô vội vàng lục lọi các chai nước sốt hàu ở nhà để kiểm tra thành phần, càng đọc càng sợ.
Cô Trương nhớ lại rằng cô đã sử dụng rất nhiều nước sốt hàu trong nhiều năm và lo lắng rằng nó sẽ gây hại cho sức khỏe của cô.
Cô thậm chí còn thức cả đêm để tìm kiếm các triệu chứng khác nhau trên mạng và vội vã đến bệnh viện vào sáng sớm hôm sau để đăng ký khám sức khỏe vì lo sợ mình có thể bị ung thư.
Thấy cô Trương có vẻ lo lắng, bác sĩ kiên nhẫn hỏi thăm tình hình và dặn đừng quá căng thẳng.
GS Vương Hạo (Khoa Khoa học và Kỹ thuật Thực phẩm, Đại học Khoa học và Công nghệ Thiên Tân, Trung Quốc) đã đưa ra câu trả lời rõ ràng rằng nước sốt hàu gây ung thư.
Ông chỉ ra rằng thành phần chính của nước sốt hàu là chất umami chiết xuất từ hàu và các thành phần tạo hương vị như bột ngọt. Bản thân chúng đều an toàn.
Một số người lo ngại rằng nước mắm sẽ sản sinh ra natri pyroglutamate ở nhiệt độ cao, một chất mà họ cho là gây ung thư. Tuy nhiên, natri pyroglutamate chỉ mất đi vị umami chứ không gây ung thư.
Mặc dù gia vị không phải là nguyên nhân chính gây ung thư, nhưng các chuyên gia chỉ ra rằng điều chúng ta thực sự cần lưu ý trong chế độ ăn hàng ngày là lượng muối, dầu và đường cao.
Tiêu thụ quá nhiều chất béo có thể làm tăng lượng cholesterol trong máu, gây xơ vữa động mạch, một yếu tố chính gây ra các bệnh tim mạch và mạch máu não.
Theo Viện Dinh dưỡng Quốc gia (2021), người Việt tiêu thụ trung bình 9,4 g muối/ngày, gần gấp đôi mức khuyến nghị của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) là < 5 g/ngày (khoảng 1 thìa cà phê). Điều đáng nói là có đến 70% lượng muối đến từ việc nêm nếm trong nấu ăn và chấm kèm, không chỉ từ thực phẩm chế biến sẵn. Trong khi đó, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) ghi nhận trung bình một người Việt ăn 46,5g đường mỗi ngày, cao gấp đôi khuyến cáo.
Chế độ ăn nhiều muối có thể làm tăng huyết áp và xơ vữa động mạch, làm tăng đáng kể nguy cơ đột quỵ.
Trong khi đó, tiêu thụ quá nhiều đường cũng có thể gây hại cho sức khỏe của bạn. Tiêu thụ quá nhiều đường có thể làm tăng độ nhớt của máu, không chỉ làm tăng nguy cơ mắc bệnh tiểu đường mà còn có thể dẫn đến hình thành cục máu đông và các bệnh nghiêm trọng như nhồi máu não.
Sử dụng đúng liều lượng là chìa khóa
Vì bản thân gia vị không phải là thủ phạm, vậy làm sao chúng ta có thể sử dụng chúng một cách hợp lý để có thể thưởng thức món ăn ngon mà không gây hại cho sức khỏe?
Đầu tiên và quan trọng nhất, sử dụng đúng liều lượng là chìa khóa. Khi nấu ăn, hãy thử giảm lượng gia vị bạn sử dụng để dần dần tạo ra hương vị nhẹ nhàng hơn.
Bạn có thể sử dụng các thành phần tự nhiên như hành tây, gừng và tỏi để tăng hương vị và giảm sự phụ thuộc vào gia vị hóa học.
Thứ hai, phương pháp nấu ăn cũng rất quan trọng
Tránh xào ở nhiệt độ cao vì nhiệt độ quá cao có thể khiến một số loại gia vị sản sinh ra các chất có hại.
Khi xào rau, bạn có thể xào nguyên liệu trước rồi mới cho gia vị vào sau. Cách này có thể hạn chế sự biến đổi của gia vị ở nhiệt độ cao.
Thứ ba, việc bảo quản gia vị đúng cách là rất quan trọng
Nhiều loại gia vị nên được bảo quản lạnh sau khi mở, đặc biệt là các loại gia vị như nước sốt hàu và tương đậu lên men, vì chúng dễ bị vi khuẩn phát triển.
Thường xuyên kiểm tra hạn sử dụng của gia vị tại nhà và loại bỏ ngay những sản phẩm đã hết hạn.
Các giải pháp thay thế cũng đáng để thử
Các gia vị tự nhiên như nước cốt chanh, giấm và gia vị tươi có thể thay thế một số gia vị hóa học.
Ngoài ra, trên thị trường cũng có ngày càng nhiều sản phẩm gia vị ít natri mà bạn có thể lựa chọn phù hợp.
Khi mua gia vị, điều đầu tiên cần làm là xem danh sách thành phần. Các thành phần được liệt kê theo thứ tự giảm dần về hàm lượng. Nếu bạn thấy muối được liệt kê trong số ít thành phần đầu tiên, điều đó có nghĩa là gia vị đó có hàm lượng natri cao.
Thứ hai, hãy chú ý đến màu sắc của sản phẩm. Một số loại gia vị thêm quá nhiều màu caramel để trông "ngon mắt" hơn. Mặc dù chất tạo màu caramel an toàn khi sử dụng với lượng hợp lý, nhưng nếu sử dụng quá nhiều vẫn gây ra rủi ro cho sức khỏe.
Ngoài ra, hãy chú ý đến phương pháp bảo quản và thời hạn sử dụng. Một số loại gia vị được quảng cáo là "không bao giờ hỏng" thường chứa nhiều chất bảo quản và không thích hợp để sử dụng lâu dài.
(Ảnh minh họa: Internet)