Viên uống tránh thai – Dùng sai mới ngại

Giải pháp chủ động và tiện lợi cho phụ nữ hiện đại

Viên uống tránh thai (VUTT) hàng ngày là một trong những phương pháp kế hoạch hóa gia đình hiện đại phổ biến nhất hiện nay, không chỉ ở Việt Nam mà còn trên toàn thế giới. Khi sử dụng đúng cách, thuốc có hiệu quả ngừa thai lên đến hơn 99%, mang lại sự chủ động và tiện lợi cho phụ nữ. Đây là một biện pháp có nhiều ưu điểm bao gồm dễ sử dụng, kín đáo, nhiều lợi ích gia tăng ngoài ngừa thai như điều hoà kinh nguyệt, giảm đau bụng kinh, giảm các triệu chứng tiền kinh nguyệt, giảm mụn trứng cá, đặc biệt khi dùng lâu dài thuốc còn làm giảm nguy cơ mắc bệnh ung thư niêm mạc tử cung, ung thư vú… Một điểm cộng lớn của phương pháp này là người dùng có thể dễ dàng mua thuốc tại các nhà thuốc. Nhờ đó, thuốc tránh thai hằng ngày trở thành lựa chọn quen thuộc và được nhiều người tin dùng trong cộng đồng.

Phụ nữ hiện đại có thể chủ động trong kế hoạch sinh sản và bảo vệ sức khoẻ

Bên cạnh sự chủ động và tiện lợi, việc sử dụng thuốc tránh thai hằng ngày cũng cần đảm bảo yếu tố phù hợp với sức khỏe của người dùng. Theo TS.BS Lê Quang Thanh – Phó Chủ tịch Hội Phụ sản Việt Nam (VAGO), trước khi bắt đầu sử dụng, phụ nữ nên trao đổi kỹ với bác sĩ hoặc nhân viên y tế để được tư vấn phù hợp với tình trạng sức khỏe của bản thân, từ đó đạt hiệu quả lâu dài và an toàn.

"Phụ nữ cần thận trọng khi sử dụng VUTT khi đang điều trị một số bệnh như đái tháo đường, tim mạch, huyết áp cao, đau nửa đầu, bệnh lý túi mật, ung thư vú... Thêm vào đó, một số yếu tố liên quan đến lối sống cũng có thể gây nguy cơ sức khoẻ như hút thuốc lá (đặc biệt ở phụ nữ trên 35 tuổi), béo phì (chỉ số BMI trên 30). Ngoài ra, phụ nữ có con nhỏ dưới 12 tuần sau sinh cũng cần cân nhắc kỹ và tham khảo tư vấn của bác sĩ trước khi sử dụng thuốc", BS. Lê Quang Thanh chia sẻ thêm.

Viên uống tránh thai qua các thế hệ: Ngày càng an toàn, ít tác dụng phụ hơn

Sau hơn 60 năm phát triển, viên uống tránh thai hàng ngày (VUTT) đã trải qua 4 thế hệ, với công thức liên tục được cải tiến để nâng cao hiệu quả tránh thai, giảm tác dụng phụ và mang lại thêm nhiều lợi ích cho sức khỏe phụ nữ.

Thế hệ 1: Hàm lượng nội tiết cao, nhiều tác dụng phụ

Thế hệ đầu tiên chứa ethinyl estradiol (EE) liều cao (trên 35 mcg) và thành phần progestin thế hệ thứ nhất, tuy hiệu quả tránh thai cao nhưng đi kèm với nhiều rủi ro nghiêm trọng như tạo cục máu đông, biến chứng tim mạch... Vì vậy, hiện nay nhóm thuốc này đã ngừng lưu hành, hoặc chỉ được chỉ định trong điều trị mụn trong thời gian ngắn. Hiện nay, các viên thuốc tránh thai hàng ngày có hàm lượng EE thấp hơn 35 mcg.

Thế hệ 2 và 3: Giảm estrogen, giảm tác dụng phụ

Viên tránh thai thế hệ 2 sử dụng progestin Levonorgestrel và giảm liều estrogen còn 30–35 mcg. Nhờ đó, thuốc giúp giảm cảm giác buồn nôn, ổn định chu kỳ kinh và có chi phí phải chăng. Tuy nhiên, nhược điểm vẫn là khả năng gây mụn và da nhờn do tính androgen, cùng với nguy cơ tạo cục máu đông – dù thấp hơn so với thế hệ đầu.

VUTT thế hệ 3 giúp khắc phục các tác dụng phụ liên quan đến da như mụn, da nhờn và rậm lông nhờ giảm tính androgen. Liều estrogen tiếp tục được giảm còn 20 –30 mcg.

Thế hệ 4: Hỗ trợ làm đẹp da và cân bằng nội tiết

Với liều estrogen rất thấp (15–20 mcg) và thành phần progestin có tính kháng androgen, thế hệ này được xem là an toàn hơn, giảm đáng kể nguy cơ biến chứng như đột quỵ hay sạm da.

TS.BS Lê Quang Thanh cho biết VUTT thế hệ 4 được đánh giá là bước tiến nổi bật, không chỉ tránh thai hiệu quả mà còn hỗ trợ kiểm soát cân nặng, điều trị mụn, và cải thiện các triệu chứng tiền kinh nguyệt, đau bụng kinh.

Hiểu đúng cách sử dụng VUTT để bảo vệ sức khỏe

Nói về tác dụng phụ của VUTT, TS.BS Lê Quang Thanh cho biết, trong thời gian đầu sử dụng viên uống tránh thai hàng ngày, một số chị em có thể gặp hiện tượng rối loạn kinh nguyệt, buồn nôn, căng ngực, nhức đầu. Tuy nhiên, đây là phản ứng thường gặp và thường tự hết sau khoảng 2 – 3 tháng sử dụng đều đặn, không cần quá lo lắng.

TS. BS. Lê Quang Thanh cũng chia sẻ thêm rằng một trong những rủi ro hiếm gặp là thuyên tắc huyết khối tĩnh mạch (tức là tạo cục máu đông). Dù vậy, nguy cơ này chỉ tăng nhẹ và vẫn khá thấp: khoảng 6–9 người trên 10.000 phụ nữ dùng thuốc, so với 1–5 người trên 10.000 phụ nữ không dùng thuốc. Phụ nữ có yếu tố nguy cơ như béo phì, hút thuốc lá, hoặc vừa trải qua phẫu thuật lớn sẽ có nguy cơ cao hơn. Đồng thời nguy cơ của việc mang thai ngoàì ý muốn nếu không dùng thuốc lên đến 20 – 30 thậm chí 50 người trên 10.000 người.

Các loại thuốc tránh thai thế hệ thứ 4 với hàm lượng estrogen thấp (20 microgram) giúp giảm rõ rệt các triệu chứng khó chịu ban đầu như đau đầu, căng ngực. Đặc biệt, nhóm thuốc này còn cho thấy nguy cơ tạo cục máu đông thấp hơn và có dữ liệu chứng minh an toàn khi sử dụng lâu dài.

Phụ nữ hiện đại nên chủ động tìm hiểu và lựa chọn biện pháp tránh thai phù hợp để bảo vệ sức khỏe. Việc tham khảo ý kiến bác sĩ sẽ giúp đảm bảo an toàn, hiệu quả và phù hợp với thể trạng từng người.