2 gia vị chứa đầy hạt vi nhựa nhưng nấu món gì cũng cần dùng, người Việt lại càng chuộng nêm nếm

Tháng 8/2024, một nghiên cứu do tổ chức nghiên cứu và vận động bảo vệ môi trường của Ấn Độ Toxics Link thực hiện đã chỉ ra rằng ngay cả muối và đường đóng gói cũng không "thoát khỏi bàn tay của" vi nhựa.

Tổ chức này đã thử nghiệm sự hiện diện của vi nhựa trong muối và đường, phát hiện ra rằng tất cả các thương hiệu Ấn Độ - dù lớn hay nhỏ, đóng gói hay không đóng gói, bán trực tuyến hay tại các chợ địa phương - đều chứa 'vi nhựa' - các hạt nhựa nhỏ có chiều dài dưới 5mm.

Nghiên cứu đã phát hiện ra một phát hiện thậm chí còn đáng báo động hơn: nồng độ vi nhựa cao hơn được phát hiện trong muối iốt. Những vi nhựa này xuất hiện dưới dạng sợi mỏng và màng nhiều màu.

Nghiên cứu đã thử nghiệm 10 loại muối thường dùng, bao gồm muối ăn, muối hột, muối biển và muối thô địa phương, cũng như 5 mẫu đường mua trực tuyến và từ các chợ địa phương. Ngoại trừ 2 mẫu muối và 1 mẫu đường, tất cả các mẫu khác đều có nhãn hiệu. Trong số 10 mẫu muối được thử nghiệm, 3 mẫu là muối iốt đóng gói, 3 mẫu là muối hột (bao gồm hai nhãn hiệu hữu cơ), 2 mẫu là muối biển và 2 mẫu là nhãn hiệu địa phương.

Có gì trong muối?

Muối, một thành phần không thể thiếu trong hầu hết các loại thực phẩm, đóng vai trò thiết yếu trong việc duy trì các mức ion khác nhau trong cơ thể con người và cũng hoạt động như một chất bảo quản. Ngoài ra, muối còn được ứng dụng trong nhiều ngành công nghiệp khác nhau, bao gồm mỹ phẩm, sản phẩm chăm sóc cá nhân và dược phẩm. Muối được chiết xuất từ nhiều nguồn khác nhau, chẳng hạn như hồ nước mặn, đá muối và giếng nước mặn.

Nghiên cứu phát hiện ra rằng hàm lượng vi nhựa (số mảnh trên 1kg trọng lượng khô) thay đổi tùy theo mẫu muối khác nhau, dao động từ 6,71 đến 89,15 mảnh trên 1kg trọng lượng khô.

Nồng độ cao nhất được tìm thấy trong mẫu muối iốt (89,15 mảnh/kg trọng lượng khô), trong khi nồng độ thấp nhất trong mẫu muối đá hữu cơ (6,70 mảnh/kg trọng lượng khô). Trong số các mẫu, các nhãn hiệu muối iốt đóng gói có mức độ ô nhiễm cao hơn so với các nhãn hiệu khác. Nhìn chung, nồng độ vi nhựa cao được tìm thấy trong các mẫu muối iốt, trong khi các mẫu muối đá thường có hàm lượng vi nhựa thấp hơn, ngoại trừ một mẫu vô cơ.

Các màu sắc khác nhau của vi nhựa chỉ ra nguồn gốc của chúng, với nhựa đen thường liên quan đến bao bì thực phẩm và nhựa trong suốt liên quan đến túi dùng một lần. Màu sắc cũng cho thấy sự phân hủy của chúng thông qua quá trình lão hóa do ánh sáng, ảnh hưởng đến sinh vật thủy sinh, vì một số loài cá thích ăn các vi nhựa màu đỏ, xanh lá cây và vàng.

Trong các mẫu muối iốt, tổng cộng có 5 màu được xác định. Màu trắng là phổ biến nhất, chiếm gần 38,53%, tiếp theo là màu trong suốt ở mức 33,02%, màu xanh lam ở mức 14,67%, màu đỏ ở mức 8,25% và màu đen ở mức 5,5%.

Có gì trong đường?

Nghiên cứu cho thấy mức độ ô nhiễm vi nhựa khác nhau trong các mẫu đường khác nhau. Trong số 5 mẫu đường được thử nghiệm, nồng độ vi nhựa cao nhất được tìm thấy trong khoảng từ 68,25 mảnh/kg đến 11,85 mảnh/kg.

Phần lớn các loại vi nhựa có kích thước trong khoảng 0,1-0,3mm. Sợi là loại vi nhựa chiếm ưu thế được tìm thấy trong các mẫu đường, chiếm 95,65% tổng số. Tiếp theo là các viên và màng. Tổng cộng có 7 màu vi nhựa được xác định trong các mẫu đường, bao gồm cả các loại trong suốt.

Rủi ro sức khỏe của hạt vi nhựa từ các vấn đề tim mạch đến phình não

Nghiên cứu cho biết: "Nghiên cứu này có ý nghĩa cực kỳ quan trọng vì vi nhựa đang được phát hiện ở nhiều bộ phận khác nhau của cơ thể con người, bao gồm phổi, máu và hệ tiêu hóa". Điều này làm dấy lên những lo ngại đáng kể về sức khỏe do tác động độc tính tiềm ẩn của chúng và khả năng gây viêm và các vấn đề sức khỏe khác.

Mặc dù tác động chính xác của những hạt nhỏ này và các hóa chất liên quan đến sức khỏe vẫn chưa được hiểu đầy đủ, nhưng sự hiện diện rộng rãi của chúng làm nổi bật nhu cầu cấp thiết phải nghiên cứu sâu rộng về tác động lâu dài của chúng. Các nghiên cứu mới nổi cho thấy rằng vi nhựa có thể làm tăng nguy cơ mắc các tình trạng như stress oxy hóa, có thể gây tổn thương tế bào, viêm nhiễm và bệnh tim mạch.

Các nghiên cứu trên động vật cũng đã kết nối vi nhựa với các vấn đề về khả năng sinh sản, nhiều loại ung thư, sự gián đoạn của hệ thống nội tiết và miễn dịch, và các chức năng nhận thức bị suy yếu như khả năng học tập và trí nhớ. Trong một trong những nghiên cứu được Viện Y tế Quốc gia Ấn Độ đăng trực tuyến, các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra sự tích tụ đặc biệt đáng báo động của vi nhựa trong các mẫu mô não.

Một cuộc khám nghiệm tử thi gan, thận và não đã phát hiện ra sự hiện diện của vi nhựa trong tất cả các cơ quan này, với 91 mẫu não cho thấy nồng độ cao hơn đáng kể - cao hơn khoảng 10 đến 20 lần so với các cơ quan khác. Trong số 24 mẫu não được thu thập vào đầu năm 2024, vi nhựa chiếm trung bình khoảng 0,5 phần trăm trọng lượng mô. Nghiên cứu mô tả não là "một trong những mô bị ô nhiễm nhựa nhiều nhất từng được lấy mẫu".

Nguồn và ảnh: South First