Sắp siết tiền kiểm, hậu kiểm nhóm thực phẩm nguy cơ cao?

Bộ Y tế đã hoàn thiện hồ sơ dự thảo Luật An toàn thực phẩm (sửa đổi), tập trung vào 5 nhóm chính sách lớn nhằm siết quản lý thực phẩm theo mức độ rủi ro.

Trọng tâm là tăng kiểm soát cơ sở sản xuất, kinh doanh thực phẩm nguy cơ cao; phân quyền quản lý an toàn thực phẩm giữa trung ương và địa phương; kiểm soát thực phẩm bao gói sẵn và hàng nhập khẩu dựa trên mức độ nguy cơ và lịch sử tuân thủ của doanh nghiệp; đồng thời quản lý chặt các chất dễ bị lạm dụng trong sản xuất, chế biến.

Dự thảo khắc phục "lỗ hổng" quản lý chất lượng bằng cách siết từ khâu sản xuất đến lưu thông, kết hợp cả tiền kiểm và hậu kiểm đối với sản phẩm nguy cơ cao. Hậu kiểm không chỉ dừng ở tiêu chí an toàn mà mở rộng sang hồ sơ, công bố tiêu chuẩn áp dụng và chất lượng trong suốt quá trình kinh doanh; ưu tiên nhóm sản phẩm có nguy cơ cao hoặc dễ bị sử dụng sai mục đích.

Các nhóm thực phẩm nguy cơ cao gồm: thực phẩm dinh dưỡng y học; thực phẩm cho chế độ ăn đặc biệt; sản phẩm dinh dưỡng cho trẻ đến 36 tháng tuổi; thực phẩm cho đối tượng dễ bị tổn thương như người già, trẻ em; sản phẩm cho người mắc hoặc có nguy cơ mắc bệnh như tiểu đường, tim mạch, xương khớp.

Dự thảo bắt buộc cơ sở sản xuất thực phẩm nguy cơ cao áp dụng hệ thống quản lý chất lượng tiên tiến như HACCP, ISO 22000, IFS, BRC, FSSC 22000; đồng thời tiếp tục yêu cầu cơ sở sản xuất thực phẩm bảo vệ sức khỏe phải đạt yêu cầu thực hành sản xuất tốt (GMP). Với thực phẩm nhập khẩu nguy cơ cao, ngoài đăng ký lưu hành, hoạt động kiểm tra nhà nước được tăng cường.

Theo các chuyên gia trong lĩnh vực này, hiện chưa có quy định nhận diện, truy xuất nguồn gốc thực phẩm, nguyên liệu, phụ gia, chất hỗ trợ chế biến và vật liệu tiếp xúc trực tiếp với thực phẩm dựa trên nhãn bao bì như mã vạch, mã QR. Các quy định này sẽ được bổ sung nhằm quản chặt chất lượng, an toàn và tăng trách nhiệm của nhà sản xuất, phân phối.

Để siết quảng cáo trên sàn thương mại điện tử và nền tảng xã hội, dự thảo cũng yêu cầu công khai bản đăng ký công bố sản phẩm hoặc hồ sơ công bố chất lượng và hồ sơ quảng cáo đã được xác nhận. Sàn phải giám sát đơn vị phát hành quảng cáo, người chuyển tải quảng cáo; người nổi tiếng và người có ảnh hưởng phải công khai rõ ràng mối quan hệ tài trợ khi quảng cáo thực phẩm.

Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch phối hợp các bộ, ngành và địa phương kiểm tra, xử lý vi phạm quảng cáo; ngăn chặn, gỡ bỏ quảng cáo trái pháp luật.

Bộ Y tế cho biết đang lấy ý kiến các bộ, ngành trước ngày 5-1-2026 để hoàn thiện dự thảo, trình Chính phủ.