Dữ liệu người dùng Facebook tại Việt Nam đang được rao bán tràn lan trên mạng

Scandal Facebook lỡ để rò rỉ dữ liệu của hơn 50 triệu người dùng ra bên ngoài vẫn chưa tắt hẳn, nhưng có vẻ như vì đó là vụ việc liên quan đến dân tình Mỹ nên cộng đồng nước ta dễ buông lỏng cảnh giác. Dù vậy, chẳng cần bị để lộ thông tin như cách Facebook đã sai lầm, chúng ta cũng có thể dễ dàng bị liên lụy vì một hình thức khác hiện đang tràn lan ở Việt Nam: Rao bán công khai dữ liệu người dùng.

"Bán dữ liệu 10.000 khách hàng", "có sẵn danh sách 20.000 thông tin người dùng..." và các lời mời chào về một số lĩnh vực kinh doanh liên quan là những câu rao bán đang dần nhiều lên trong các Group kín trên Facebook. Thông thường, đây sẽ là những Group trao đổi về các cách thức tiếp cận buôn bán, marketing, và họ sẽ chỉ giới hạn số người mua để tránh rủi ro.

Một page bán dữ liệu công khai, thậm chí không phải Group kín.

Thật ra đây không phải lần đầu tiên hiện tượng này xảy ra, vì nó đã xuất hiện được vài năm ở cả trên thế giới và Việt Nam rồi. Dù vậy, càng ngày xu hướng đó càng được lạm dụng và phát tán để trục lợi từ việc nhiều người dùng thiếu hiểu biết, không mảy may nghi ngờ khi trao lại dữ liệu cá nhân như email, ngày sinh, số điện thoại hay thậm chí cả nơi ở, sở thích...

Không khó để nhận ra và bắt gặp một ứng dụng có yêu cầu chúng ta điền thông tin cá nhân để sử dụng. Chỉ cần sử dụng một số công cụ trả phí có khả năng tự động thu thập và tổng hợp chúng vào các file soạn thảo dữ liệu, bạn sẽ có ngay trong tay các danh sách phong phú về hàng loạt người dùng. 

Theo dõi thêm, Facebook không phải là nơi duy nhất được dùng để phát tán xu hướng tiêu cực này. Một số trang web công khai cũng đã xuất hiện và không khó để tìm ra, có đầy đủ những bài mời chào, giới thiệu chi tiết với đủ mọi loại thông tin khách hàng cho các ngành nghề: Giáo dục, bất động sản, buôn bán... với số lượng một tập dữ liệu lên đến hàng chục nghìn bản dữ liệu cá nhân.

Không chỉ có Group và Page, cả một website "đường đường chính chính" cũng được lập ra cho ai có nhu cầu mua bán dữ liệu khách hàng.

Hoặc mỗi lần đăng nhập vào ứng dụng khác bằng tài khoản Facebook của mình, thông tin của bạn sẽ bị quét và lọt vào trong tay người khác. Không chỉ tài khoản cá nhân, mà cả các Page, Group cũng có thể bị ảnh hưởng khi vô tình khiến các công cụ bên ngoài xâm nhập, biết được trong đó có bao nhiêu thành viên, dữ liệu Like bài viết... Hơn nữa, việc Facebook trước đây đã giới thiệu công cụ quảng cáo tiếp cận đến từng thể loại sở thích của người dùng lại càng dễ khiến nhiều người nảy sinh ý đồ trục lợi này.

Do vậy, người dùng cần cẩn trọng hơn mỗi khi đồng ý đăng nhập vào các nền tảng và ứng dụng bên ngoài. Mỗi khi có yêu cầu xin bạn cho phép được truy cập thông tin cá nhân như danh bạ, địa chỉ, bạn bè... là chúng ta thường bỏ qua mà đồng ý luôn - như vậy gây ra rủi ro lộ thông tin rất cao. Khi đó, chủ nhân ứng dụng có toàn quyền xem và sử dụng dữ liệu đó, vì chúng ta đã bấm "Chấp nhận" đưa thông tin cho họ rồi mà! Đây cũng chính là cách thức mà hơn 50 triệu người dùng ở Mỹ bị lộ thông tin của mình ra đó.