Ăn nhiều 5 loại rau này khác nào tự "đầu độc" gan, loại đầu tiên gần như xuất hiện đều trên mâm cơm mọi nhà

Rau là một trong số những thực phẩm không thể thiếu trong khẩu phần thức ăn mỗi ngày của con người. Với lượng vitamin, chất xơ, khoáng chất phong phú, ăn rau đem lại nhiều lợi ích cho sức khỏe, kể cả sức khỏe của gan. Nhưng có những loại rau không nên ăn nhiều vì ăn quá nhiềucó thể gây hại cho sức khỏe và thậm chí không khác gì là "đầu độc" gan.

Dưới đây là 5 loại rau củ bạn nên đặc biệt chú ý để tránh "đầu độc" lá gan của mình.

1. Rau củ muối chua (dưa muối, cà muối...)

Rau củ muối chua là món ăn dân dã, quen thuộc trên mâm cơm của nhiều gia đình Việt. Tuy nhiên, ăn quá nhiều hoặc sử dụng các sản phẩm muối chua không đảm bảo vệ sinh có thể gây hại nghiêm trọng cho gan.

Lý do là vì, trong quá trình muối chua, đặc biệt khi muối không đủ độ, nitrate có trong rau c củ có thể chuyển hóa thành nitrite. Khi nitrite kết hợp với các axit amin trong cơ thể sẽ tạo thành nitrosamine. Đây là một hợp chất có khả năng gây ung thư, đặc biệt là ung thư gan và ung thư đường tiêu hóa.

Theo Viện Ung thư Quốc gia Hoa Kỳ (National Cancer Institute), nitrosamine là một nhóm các hợp chất có khả năng gây ung thư mạnh mẽ, được tìm thấy trong nhiều thực phẩm chế biến và lên men không đúng cách.

Ngoài ra, các loại dưa muối thường chứa hàm lượng muối rất cao. Chế độ ăn nhiều muối không chỉ gây áp lực lên thận mà còn có thể ảnh hưởng gián tiếp đến chức năng gan.

Lời khuyên: Nên ăn rau củ muối chua đã ngả vàng, có độ chua vừa phải và hạn chế ăn quá nhiều. Tốt nhất là tự làm tại nhà để đảm bảo vệ sinh.

2. Rau củ dập nát, thối hỏng

Nhiều người vì tiết kiệm mà giữ lại rau củ dập nát, có dấu hiệu thối hỏng và cắt bỏ phần hỏng để tiếp tục sử dụng. Tuy nhiên, đây là một sai lầm nghiêm trọng.

Rau củ dập nát rất dễ sản sinh độc tố. Các tế bào thực vật bị phá vỡ, tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn và nấm mốc phát triển. Một số loại nấm mốc có thể sản sinh ra độc tố mycotoxin, điển hình là aflatoxin – một trong những độc tố gây ung thư gan mạnh nhất.

Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cảnh báo aflatoxin là một loại độc tố nguy hiểm, có thể gây tổn thương gan nghiêm trọng và tăng nguy cơ ung thư gan ở người.

Ngay cả khi cắt bỏ phần hư hỏng, độc tố và vi khuẩn có thể đã lan sang các phần khác của rau củ mà mắt thường không nhìn thấy được. Khi ăn vào, gan phải làm việc vất vả hơn để giải độc, về lâu dài sẽ gây tổn thương gan.

Lời khuyên: Tuyệt đối không ăn rau củ đã bị dập nát, nấm mốc hoặc thối hỏng. "Tiết kiệm" trong trường hợp này có thể phải trả giá bằng sức khỏe.

3. Khoai tây mọc mầm

Khoai tây mọc mầm là hiện tượng rất phổ biến và nhiều người thường chỉ cắt bỏ mầm rồi tiếp tục chế biến. Tuy nhiên, khoai tây mọc mầm tiềm ẩn nguy cơ gây độc cho cơ thể.

Khi khoai tây mọc mầm hoặc chuyển sang màu xanh, chúng sẽ sản sinh ra một lượng lớn solanine – một loại alkaloid độc hại. Solanine tập trung nhiều nhất ở mầm, vỏ xanh và gần mắt mầm. Theo Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA), việc ăn khoai tây chứa hàm lượng solanine cao có thể gây ra các triệu chứng ngộ độc như buồn nôn, tiêu chảy, đau bụng, nhức đầu và trong trường hợp nặng có thể ảnh hưởng đến hệ thần kinh và gan.

Mặc dù gan có khả năng giải độc, nhưng việc tiếp xúc thường xuyên với solanine, dù ở liều lượng thấp, cũng có thể gây áp lực lên gan và tiềm ẩn nguy cơ gây hại về lâu dài.

Lời khuyên: Tốt nhất là vứt bỏ khoai tây đã mọc mầm hoặc có màu xanh. Nếu chỉ có vài mầm nhỏ, hãy cắt bỏ toàn bộ phần mầm, mắt mầm và phần xanh xung quanh, gọt vỏ dày và ngâm nước trước khi chế biến. Tuy nhiên, an toàn nhất vẫn là không sử dụng.

4. Mộc nhĩ ngâm lâu

Mộc nhĩ khô là thực phẩm tiện lợi, nhưng nếu ngâm quá lâu hoặc để qua đêm, nó có thể trở thành nguồn nguy hiểm cho sức khỏe.

Khi mộc nhĩ được ngâm nước quá lâu, đặc biệt là trong môi trường nhiệt độ cao, vi khuẩn Pseudomonas cocovenenans có thể phát triển và sản sinh ra axit bongkrekic – một loại độc tố cực mạnh. Độc tố này có khả năng gây tổn thương nghiêm trọng đến nhiều cơ quan, bao gồm gan, thận và tim, thậm chí có thể dẫn đến tử vong.

Các báo cáo về ngộ độc thực phẩm do axit bongkrekic từ mộc nhĩ ngâm lâu đã được ghi nhận ở nhiều quốc gia, với tỷ lệ tử vong cao. Báo VnExpress cũng từng đưa tin về các trường hợp ngộ độc do mộc nhĩ ngâm quá lâu gây ra.

Axit bongkrekic rất bền nhiệt, không bị phá hủy ngay cả khi đun sôi ở nhiệt độ cao.

Lời khuyên: Chỉ ngâm mộc nhĩ vừa đủ thời gian cần thiết (khoảng 1-2 tiếng) và chế biến ngay sau khi ngâm. Tuyệt đối không ngâm mộc nhĩ qua đêm hoặc ngâm với số lượng lớn để dự trữ.

5. Cà chua chưa chín

Cà chua xanh hoặc chưa chín hoàn toàn cũng có thể chứa độc tố gây hại nếu ăn với số lượng lớn. Nguyên nhân là bởi cà chua chưa chín chứa một lượng đáng kể tomatine, một loại glycoalkaloid tương tự như solanine có trong khoai tây xanh. Mặc dù tomantine ít độc hơn solanine, nhưng tiêu thụ một lượng lớn vẫn có thể gây ra các triệu chứng như buồn nôn, nôn mửa, tiêu chảy, đau bụng, chóng mặt và đau đầu.

Theo Thư viện Y học Quốc gia Hoa Kỳ (National Library of Medicine), tomantine có thể gây độc khi tiêu thụ ở liều lượng cao, đặc biệt ở cà chua xanh.

Khi cơ thể hấp thụ tomantine, gan phải hoạt động để chuyển hóa và đào thải độc tố, điều này có thể gây áp lực lên gan, đặc biệt đối với những người có chức năng gan yếu.

Lời khuyên: Chỉ nên ăn cà chua khi chúng đã chín đỏ hoàn toàn. Tránh ăn cà chua xanh hoặc chưa chín kỹ.