Thận không kêu đau khi bị tổn thương, nhưng khi "lên tiếng", thường là đã quá muộn: Cảnh báo 5 thực phẩm càng ăn nhiều càng hại thận

Bệnh thận mạn tính hiện đang là mối đe dọa sức khỏe ngày càng gia tăng trên toàn cầu. Ước tính mỗi năm, hơn 850 triệu người trên thế giới sống chung với bệnh thận, nhưng phần lớn không biết mình mắc bệnh cho đến khi tổn thương đã nghiêm trọng. Trong đó, lựa chọn thực phẩm sai cách là một “thủ phạm âm thầm” đang bị đánh giá thấp.

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), hai nguyên nhân hàng đầu gây suy thận là tiểu đường và tăng huyết áp, nhưng nhiều nghiên cứu cũng cho thấy chế độ ăn nhiều đường, muối và chất béo bão hòa là yếu tố nguy cơ đáng kể.

Vậy trong chính căn bếp của bạn, liệu có đang chứa những loại thực phẩm đang âm thầm làm hại thận mỗi ngày?

5 thực phẩm càng ăn nhiều càng hại thận

1. Nước ngọt: Thức uống tàn phá thận bậc nhất

Một lon nước ngọt 330ml chứa trung bình 150-180 calo và tới 39g đường, vượt xa khuyến nghị đường tự do mỗi ngày của WHO (tối đa 25g/ngày cho người trưởng thành).

Nghiên cứu đăng trên Clinical Journal of the American Society of Nephrology (CJASN) năm 2011 cho thấy: "Việc tiêu thụ hơn 2 lon nước ngọt mỗi ngày làm tăng 2 lần nguy cơ suy giảm chức năng thận".

Không chỉ nước ngọt thường, mà cả nước ngọt diet với chất tạo ngọt nhân tạo (như aspartame, sucralose) cũng gây lo ngại về rối loạn chuyển hóa và viêm thấp cấp, ảnh hưởng xấu tới thận.

Giải pháp: Hãy chuyển sang nước lọc, nước dừa tươi, hoặc nước trái cây pha loãng. Thêm vài lát cam, dưa chuột hay bạc hà để tăng hương vị.

2. Thịt chế biến sẵn: Loại thịt gây áp lực cho thận

Xúc xích, giăm bông, thịt xông khói, đồ hộp… đều nằm trong danh sách thịt chế biến sẵn giàu natri và nitrat – hai chất cực kỳ có hại cho thận nếu dùng thường xuyên.

Một nghiên cứu từ Harvard T.H. Chan School of Public Health năm 2016 chỉ ra: "Mỗi khẩu phần thịt chế biến sẵn hàng ngày làm tăng nguy cơ tử vong do bệnh thận mạn tính tới 23%".

Nitrat còn là tác nhân đã được Cơ quan Nghiên cứu Ung thư Quốc tế (IARC) xếp vào nhóm có thể gây ung thư ở người.

Giải pháp: Ưu tiên thịt nạc tươi như ức gà, cá, thịt bò nạc và hạn chế ướp muối sẵn. Nếu phải mua đồ đóng gói, hãy chọn loại “ít natri” hoặc “không nitrat”.

3. Bơ và margarine: Chất béo gây hại lâu dài

Bơ động vật chứa nhiều chất béo bão hòa và cholesterol, làm tăng nguy cơ xơ vữa động mạch, ảnh hưởng trực tiếp đến chức năng lọc máu của thận. Margarine, dù được làm từ dầu thực vật, thường lại chứa chất béo chuyển hóa, vốn đã bị cấm ở nhiều nước phát triển vì liên quan đến bệnh tim và thận.

Theo National Kidney Foundation, chế độ ăn giàu chất béo bão hòa làm tăng phản ứng viêm và làm xấu đi tiến trình bệnh thận mạn.

Giải pháp: Dùng dầu ô liu nguyên chất, dầu hạt lanh hoặc bơ thực vật không chứa chất béo chuyển hóa. Hạn chế dùng bơ cho món chiên, thay bằng hấp, luộc hoặc nướng.

4. Mayonnaise: “Quả bom calo” giấu đường và muối

Một muỗng canh mayonnaise chứa tới 103 calo, gần 90% đến từ chất béo. Ngoài ra, nhiều loại còn chứa muối, đường và chất bảo quản, tất cả đều không có lợi cho người có nguy cơ suy thận.

Nghiên cứu từ Nutrition Research Reviews (2020) nhấn mạnh rằng tiêu thụ thực phẩm có mật độ calo cao và thiếu vi chất là nguyên nhân gây béo phì, một yếu tố nguy cơ hàng đầu của suy thận.

Giải pháp: Thay mayonnaise bằng sữa chua Hy Lạp không đường, giàu protein, ít natri và tốt cho hệ tiêu hóa.

5. Bữa ăn đông lạnh: “Kẻ giấu mặt” gây tiểu đường và tổn thương thận

Các loại pizza đông lạnh, cơm hộp, mì ly... thường chứa hàm lượng natri cao, đường ẩn và chất béo chuyển hóa. Đây là nhóm thực phẩm chế biến sẵn đã được chứng minh là làm tăng nguy cơ tiểu đường type 2 và bệnh thận mạn, theo nghiên cứu trên tạp chí Kidney International Reports (2022).

Giải pháp: Nếu cần ăn tiện lợi, hãy chọn các sản phẩm ghi "low sodium", tránh sản phẩm có thành phần dài lê thê. Bổ sung rau tươi, trái cây hoặc các loại hạt để cân bằng bữa ăn.

Thận không kêu đau khi bị tổn thương, nhưng khi "lên tiếng", thường là đã quá muộn. Vì thế, chủ động điều chỉnh chế độ ăn uống từ bây giờ là bước đầu tiên, và cũng là quan trọng nhất trong hành trình bảo vệ sức khỏe thận lâu dài.