Việt Nam có loại cá đại bổ, được ví là "sâm nước", thịt ngọt như mì chính lại không xương

Cá ngần, loài cá nhỏ bé thường xuất hiện vào mùa xuân trong các con sông, suối ở Việt Nam, từ lâu đã là món ăn quen thuộc của nhiều gia đình miền Bắc. Tuy kích thước khiêm tốn, chỉ dài khoảng 3-5cm, nhưng cá ngần lại sở hữu hương vị rất đặc trưng thịt ngọt, xương mềm nên ăn được cả xương (hay nhiều người gọi là không xương), thơm mùi đặc trưng của cá nước ngọt, tạo cảm giác thanh mát, dễ chịu khi thưởng thức. Chính vì hương vị tinh tế và dễ chế biến, cá ngần được nhiều người ví von như “ngọc nhỏ của mùa xuân”.

Về giá trị dinh dưỡng, cá ngần chứa nhiều protein chất lượng cao, axit béo omega-3, vitamin A, D cùng các khoáng chất như canxi, sắt, kẽm và i-ốt. Protein trong cá ngần dễ tiêu hóa, giúp cung cấp năng lượng mà không gây áp lực lên hệ tiêu hóa, rất phù hợp cho trẻ em, người cao tuổi hoặc những ai cần bồi bổ sức khỏe. Axit béo omega-3 trong cá ngần có tác dụng giảm nguy cơ mắc các bệnh tim mạch, cải thiện tuần hoàn máu, đồng thời hỗ trợ phát triển trí não ở trẻ nhỏ. Canxi và vitamin D góp phần tăng cường xương chắc khỏe, phòng ngừa loãng xương ở người lớn tuổi. Ngoài ra, các khoáng chất như kẽm, sắt cũng giúp tăng cường miễn dịch và hỗ trợ cơ thể duy trì sức đề kháng tốt.

Không chỉ giàu dinh dưỡng, cá ngần còn mang lại nhiều lợi ích sức khỏe nhờ các hợp chất sinh học tự nhiên. Ăn cá ngần đều đặn có thể giúp điều hòa mỡ máu, cải thiện chức năng tim mạch, hỗ trợ hệ tiêu hóa và thậm chí có tác dụng chống viêm nhẹ. Nhờ kích thước nhỏ và xương mềm, cá ngần có thể ăn cả xương, giúp bổ sung canxi tự nhiên hiệu quả.

Về cách chế biến, cá ngần khá đa dạng nhưng phổ biến nhất vẫn là chiên giòn hoặc nấu canh. Cá ngần chiên giòn giữ được hương vị thơm ngon, ăn kèm rau sống, chấm nước mắm pha tỏi ớt, sẽ tạo nên món ăn vừa giòn, vừa đậm đà. Nấu canh cá ngần với măng chua hoặc lá giang là món đặc sản mùa xuân, mang hương vị thanh mát, hơi chua nhẹ, rất hợp khẩu vị của người Việt. Một số nơi còn ướp cá ngần với gia vị nhẹ rồi hấp, giữ nguyên vị ngọt tự nhiên của cá, đồng thời giảm lượng dầu mỡ, phù hợp cho những ai muốn ăn uống lành mạnh.

Để thưởng thức trọn vẹn hương vị và giữ nguyên dinh dưỡng, cá ngần nên được chế biến ngay sau khi đánh bắt hoặc bảo quản lạnh, tránh để lâu vì cá nhỏ, thịt mềm dễ bị mất chất và tanh. Những gia vị đơn giản như muối, tiêu, chút gừng hay thì là đã đủ để tôn lên vị ngọt tự nhiên của cá.

Có vài lưu ý khi ăn cá ngần để vừa đảm bảo an toàn, vừa tận dụng được tối đa dinh dưỡng:

- Chọn cá tươi: Cá ngần nhỏ, thịt mềm nên dễ hư hỏng. Chỉ nên mua cá còn sống, mắt trong, vảy sáng và mùi tự nhiên. Cá để lâu có thể bị tanh nặng, giảm dinh dưỡng và dễ gây rối loạn tiêu hóa.

- Chế biến kỹ: Mặc dù cá ngần có thể ăn cả xương, nhưng vẫn nên nấu chín kỹ, đặc biệt là khi chế biến canh hay hấp, để tiêu diệt vi khuẩn và ký sinh trùng có thể tồn tại trong cá nước ngọt.

- Hạn chế chiên quá nhiều dầu mỡ: Cá ngần chiên giòn rất ngon, nhưng nếu dùng nhiều dầu mỡ hoặc chiên đi chiên lại sẽ sinh ra các chất oxi hóa gây hại cho gan, tăng calo không cần thiết, đặc biệt với người béo phì hay tim mạch.

- Người dị ứng hoặc hệ tiêu hóa nhạy cảm: Một số người dễ dị ứng với cá nhỏ hoặc có hệ tiêu hóa yếu nên ăn từ lượng nhỏ để theo dõi phản ứng cơ thể.

- Không ăn quá nhiều xương cứng: Cá ngần xương nhỏ, mềm hầu hết ăn được, nhưng với trẻ nhỏ hoặc người lớn tuổi, vẫn cần để ý khi nhai kỹ để tránh hóc xương.

- Kết hợp rau củ: Ăn cá ngần cùng rau xanh, chanh, hoặc các loại gia vị như gừng, thì là sẽ giúp giảm tanh, dễ tiêu hóa và tăng hấp thu dinh dưỡng.

(Tổng hợp)