Ngày nào mẹ tôi cũng đều đặn làm 1 việc: Bát đũa sạch, khô, không hề tốn điện

Từ khi còn nhỏ, tôi đã quen với hình ảnh mẹ mỗi sáng lại nhẹ nhàng bày cả khay bát đĩa mới rửa ra ngoài hiên. Không có gì khoa trương: Chỉ là vài chiếc bát úp ngay ngắn, mấy đôi đũa tách đều, vài chiếc thìa xếp trải ra để ánh nắng rọi thẳng vào. Lúc ấy, tôi thường thắc mắc sao phải làm vậy khi bát đĩa đã sạch sẽ rồi. Mẹ chỉ cười: “Phơi nắng cho an tâm, tự nhiên mà tốt”.

Lớn lên mới hiểu, thói quen tưởng như giản dị ấy thực chất lại là một phương pháp vệ sinh được nhiều chuyên gia công nhận, thậm chí còn có nghiên cứu khoa học ủng hộ. Điều mẹ làm mỗi ngày không chỉ là giữ căn bếp sạch sẽ – mà còn âm thầm giúp gia đình tiết kiệm đáng kể chi phí điện nước, thiết bị sấy và cả công sức dọn rửa.

Khoa học chứng minh

Trong nhiều hướng dẫn vệ sinh gia đình ở châu Á, phơi nắng sau khi rửa sạch luôn nằm trong danh sách những cách đơn giản nhất để hỗ trợ tiêu diệt vi sinh vật. People’s Daily từng đăng tải rằng tia UV trong ánh sáng mặt trời “có khả năng bất hoạt vi khuẩn và virus khi cường độ đủ mạnh và tiếp xúc đủ lâu”, đồng thời môi trường nóng và khô khiến vi sinh vật khó sinh sôi.

Chuyên trang Baidu Health cũng khẳng định rằng các dụng cụ ăn uống, nếu rửa sạch và phơi dưới nắng gắt khoảng 40 phút trở lên, “có thể đạt được hiệu quả hỗ trợ khử khuẩn”. Bát đũa phơi dưới nắng càng lâu (trong điều kiện nắng mạnh), mức độ giảm tải vi sinh vật càng cao.

Không chỉ các nguồn từ Trung Quốc, nhiều nghiên cứu phương Tây cũng nhấn mạnh vai trò của ánh sáng tự nhiên. Một báo cáo trên National Library of Medicine (Hoa Kỳ) về hiệu quả của “sunlight disinfection” chỉ ra rằng tia UV-A và UV-B có khả năng làm hỏng DNA của vi khuẩn, khiến chúng mất khả năng nhân lên. Nghiên cứu cũng nhấn mạnh nhiệt độ bề mặt tăng cao và sự khô nhanh giúp môi trường kém thuận lợi cho vi sinh vật tồn tại.

Tất nhiên, các chuyên gia đều đồng tình rằng phơi nắng không phải là phương pháp khử trùng tuyệt đối, càng không thể thay thế hấp, luộc hay dùng tủ khử khuẩn trong môi trường yêu cầu nghiêm ngặt. Tuy nhiên, ở điều kiện sinh hoạt gia đình, phương pháp này đáp ứng tốt nhu cầu vệ sinh cơ bản và tạo thêm một “lớp bảo vệ tự nhiên” cho dụng cụ ăn uống.

Thói quen nhỏ của nhiều bà nội trợ: Hiệu quả bất ngờ

Mẹ tôi – như nhiều bà nội trợ thế hệ trước – không biết đến thuật ngữ trừu tượng như “tải lượng vi sinh vật”, “tia UV-B”, hay “bất hoạt DNA”. Bà chỉ dựa vào kinh nghiệm: bát đũa phơi nắng sẽ sạch, khô, thơm, và an tâm hơn nhiều so với để trong góc bếp ẩm. Sự giản dị của thói quen ấy lại là điều mà khoa học ngày nay đang lý giải rất rõ ràng.

Thực ra, quy trình phơi nắng cũng không phức tạp. Nó được các chuyên gia gợi ý như sau:

Những bước nhỏ ấy không tốn bất cứ chi phí nào. Không điện, không thiết bị, không tiêu hao vật tư. Với nhiều gia đình, đặc biệt là ở vùng có khí hậu nhiệt đới với nắng gắt như Việt Nam, đây là cách khử khuẩn tự nhiên, hiệu quả mà lại thân thiện môi trường.

Quan trọng hơn, thói quen này còn giảm nguy cơ ẩm mốc – yếu tố khiến nhiều người phải tốn tiền thay bát đũa mới hoặc mua thêm các thiết bị hong khô. Những chiếc đũa gỗ được phơi nắng đều đặn ít khi bị mốc, hạn chế vi khuẩn phát triển ở các kẽ nhỏ – điều mà mắt thường khó thấy.

Và phải đến bây giờ tôi mới hiểu, đôi khi người mẹ nội trợ không cần đến những kiến thức khoa học phức tạp để tìm ra cách tốt nhất cho gia đình. Họ có kinh nghiệm, sự quan sát và thói quen đúng đắn. Những điều tưởng nhỏ ấy – như việc phơi bát đũa dưới nắng mỗi sáng – lại giúp tiết kiệm chi phí, giảm rủi ro vệ sinh và giữ cho gian bếp lúc nào cũng thơm tho, gọn gàng.

Bài viết theo chia sẻ của độc giả