Với nhiều người, Giáng sinh là thời khắc của sum họp, tiếng cười và những bữa ăn ấm áp bên gia đình. Thế nhưng, đối với những người mắc misophonia - hội chứng quá mẫn cảm với âm thanh, đây lại có thể là khoảng thời gian căng thẳng và đau đớn nhất trong năm.
Ngày 24/12, một kênh truyền thông của Anh đã đăng tải loạt câu chuyện về những bệnh nhân misophonia, trong đó có những người trẻ phải sống trong lo âu triền miên mỗi khi mùa lễ hội đến gần.
Lottie, một phụ nữ 23 tuổi, cho biết Giáng sinh không mang đến cho cô sự háo hức thường thấy. Trái lại, đó là thời điểm khiến cô lo âu đến cực độ. Mắc misophonia từ năm 16 tuổi, Lottie chia sẻ rằng cứ đến cuối năm, cảm giác bất an trong cô lại tăng lên một cách khó kiểm soát.
Đặc biệt, những buổi quây quần gia đình - điều mà nhiều người mong chờ - lại trở thành thử thách lớn nhất với Lottie. Những âm thanh tưởng chừng rất đỗi bình thường như tiếng nhai thức ăn, tiếng húp xì xụp, tiếng sụt sịt mũi lại khiến cô rơi vào trạng thái căng thẳng dữ dội.
“Có lúc tôi đột ngột lên cơn hoảng loạn, toàn thân cứng đờ. Trong đầu chỉ có một suy nghĩ duy nhất: phải làm cho âm thanh đó dừng lại bằng mọi cách”, Lottie kể lại.
Không chỉ riêng Lottie, Jenna, 21 tuổi, cũng đã phải chung sống với misophonia từ khi mới 10 tuổi. Cô cho biết, để có thể chịu đựng được những bữa ăn gia đình, đặc biệt là trong dịp lễ Giáng sinh, cô thường phải đeo tai nghe.
“Ngay cả trong sinh hoạt hằng ngày, tôi cũng cố gắng tránh tạo ra âm thanh và thường sống tách biệt với gia đình để giảm bớt kích thích”, J enna nói.
Theo Jenna, misophonia thường trở nên nghiêm trọng hơn khi cô ở bên những người thân thiết nhất: “Tôi rất mong được ở bên gia đình mỗi dịp Giáng sinh, nhưng cả thể chất lẫn tinh thần đều kiệt quệ. Năm nào cũng vậy, Giáng sinh là một thử thách thực sự”.
Thực tế, misophonia không phải là tình trạng hiếm gặp. Nghiên cứu công bố năm 2023 của Đại học Oxford cho thấy, tại Anh, có tới 1 trong 5 người đang gặp phải các triệu chứng liên quan đến chứng rối loạn này, cho thấy số người chịu ảnh hưởng lớn hơn nhiều so với những gì người ta từng nghĩ.
Misophonia là tình trạng phản ứng quá mức với những âm thanh cụ thể, còn được gọi là hội chứng quá mẫn cảm có chọn lọc với tiếng ồn. Đây không phải là vấn đề của tai hay thính lực, mà chủ yếu liên quan đến cách não bộ xử lý âm thanh và cảm xúc.
Các chuyên gia cho rằng misophonia có thể xuất phát từ sự kích hoạt quá mức giữa hệ viền của não (nơi điều khiển cảm xúc và bản năng) và hệ thần kinh tự chủ. Khi gặp những âm thanh quen thuộc nhưng mang tính kích thích, cơ thể người bệnh phản ứng như đang đối mặt với mối đe dọa.
Những âm thanh dễ kích hoạt misophonia bao gồm:
Tiếng nhai, chép miệng, nhai kẹo cao su
Tiếng húp, tiếng thở mạnh
Tiếng đồng hồ tích tắc
Tiếng gõ ngón tay, ngón chân
Tiếng huýt sáo
Tiếng bút viết, cọ xát
Khi tiếp xúc liên tục với các âm thanh này, người bệnh có thể xuất hiện toát mồ hôi lạnh, tim đập nhanh, căng thẳng tột độ, thậm chí rơi vào cơn hoảng loạn. Theo thời gian, cảm xúc tiêu cực có thể chuyển từ khó chịu, tức giận sang sợ hãi, ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống tinh thần và các mối quan hệ xã hội.
Misophonia thường khởi phát từ tuổi thiếu niên và có xu hướng nặng dần khi trưởng thành. Những đối tượng dễ gặp tình trạng này là học sinh chịu áp lực thi cử, người có cường độ công việc cao, phụ nữ trung niên, người thường xuyên căng thẳng hoặc có tính cách nóng vội.
Các chuyên gia khuyến cáo, khi các triệu chứng bắt đầu ảnh hưởng đến sinh hoạt hằng ngày, người bệnh nên tìm đến cơ sở y tế để được chẩn đoán và điều trị sớm. Hiện nay, phương pháp phổ biến là kết hợp tư vấn tâm lý và liệu pháp âm thanh, giúp não bộ dần thích nghi với các kích thích gây khó chịu.
Bên cạnh đó, việc nghỉ ngơi đầy đủ, ngủ đủ giấc, duy trì vận động và giảm căng thẳng cũng đóng vai trò quan trọng, giúp cải thiện đáng kể chất lượng cuộc sống của người mắc misophonia.