Thực hư thông tin "1 viên kẹo tương đương 1 đĩa rau"
Thời gian qua, mạng xã hội nổ ra tranh cãi về sản phẩm kẹo rau củ của hãng K. do Quang Linh Vlogs và Hằng Du Mục quảng cáo trong livestream. Quang Linh đã quảng cáo rằng ăn "1 viên kẹo tương đương 1 đĩa rau".
Mới đây, một người dùng TikTok có tên tài khoản là S.T.A.C đã đăng tải video chia sẻ việc bản thân mua sản phẩm kẹo rau củ của hãng K. về sử dụng. Theo anh S.T.A.C, kẹo rau củ được quảng cáo "1 viên kẹo tương đương với 1 đĩa rau", "sản phẩm dành cho người lười ăn rau, không ăn rau".
Tuy nhiên, anh cho biết trên bao bì sản phẩm không ghi rõ hàm lượng chất xơ như các loại thực phẩm bổ sung chất xơ khác trên thị trường. Để làm rõ hàm lượng chất xơ trong kẹo rau củ của hãng K, anh đã đem sản phẩm đi kiểm nghiệm tại trung tâm kỹ thuật đo lường chất lượng 2 (thuộc ủy ban tiêu chuẩn đo lường chất lượng quốc gia).
Kết quả kiểm nghiệm phát hiện ra rằng trong 1 hộp kẹo 30 viên với tổng khối lượng 96g chỉ có 0,51g chất xơ, tương đương với 1/6 quả chuối. Ngoài ra, anh S.T.A.C cho biết mỗi viên kẹo có trọng lượng 3,2g chỉ có 0,016g chất xơ.
Kết thúc video, anh S.T.A.C cũng mong muốn nhãn hàng sẽ xác nhận hàm lượng chất xơ chính xác trong kẹo rau củ K. Đồng thời, anh cũng đặt ra nghi vấn với hàm lượng chất xơ ít (0,016g chất xơ/ 1 viên kẹo) sẽ tương ứng với một đĩa rau như thế nào?
Trao đổi về câu nói "1 viên kẹo tương đương với 1 đĩa rau" của Quang Linh Vlogs, PGS.TS Nguyễn Thị Lâm, nguyên Phó Viện trưởng Viện Dinh dưỡng Việt Nam cho hay không có thực phẩm hay cách ăn uống nào có thể thay thế hoàn toàn cho rau. Các sản phẩm chất xơ chỉ hỗ trợ bổ sung tạm thời cho những người ăn ít rau, ăn rau kém trong giai đoạn cần bổ sung, ví như người bị táo bón.
Sản phẩm kẹo rau củ được quảng cáo.
“Không thể dùng thực phẩm khác thay thế cho rau được. Và cũng không nên dùng các thực phẩm khác để thay thế hoàn toàn cho rau. Vì ngoài chất xơ, rau còn còn chứa các vitamin và khoáng chất, đặc biệt là vitamin C, loại vitamin này thường sẽ bị mất đi trong quá trình sấy. Các loại bột rau hay kẹo rau khi chế biến chỉ còn lại một lượng nhỏ chất xơ, vitamin tự nhiên đã bị mất đi”, phó giáo sư Lâm nói.
Hiện nay, các sản phẩm bổ sung chất xơ có phần trăm chất xơ rất thấp hoặc không ghi rõ tỷ lệ phần trăm chất xơ trong sản phẩm. Trong khi đó, 100g rau xanh tươi lại chứa hàm lượng chất xơ phong phú, thay đổi tùy theo loại rau.
Ví dụ như: 100g rau cải bó xôi (rau chân vịt) có khoảng 2.2g chất xơ; 100g rau muống có khoảng 2g chất xơ; 100g bông cải xanh (súp lơ xanh) chứa khoảng 2.6g chất xơ; cà rốt có khoảng 2.8g chất xơ; bắp cải có khoảng 2.5g chất xơ; mồng tơi có khoảng 2.1g chất xơ và rau dền có khoảng 1.8g chất xơ.
“Một đĩa rau muống luộc trung bình từ 200-300g sẽ có khoảng 4-6g chất xơ. Như vậy nếu nói một viên kẹo trọng lượng chỉ 3,2g có lượng chất xơ bằng 1 đĩa rau là không chính xác", phó giáo sư Lâm cho biết.
Ngoài ra, khi rau sấy khô và được chế biến thành bột bổ sung hoặc kẹo thì các chất oxy hoá trong rau cũng hao hụt đi rất nhiều. Do đó, không thể dùng thực phẩm bổ sung chất xơ để thay thế hoàn toàn việc ăn rau được.
Chuyên gia khuyên nên ăn rau tươi
Đồng quan điểm với phó giáo sư Lâm, PGS.TS.BS Nguyễn Trọng Hưng, Viện Dinh dưỡng Quốc Gia phân tích về mặt nguyên tắc dinh dưỡng, mọi người nên ăn thực phẩm tươi sống. Rau là thực phẩm cần ăn trực tiếp và không thể thay thế được. Rau bổ sung cho cơ thể chất xơ và khoáng chất cần thiết.
Rau quả là một phần quan trọng trong cơ cấu bữa ăn hàng ngày của người dân, cung cấp các vitamin và khoáng chất giúp duy trì cơ thể khỏe mạnh, hỗ trợ quá trình trao đổi hấp thu các chất dinh dưỡng. Các loại rau màu xanh thẫm như rau ngót, rau cải, rau muống... chứa nhiều vitamin C, vitamin K, folate; các loại quả có múi (cam, quýt, bưởi), các loại rau quả có màu đỏ, cam, vàng, tím như rau dền, rau cải tím, cà chua, ớt chuông, đu đủ... giàu vitamin C, beta-carotene và các flavonoids, có vai trò mạnh mẽ trong giảm quá trình oxy hóa, tăng cường sức đề kháng cho cơ thể, ngăn ngừa bệnh tật.
Các loại rau quả còn rất giàu chất xơ có tác dụng bảo vệ hệ tiêu hóa, tăng sức bền thành mạch và giảm cholesterol.
Người dân vẫn nên ăn rau tươi.
Trong trường hợp công việc bận rộn, không ăn được rau tươi thì mọi người có thể bổ sung bằng thực phẩm thay thế. Tuy nhiên, mọi người chỉ nên sử dụng khi lỡ bữa hoặc trong thời gian ngắn.
Bác sĩ Hưng khuyến cáo: “Tôi vẫn luôn khuyến cáo mọi người hãy ăn thức ăn tự nhiên, ngay cả rau cũng vậy. Đối với trẻ nhỏ không thích ăn rau, cha mẹ cũng cần phải tập để cho trẻ có thói quen ăn rau để đảm bảo dinh dưỡng lành mạnh”.
Người Việt thường ăn 3 bữa (sáng – trưa - tối), trong đó bữa sáng thường ăn rất ít rau, thậm chí không có rau. Tuy nhiên, mọi người có thể ăn bù rau vào bữa trưa - bữa tối để đảm bảo nạp đủ chất dinh dưỡng được khuyến nghị, bác sĩ Hưng nói.
Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đưa ra mức khuyến nghị tối thiểu về tiêu thụ rau quả là 400g/người/ngày (không bao gồm khoai tây và các loại củ giàu tinh bột khác) để ngăn ngừa các bệnh mạn tính như bệnh tim, ung thư, đái tháo đường và béo phì, cũng như ngăn ngừa và giảm tình trạng thiếu hụt một số vi chất dinh dưỡng.
WHO cũng nhấn mạnh rằng 400g rau quả/ngày là mức khuyến nghị tối thiểu, các quốc gia, vùng lãnh thổ có thể tùy thuộc vào đặc điểm tự nhiên, tập quán ăn uống của người dân để xây dựng các mức khuyến nghị riêng, tuy nhiên không nên ăn dưới mức 400g rau quả/người/ngày.
Trong Tháp Dinh dưỡng cho người trưởng thành Việt Nam được Bộ Y tế phê duyệt, Viện Dinh dưỡng cũng khuyến nghị mức tiêu thụ rau quả là 480g - 560g/ngày (tương đương từ 6-7 đơn vị rau quả, mỗi đơn vị là 80g rau quả sống, sạch, không tính phần thải bỏ như vỏ, hạt…); trong đó tiêu thụ rau là từ 240 - 320g/ngày và tiêu thụ quả chín là 240g/ngày.