Vắc xin HPV có hiệu quả bảo vệ trong bao lâu, cần tiêm nhắc lại không?

Vắc xin HPV có hiệu quả bảo vệ trong bao lâu?

Tiêm vắc xin HPV là biện pháp hiệu quả nhất hiện nay để phòng ngừa ung thư cổ tử cung - loại ung thư phổ biến thứ 4 trên thế giới và thứ 2 tại Việt Nam ở nữ giới. Ngoài ung thư cổ tử cung, vắc xin HPV còn giúp giảm nguy cơ mắc các bệnh lý liên quan đến virus HPV như ung thư âm đạo, âm hộ, hậu môn, hầu họng và mụn cóc sinh dục. Nhưng hiệu quả này kéo dài được bao lâu là điều rất nhiều người thắc mắc.

Vắc xin HPV không tạo miễn dịch tức thì mà cần thời gian để cơ thể nhận diện kháng nguyên và sản xuất kháng thể. Trong vài tuần đầu sau tiêm, kháng thể bắt đầu hình thành nhưng chưa đủ mạnh. Từ 1-2 tháng sau liều đầu tiên, nồng độ kháng thể tăng rõ rệt. Khoảng 1 tháng sau khi hoàn tất đủ 2 hoặc 3 mũi (tùy độ tuổi), hiệu quả bảo vệ đạt mức tối đa 90-97%. Với phác đồ 3 mũi, cần ít nhất 6 tháng để đạt được miễn dịch cao nhất.

Về hiệu quả của vắc xin HPV, các nghiên cứu liên quan và dữ liệu theo dõi hơn 15 năm từ GAVI (Liên minh Vắc xin Toàn cầu) cho thấy mức độ kháng thể vẫn duy trì ổn định, không có dấu hiệu suy giảm đáng kể. Điều này gợi ý rằng vắc xin HPV có thể bảo vệ lâu dài, ít nhất là 10 - 15 năm hoặc thậm chí suốt đời chỉ với một liệu trình tiêm đủ mũi.

Tuy nhiên cần lưu ý hiệu quả và thời gian bảo vệ kéo dài của vắc xin còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác. Ví dụ như chất lượng bảo quản vắc xin, kỹ thuật tiêm, độ tuổi tiêm, các bệnh lý nền...

Có cần tiêm nhắc lại vắc xin HPV không?

Do hiệu quả của vắc xin HPV lâu dài, hiệu quả bền vững sau một liệu trình tiêm đủ mũi (2 - 3 mũi tùy nhóm tuổi) nên đến hiện tại trên thế giới và tại Việt Nam vẫn chưa có khuyến nghị chính thức nào về việc cần tiêm nhắc lại. Đặc biệt là nếu nữ giới được tiêm trong thời điểm lý tưởng - tức độ tuổi vắc xin HPV có hiệu quả cao nhất, bền vững nhất là từ 9 - 14 tuổi.

Bởi vì ở độ tuổi này, tỷ lệ phát sinh quan hệ tình dục thấp nên nguy cơ phơi nhiễm virus HPV cũng thấp. Cộng thêm hệ miễn dịch khỏe mạnh, đáp ứng vắc xin tốt hơn, giảm tác động của hormone tới hiệu quả vắc xin như người đã hoàn thành giai đoạn dậy thì. Vì vậy, nữ giới 9 - 14 tuổi chỉ cần tiêm 2 mũi nhưng hiệu quả bảo vệ đã đạt mức tối đa. Hiệu quả giảm dần theo độ tuổi từ 15 - 45 dù lịch trình là 3 mũi.

Như vậy, nhìn chung vắc xin HPV không cần tiêm nhắc. Nhưng cần cân nhắc tiêm nhắc sau khi tham khảo ý kiến bác sĩ nếu bạn thuộc các trường hợp đặc biệt sau:

- Người bị suy giảm miễn dịch (như bệnh nhân HIV, người sau ghép tạng, đang điều trị ung thư...): Hệ miễn dịch yếu có thể khiến cơ thể không duy trì mức kháng thể đủ cao, vì vậy bác sĩ có thể chỉ định tiêm nhắc sau vài năm để đảm bảo hiệu quả bảo vệ.

- Tiêm sai phác đồ hoặc tiêm không đủ liều: Nếu không hoàn thành đúng số mũi hoặc tiêm sai khoảng cách giữa các liều, có thể cần tiêm bổ sung hoặc tiêm lại từ đầu.

- Không rõ tiền sử tiêm chủng: Ở người trưởng thành không chắc chắn mình đã từng tiêm HPV hay chưa, bác sĩ có thể chỉ định tiêm đủ liều thay vì kiểm tra kháng thể.

- Người có nguy cơ cao phơi nhiễm lại với HPV: Chẳng hạn người có nhiều bạn tình, làm việc trong môi trường y tế hoặc bị nhiễm HPV trước đó, bác sĩ có thể cân nhắc tiêm nhắc tùy từng trường hợp.