Vị tướng biến mất bí ẩn sau khi giết Ngụy Diên: Hãy xem Mã Siêu nói gì với Lưu Bị trước khi chết

Ngụy Diên và Mã Đại: Hai vị tướng có số phận bi kịch

Ngụy Diên thường được xem là một vị tướng bi kịch. Tuy nhiên, điều đáng tiếc là Mã Đại, người đã giết Ngụy Diên, cũng là một nhân vật bi kịch, thậm chí số phận của ông còn thảm hơn cả Ngụy Diên. Ít nhất, Ngụy Diên đã từng có những khoảnh khắc huy hoàng. Ví dụ, Ngụy Diên đã từng thay thế Trương Phi, trở thành Thái thú Hán Trung do Lưu Bị bổ nhiệm. Động thái này đã gây ra một chấn động lớn, thậm chí được coi là khó tin. Nhưng Lưu Bị kiên quyết tin tưởng vào năng lực của Ngụy Diên, quyết định này khiến nhiều người ngạc nhiên.

Sự thật đã chứng minh, tầm nhìn của Lưu Bị thực sự độc đáo. Ngụy Diên đã đóng vai trò quan trọng trong phòng tuyến Tây Xuyên, quản lý Hán Trung rất tốt. Trong Tam Quốc diễn nghĩa, Ngụy Diên dường như luôn bị Gia Cát Lượng nhiều lần chèn ép. Thậm chí, ông còn bị cáo buộc có ý định phản bội, Gia Cát Lượng còn muốn loại bỏ ông. Tuy nhiên, trong chính sử Tam Quốc, Ngụy Diên thực chất là trợ thủ đắc lực của Gia Cát Lượng trong các cuộc Bắc phạt. Ông gần như là phó tướng của Gia Cát Lượng.

Còn Mã Đại thì sao? Khoảnh khắc huy hoàng nhất trong cuộc đời ông lại là lúc giết Ngụy Diên. Thời gian còn lại, ông luôn sống dưới cái bóng của Mã Siêu.

Điều đau lòng hơn nữa là việc Mã Đại giết Ngụy Diên thường bị coi là một quyết định sai lầm. Việc nói Ngụy Diên mưu phản thực chất là oan uổng. Nguyên nhân thực sự cái chết của Ngụy Diên bắt nguồn từ cuộc đấu tranh quyền lực nội bộ của Thục Hán. Gia Cát Lượng khi lâm chung đã dặn dò Dương Nghi rằng nếu Ngụy Diên kiên quyết không chịu lui binh thì hãy để ông ta tự quyết định. Ông ta sẽ tự mình dẫn quân rút lui. Thế nhưng, sau khi Gia Cát Lượng qua đời, Dương Nghi lại ngấm ngầm gây sự. Ông ta sai Phí Y đi thăm dò lập trường của Ngụy Diên.

Ngụy Diên tính tình nóng nảy, là một võ tướng thẳng thắn, không quen với những thủ đoạn chính trị phức tạp. Ông tưởng lầm Phí Y ủng hộ mình tiếp tục Bắc phạt, nhưng không ngờ mình lại bị lợi dụng. Trong cơn tức giận, Ngụy Diên đã có những hành động quá khích, cuối cùng dẫn đến đại họa, bị Dương Nghi thừa cơ trừ khử. Thực chất, từ đầu đến cuối, cái chết của Ngụy Diên đều do Dương Nghi gây ra. Nguyên nhân Dương Nghi muốn trừ khử Ngụy Diên không chỉ vì hai người từ lâu đã bất hòa mà còn vì Dương Nghi tự coi mình là người kế nhiệm Gia Cát Lượng. Ông ta mưu đồ nắm quyền Thục Hán.

Mục tiêu của Ngụy Diên không hề phức tạp. Ông chỉ muốn tiếp tục cuộc Bắc phạt của Gia Cát Lượng, tiếp tục chiến đấu với Tào Ngụy. Là một vị tướng, suy nghĩ của Ngụy Diên không có gì sai. Còn Dương Nghi thì khác, ông ta có tham vọng lớn hơn, khao khát thống nhất chính quyền Thục Hán. Cuối cùng, vì Gia Cát Lượng đã chỉ định Tưởng Uyển, tâm nguyện của Dương Nghi tan vỡ. Trong lòng ông ta tràn đầy bất mãn và oán hận, thậm chí còn than thở: "Nếu biết như vậy, sao không sớm đầu hàng Tào Ngụy?". Câu nói này cho thấy rõ ai mới thực sự có ý định phản bội.

Vì sao Mã Đại giết Ngụy Diên?

Lý do Mã Đại giết Ngụy Diên thực ra không khó hiểu. Ngụy Diên dù bị Dương Nghi hãm hại như vậy cũng tuyệt đối không đầu hàng Tào Ngụy, mà chọn chạy về Hán Trung. Dương Nghi bèn phái Mã Đại truy sát Ngụy Diên, cuối cùng giết chết Ngụy Diên và cả nhà ông. Hành động này cũng trở thành "khoảnh khắc tỏa sáng" duy nhất của Mã Đại. Tuy nhiên, theo Sohu và Sina, dù nhìn thế nào hành động này vô cùng mâu thuẫn.

Khi đó, Ngụy Diên chỉ mang theo con trai và vài thân tín chạy về Hán Trung. Rõ ràng Mã Đại mang theo quân tinh nhuệ, hoàn toàn có khả năng bắt sống Ngụy Diên và giao cho Lưu Thiện xử lý. Thế nhưng, Mã Đại lại không có mệnh lệnh rõ ràng của Lưu Thiện, chỉ dựa vào một câu nói của Dương Nghi mà đã giết chết Ngụy Diên, thậm chí còn liên lụy đến cả ba họ nhà Ngụy Diên. Hành động này thật sự đáng ngờ.

So sánh với Vương Bình, nếu Vương Bình truy kích Ngụy Diên thì kết quả sẽ hoàn toàn khác. Khi đối mặt với đại quân của Ngụy Diên, Vương Bình đã lớn tiếng quát: "Xương cốt Thừa tướng còn chưa lạnh, các ngươi muốn tạo phản sao?". Câu nói này đã dễ dàng giải tán binh lính của Ngụy Diên. Điều này đủ để chứng minh Ngụy Diên không hề xây dựng một đội quân thân tín. Đội quân của ông không mù quáng nghe theo lệnh. Hầu hết binh lính của Ngụy Diên đều trung thành với Thục Hán, chứ không phải cá nhân Ngụy Diên.

Nếu là Vương Bình ra tay, ông chắc chắn sẽ đánh bại Ngụy Diên ngay lập tức. Điều này cũng gián tiếp chứng minh việc Mã Đại giết Ngụy Diên không phải là hành động quân sự đơn thuần, mà giống như một canh bạc. Rõ ràng Mã Đại đã đứng về phía Dương Nghi. Ông ta cho rằng Dương Nghi sẽ trở thành Thừa tướng tiếp theo, vì vậy mới nghe theo như vậy.

Lời trăn trối của Mã Siêu và số phận của Mã Đại

Lần cuối cùng Mã Đại xuất hiện trong lịch sử là vào năm 235 SCN. Theo ghi chép của Tấn thư, trong năm này, Mã Đại tấn công Tào Ngụy, bị Ngưu Kim đánh bại, tổn thất hơn nghìn binh sĩ. Mặc dù trận chiến này không phải là thất bại hoàn toàn, nhưng nó đã trực tiếp dẫn đến việc Mã Đại biến mất khỏi lịch sử. Nguyên nhân ẩn giấu đằng sau rõ ràng có liên quan mật thiết đến sự thất thế của Dương Nghi.

Sự biến mất của Mã Đại cũng có thể được giải thích phần nào từ lời trăn trối của Mã Siêu. Trước khi lâm chung, Mã Siêu đã viết một bức thư, nhờ Lưu Bị chăm sóc gia tộc, đặc biệt là Mã Đại. Trong thư, ông viết: "Gia tộc thần có hơn hai trăm người, chỉ có người em họ là Đại có thể nối dõi tông đường, xin phó thác cho bệ hạ." Điều này tương đương với việc trao cho Mã Đại một tấm kim bài miễn tử. Chỉ cần Mã Đại không mưu phản thì sẽ không phải chịu bất kỳ hình phạt nào.

Vì vậy, lý do Dương Nghi sai Mã Đại đi truy kích Ngụy Diên, việc Mã Đại tự ý giết Ngụy Diên, và quyết định của Lưu Thiện cuối cùng là trục xuất ông ta, tất cả đều ẩn chứa di nguyện của Mã Siêu. Mã Siêu khi còn sống đã phó thác hy vọng của gia tộc cho Lưu Bị, Lưu Bị cũng không làm ngơ trước lời thỉnh cầu của Mã Siêu. Tuy nhiên, cuối cùng, quyết định của Mã Đại, đặc biệt là việc ông nghe theo Dương Nghi, đã khiến ông sau khi thất thế không thể nào ngoi lên được nữa.