Với những nhà đầu tư “tay ngang” - đặc biệt là dân văn phòng, diễn biến của thị trường chứng khoán (TTCK) Việt Nam dạo gần đây, quả thực giống như một bài kiểm tra tâm lý. Ngày hôm qua (11/8), VN-Index chạm mốc lịch sử 1.600 điểm khiến không ít nhà đầu tư - trong đó có cả F0, mừng ra mặt.
Tới phiên giao dịch sáng nay (12/8), dù VN-Index giảm nhẹ 0,32 điểm - xuống còn 1.596,54 điểm nhưng tín hiệu lạc quan từ thị trường vẫn được duy trì. VN-Index được dự đoán có thể hướng tới 1.620 điểm, VN30 kỳ vọng đạt 1.750 - 1.800 điểm.
Trong bối cảnh này, người chưa vững tâm lý, chưa “dày” cả kiến thức lẫn kinh nghiệm bỗng trở nên hoang mang. Giữ tiền để quan sát thị trường thì sợ bỏ lỡ cơ hội vàng, mà rót vốn đầu tư thì lại lo chẳng biết mã nào mới ổn.
Đây là câu hỏi mà nhiều người đang lặp đi lặp lại trong các cộng đồng, hội nhóm chia sẻ kinh nghiệm, bàn chuyện đầu tư. Thắc mắc thì chỉ có một, nhưng cả ngàn người “nháo nhác” tìm thông tin tư vấn, thế là làn sóng “phím hàng” bỗng nổ ra. Có người hỏi, ắt có người trả lời nhưng tính xác thực cũng như độ uy tín, thì chẳng ai kiểm chứng được.
Thắc mắc của 1 F0 điển hình (Ảnh chụp màn hình)
Những bài đăng khác câu từ, chung nội dung (Ảnh chụp màn hình)
Topic “xem mã free” cũng khá xôm tụ, dù là bài đăng ẩn danh và không ai biết người “đang xem cho mình” kinh nghiệm, kiến thức ra sao (Ảnh chụp màn hình)
Tựu trung lại, việc các nhà đầu tư chia sẻ kinh nghiệm lẫn quan điểm, nhận định về 1 mã cổ phiếu hay cả thị trường, vốn không phải chuyện mới và cũng không hẳn là việc gì sai trái. Vì tinh thần học hỏi lẫn nhau luôn là điều đáng ghi nhận. Tuy nhiên, đưa ra quyết định đầu tư mà hoàn toàn dựa vào lời khuyên, thông tin người khác cung câu, lại là câu chuyện hoàn toàn khác.
Chuyên gia Gerard Do - Cựu Quản lý hệ sinh thái khởi nghiệp tại Trung tâm hỗ trợ khởi nghiệp sáng tạo Quốc gia, đồng thời là tác giả cuốn sách Nguyên tắc cơ bản trong đầu tư, cho rằng các nhà đầu tư nên nâng cao cảnh giác với những thông tin “phím hàng”.
Anh cho rằng việc lắng nghe các “chuyên gia” phím hàng là dấu hiệu đầu tiên của việc nhà đầu tư đang bị lừa.
Chuyên gia Gerard Do
“Càng đông người nghe, bạn càng dễ bị thua lỗ vì nếu tất cả người nghe đều tin tưởng và mua theo thông tin được phím hàng, vậy ai sẽ là người thua lỗ ở đầu bên kia của giao dịch? Chẳng lẽ tất cả đều sẽ thắng tiền hay sao? Thế nên nhà đầu tư phải luôn ghi nhớ rằng: Nếu đã ngồi vào bàn chơi 30 phút mà vẫn chưa biết ai là “gà”, thì bạn chính là gà đó” - Anh nhấn mạnh.
Trên thực tế, các nhà đầu tư lâu năm, nhiều kinh nghiệm và có độ uy tín cũng rất hiếm khi đi “phím hàng”. Ví dụ điển hình nhất là Warren Buffett. Ông sẽ không bao giờ chia sẻ về cổ phiếu ông dự định mua, bởi khi đó, các nhà đầu tư khác có thể "nhảy" vào mua trước, đẩy giá đi lên. Điều này có thể khiến ông không mua được cổ phiếu đó với giá mà ông mong muốn.
“Khi một nhà đầu tư chia sẻ danh mục của họ cho người khác xem, họ sẽ không còn giữ được cái nhìn khách quan về cổ phiếu đó nữa. Khi bạn nói với người khác về cổ phiếu mà bạn đang nắm giữ, bạn sẽ có xu hướng bảo vệ quá mức cổ phiếu ấy, vì lúc này sự thành - bại của cổ phiếu ấy gắn liền với danh dự của bản thân bạn.
Bạn sẽ tìm mọi cách để chứng minh quan điểm của mình về cổ phiếu là đúng. Còn một nhà đầu tư thông minh sẽ luôn đánh giá cổ phiếu dựa trên những thông tin khách quan, và sẵn sàng loại bỏ những cổ phiếu không còn tốt khỏi danh mục đầu tư của mình.
Và chỉ có "lùa gà" mới chia sẻ danh mục đầu tư vì họ đã mua trước và đang hô hào mọi người mua vào để thuận lợi bán ra" - Anh Gerard Do từng phân tích.