BLACKPINK, Taylor Swift và loạt nghệ sĩ Việt có đang chạy theo giá trị ảo của Youtube?

Mỗi một MV ra mắt, nghệ sĩ Việt cũng như Châu Á và quốc tế - lại tự hào khoe thành tích lượt view hay trending Youtube của mình, như một sự tự hào về thành công của lần trở lại. Tuy nhiên, rất nhiều ý kiến cho rằng view Youtube không có giá trị, là những con số ảo mà không hề hay biết rằng - ngay cả những siêu sao thuộc hàng A++ như Taylor Swift cũng vô cùng nâng niu và tự hào khoe thành tích Youtube của mình mỗi lần comeback. Sự thật thì quyền lực Youtube đang ở đâu mà khiến nghệ sĩ toàn thế giới bận tâm đến thế?

Các Hit Youtube đang ở đâu trên Billboard và Grammy?

Những ca khúc lập kỷ lục view Youtube đại đa số đều đứng cao trên BXH Billboard và ngược lại. Lấy một ví dụ điển hình: "Look What You Made Me Do" của Taylor Swift "phá đảo thế giới ảo" Youtube và đồng thời đoạt luôn ngôi vị quán quân trên Billboard. Video ca nhạc này phá vỡ kỷ lục với 43,2 triệu lượt xem trong 24h đầu tiên (tính vào thời điểm ra mắt 2017), nay đã đạt hơn 1 tỷ views.

Những cái tên đình đám nhất làng nhạc US hiện nay như Ariana Grande, thậm chí là tân binh Billie Eilish đều có lượt xem trên Youtube cực "khủng", tất cả bọn họ đều đạt những thứ hạng rất cao trên Billboard Hot 100. Trong khi Ariana Grande đại thắng với các bản hit "Thank you, Next", "7 Rings" ở cả hai mặt trận nói trên thì Billie Eilish cũng kịp ghi danh vào vị trí thứ 2 trên BXH Billboard với đĩa đơn "Bad Guy".

Bên cạnh đó, lượt views khủng mang lại nhiều ý nghĩa và thành công cho một nghệ sĩ hơn mọi người vẫn tưởng tượng. Bạn có thể chẳng biết Baauer là ai nhưng "Harlem Shake" thì ai cũng ấn tượng. Lượt xem siêu khủng của ca trực tiếp giúp ca khúc lọt vào BXH và Mỹ; và chủ nhân của nó, một kẻ xa lạ ra mắt ở vị trí quán quân của Billboard, "Gangnam Style" và Psy là trường hợp tương tự.

Views "khủng" trên Youtube không chỉ mang lại thứ hạng cao, mà còn đem lại những hạng mục đề cử danh giá. Bản hit đình đám "Despacito" của Luis Fonsi và Daddy Yankee là ví dụ tiêu biểu. Video của ca khúc này đang đứng top 1 mọi thời đại về lượt views trên Youtube với hơn 6,3 tỷ lượt xem tính đến thời điểm hiện tại. Ca khúc "Despacito" từng đoạt quán quân trên Billboard Hot 100 trong 16 tuần lễ, ngang bằng kỉ lục của Mariah Carey với "One Sweet Day". Và nếu không nhờ vào sự bùng nổ trên Youtube, liệu ca khúc này có được Hội đồng Grammy để mắt tới, trao liền hai đề cử "nặng đô" là "Ca khúc của năm" và "Bản ghi âm của năm" (mặc dù đều trắng tay trong năm nay)?

Katy Perry và con đường chật vật tìm kiếm lại hào quang.

Ở phía ngược lại, những nghệ sĩ nổi tiếng nếu sụt giảm thành tích Youtube thì chắc chắn thứ hạng của họ cùng đang sa sút. Ví dụ đau lòng nhất chính là Katy Perrry. Những sản phẩm gần đây của cô vừa không nhiều views, cũng chẳng thể thăng hạng mạnh như trước đây. Kể từ album "Witness" đến các đĩa đơn mới nhất gồm 365 (ft. Zedd) và Never Really Over đều "hẻo views" và mất hút luôn trên BXH. Trong khi MV 365 cố gắng "kiếm view" nhưng sau 3 tháng chỉ đạt hơn 86 triệu lượt xem (vị trí 86 trên BXH lúc ra mắt) thì "Never Really Over" còn kém cỏi hơn, đạt khoảng 34 triệu lượt xem trong tuần đầu ra mắt.

View khủng trên Youtube nhưng không đạt no.1 Billboard là vì đâu?

BTS cực "hot" trên Youtube nhưng thứ hạng trên Billboard không cao, hay "Me!" của Taylor Swift view Youtube hơn hẳn hit "Oldtown Road", nhưng nó lại chỉ ngậm ngùi no.2, nhường no.1 cho "Old Town Road".

Lý giải cho câu chuyện này đơn giản bất ngờ: Youtube là sân chơi toàn cầu còn Billboard lại là Bảng xếp hạng nội địa của Mỹ, dù Mỹ là thị trường tiên tiến và đáng mơ ước của mọi nghệ sĩ. "Old Town Road" có thể nổi đình đám với công chúng Mỹ nhưng ở phạm vi thế giới, bài hát này hoàn toàn xa lạ và không góp mặt trong nhiều BXH ở nhiều thị trường đông dân. Ngược lại, Taylor Swift lại là một ngôi sao nổi tiếng toàn cầu thế nên việc có đông đảo người nghe toàn cầu là chuyện chẳng có gì phải bàn cãi. Bản thân lượt view của "Me!" tuy cao hơn "Old Town Road" nhưng cùng chưa công phá như nhiều hit trước đó của Taylor Swift, nên sự sa sút phong độ của nàng rắn chúa trên cả 2 mặt trận Youtube lẫn Billboard là chuyện không ngoài dự đoán.

Với BTS, là 1 nhóm nhạc Hàn nổi tiếng toàn cầu, có lượng công chúng đông đảo tại châu Á, thành tích của nhóm tại Billboard đã là đáng ngạc nhiên khi BXH Billboard chỉ tính 1 phần điểm nhỏ lượt view Youtube ở Mỹ, nghĩa là toàn bộ view của nhóm từ IP Châu Á không được tính vào. Không chỉ vậy, doanh số bán đĩa tại Mỹ, thành tích radio streaming tại Mỹ của BTS chắc chắn chưa thể sánh ngang được nhiều tên tuổi nghệ sĩ Mỹ khác. Nói nôm na, ở nước Mỹ BTS chưa thể sánh ngang Taylor hay Ariana, nhưng ở phạm vi toàn cầu hay ở châu Á ai hơn ai thì lại là câu chuyện khác.

Thực tế sự chênh lệch thị trường này chẳng phải là điều gì quá mới mẻ. Từ 20 năm trước, công chúa nhạc Pop Britney Spears chính là 1 trường hợp tiêu biểu của nổi tiếng toàn cầu, nhưng ở sân nhà thì không phải lúc nào cũng bá đạo. Trừ "Baby One More Time", loạt single sau đó của Britney dù liên tiếp gặt hái no.1 các thị trường Anh, Nhật, Úc… thì ở sân nhà vẫn chỉ dừng no.3, thậm chí no.30, điển hình là "Toxic" hay "I'm a Slave 4 U", những ca khúc kinh điển của cô nàng, nhưng chưa bao giờ chạm đến ngôi quán quân tại Mỹ. Nhưng rõ ràng, sức hút và tầm ảnh hưởng của cô trên toàn thế giới thì những ngôi sao no.1 Billboard Mỹ thời đó có mơ cũng không với tới.

BLACKPINK ngày nay chính là 1 trường hợp tương tự Britney trong phạm vi Hàn. Nhóm có kỷ lục Youtube sánh ngang BTS, vượt Ariana và Taylor, nhưng ở chính sân nhà thì lại thua nhóm nhạc quốc dân TWICE trên một số phương diện. Đây là 1 điều tất yếu hết sức thú vị của một thị trường âm nhạc toàn cầu sôi động và đa dạng.

BlackPink chưa bao giờ thành công bùng nổ tại quê nhà.

Chỉ người lạc hậu mới nghi ngờ quyền lực Youtube đang được nghệ sĩ toàn cầu nâng niu, o bế

Bạn có bao giờ đặt ra câu hỏi: vì sao mà BTS và cả BlackPink lại có vẻ "ồn ào" ở Mỹ hơn các nghệ sĩ Kpop khác, đi thảm đỏ và nhận các giải thưởng âm nhạc, xuất hiện các Late Show danh tiếng… Vì lượng đĩa họ bán ra khủng? Vì âm nhạc của họ đặc biệt xuất sắc? Lý do chính không thể bàn cãi là nhờ họ hút views trên Youtube.

Với BXH Billboard Hot 100 của Mỹ, bên cạnh lượt tải về, lượt nghe trên sóng radio thì lượt streaming (bao gồm Youtube, Spotify, Apple Music…) cũng trở thành một giá trị để xếp thứ hạng ca khúc. Đáng nói, MV vẫn không thể trở thành một tiêu chí để đánh giá xếp hạng ca khúc trên Billboard Hot 100, nhưng nhiều năm nay Billboard đã đưa số lượng view youtube vào tính điểm vì không thể loại bỏ Youtube khỏi đời sống âm nhạc.

Ngay cả Taylor Swift cũng "sốt vó" về vấn đề view mỗi lần comeback nhé.

Vì tầm quan trọng của view Youtube mà chuyện nghệ sĩ tranh thủ quảng cáo để đưa MV mình đến công chúng rộng hơn, lượt view tốt hơn không còn là chuyện xa lạ. Từ BLACKPINK đến Taylor Swift, tất cả những MV vừa ra mắt đều được mua quảng cáo mạnh mẽ trên Youtube để tiếp cận người nghe nhanh chóng. Tất nhiên, bất cứ ai cũng có thể mua quảng cáo cho 1 MV, không cần phải đích thân nghệ sĩ mà các fan có thể chính là những người quảng cáo MV mới để phổ biến ca khúc và nghệ sĩ mình yêu thích.

Tất nhiên, quyền lực Youtube chỉ nói lên độ phổ biến và lan tỏa của một ca khúc trong phạm vi toàn cầu. Còn giá trị nghệ thuật và chất lượng của ca khúc thì cả Youtube hay Billboard đều không phải thước đo. Đừng bật ngửa khi một ca khúc thiếu nhi như Baby Shark lại thu hút hơn 2,8 tỷ lượt xem và cũng đừng giật mình khi bài hát lọt vào đề cử "Bản ghi âm của năm" (Grammy 2019) như The Joke của Brandi Carlile lại lèo tèo chưa đến 3 triệu views.

Ở Việt Nam, Youtube đang đứng đâu trong đời sống âm nhạc?

Nếu như ở các nước phát triển như Mỹ, Hàn; quyền lực Youtube bị san sẻ rất nhiều với doanh số bán đĩa, các nền tảng streaming và radio thì ở Việt Nam tầm ảnh hưởng Youtube lại càng lớn hơn nữa. Mỹ có Billboard; Anh có The Official Chart; KPop có Mnet, Melon.... nhưng ở Việt Nam vẫn chưa có Bảng xếp hạng đủ uy tín hay nền tảng nhạc nào đủ mạnh.

Việt Nam nằm trong Top 10 nước sử dụng Youtube nhiều nhất trên thế giới, và chỉ trong vòng vài năm lượt xem của 1 MV nhạc Việt đã nhảy vọt từ vài trăm nghìn đến cả trăm triệu lượt xem. Dù có các trang nghe nhạc trực tuyến nội địa, dù Spotify đã tiến vào, thì Youtube vẫn là kênh nghe nhạc thuộc hàng phổ biến nhất tại Việt Nam không có đối thủ.

Min, một trong những nữ ca sĩ trẻ được yêu chuộng nhất hiện nay từng chia sẻ về lượt xem MV cao thấp trên Youtube: "Những con số tuy không hẳn 100% là thước đo về chất lượng của một sản phẩm, nhưng nó lại là một hình thức giúp ta định lượng được sự yêu thích đến từ khán giả. Khi bài hát đứng nhất BXH, hay MV lọt top 1 trending, đi đâu cũng nghe thấy, điều đó chứng tỏ đó là một sản phẩm đang được quan tâm". Và giọng ca "Đừng yêu nữa, em mệt rồi" cũng quả quyết, "number talks: những con số luôn biết nói".

Nữ ca sĩ Uyên Linh, một trong những ca sĩ được giới chuyên môn đánh giá cao cũng từng thẳng thắn bày tỏ về chuyện views: "Ngoài lượng khán giả cố định, tại sao mình không tạo điều kiện để những người khác tiếp cận sản phẩm âm nhạc của mình dù chỉ là một chục, một trăm, một nghìn...

Thậm chí, Uyên Linh còn thẳng thắn thừa nhận đã từng "mua view": "Những gì giải quyết được bằng tiền thì mình cứ giải quyết. Tuy nhiên nó sẽ không vượt quá những giới hạn cho phép. Tôi không thể mua được 10 triệu views, nhưng 2 triệu views thì hoàn toàn mua được. Tôi nghĩ rằng, mình không nên là một nghệ sĩ cứ mãi giả vờ dễ thương để lấy lòng người đối diện. Mình cứ là mình, miễn tử tế là được"".

Nữ ca sĩ Uyên Linh có quan điểm thoải mái về việc mua view.

Và cuối cùng, việc nhập cuộc vào chạy đua Youtube là một điều hiển nhiên trong xu hướng chung của toàn thế giới tại một sân chơi khắc nghiệt nhưng đầy quyền lực và hấp dẫn.