Quả dại ở quê không ai ăn không ngờ là "mỏ vàng", 300.000 đồng/kg
Loại quả này thường được thu hái vào mùa đông, phơi khô hoặc sấy khô. Khi sử dụng, người ta sẽ đập bỏ vỏ ngoài và lấy hạt bên trong.
Loại quả màu đỏ tươi, hình bầu dục, mọc thành chùm quanh gốc cây này được gọi là thảo quả.
Thảo quả (tên tiếng Anh là Cardamom) là một loại gia vị thuộc họ Gừng, có nguồn gốc từ Ả Rập và Trung Đông, từ lâu đã tồn tại trong thực đơn các món ăn phương Đông. Không chỉ là một loại gia vị phổ biến, thảo quả còn là một vị dược liệu được ứng dụng nhiều trong điều trị bệnh và tăng cường sức khỏe.
Thảo quả có hình dáng giống cây gừng nhưng cao và to hơn gừng nhiều lần. Thảo quả sống lâu năm, có thể cao khoảng 2,5 – 3m. Rễ thân mọc ngang, có đốt, đường kính khoảng 2,5 – 4cm, vỏ ngoài có màu hồng, ở giữa màu trắng nhạt, có mùi thơm.
Lá thảo quả mọc so le, mặt lá màu xanh sẫm, phía dưới xanh nhạt hơn. Bẹ lá có nhiều khía dọc. Mỗi phiến lá dài khoảng 50 – 70 cm.
Hoa thảo quả thường mọc thành cụm ở gốc. Cụm hoa thường dài khoảng 13 – 20cm, có màu đỏ nhạt. Mỗi bông hoa có thể cho ra nhiều quả, quả chín có màu đỏ nâu, dài khoảng 2,5 – 4cm, rộng 1,5 – 2 cm. Vỏ quả dày 5mm, chia thành 3 ô, mỗi ô có khoảng 7 – 8 hạt hình tháp, ép sát vào nhau, mùi thơm.
Đặc điểm của thảo quả là cây tỏa ra mùi thơm nồng. Quả chín khô của nó cũng có mùi thơm, cay, được dùng làm dược liệu và phụ gia thực phẩm, giúp làm tăng hương vị thơm ngon cho các món canh, món hầm. Tuy nhiên, vị của nó lại không phù hợp để ăn trực tiếp như trái cây hay rau củ thông thường.
Loại quả này thường được thu hái vào mùa đông, phơi khô hoặc sấy khô. Khi sử dụng, người ta sẽ đập bỏ vỏ ngoài và lấy hạt bên trong. Thảo quả có thể chế biến bằng phương pháp nướng, sao hoặc chích gừng.
Trong Đông y, thảo quả có vị cay, tính ấm, không độc, vào hai kinh tỳ và vị. Loại dược liệu này có công dụng trừ đờm, chữa sốt rét, giảm chướng bụng, đau bụng, giảm chứng hôi miệng.
Theo y học hiện đại, thảo quả còn có hoạt tính kháng sinh, chống viêm, chống oxy hóa, ngăn ngừa bệnh đái tháo đường, ngăn ngừa rối loạn lipid máu.
Tại Việt Nam, thảo quả khô hiện là mặt hàng có giá trị kinh tế cao. 1kg có giá khoảng 280.000 - 300.000 đồng. Tại Trung Quốc, giá thảo quả ở mức khoảng 40 - 50 NDT (146.000 - 182.000đ)/kg. Nhiều nông dân nước này cũng đã trồng thảo quả để tăng thu nhập.
Một số bài thuốc chữa bệnh từ thảo quả
Báo Dân tộc & Phát triển giới thiệu một số bài thuốc chữa bệnh từ thảo quả như sau:
Chữa sốt rét, trị đờm lỏng: Dùng 12g thảo quả, hậu phác, thanh bì, hạt cau, trần bì, 4g cam thảo 4g. Cho vào nồi nửa phần nước, nửa phần rượu rồi sắc cùng các vị thuốc trên, dùng uống trong ngày.
Hoặc: Thảo quả nhân 20g nghiền bột, cuộn vào tấm vải màn, khoảng 1 giờ trước khi lên cơn sốt rét, nút vào một bên lỗ mũi nhằm cắt cơn sốt rét.
Hoặc: Thảo quả nhân 8g, phụ tử chế 12g, sinh khương 12g, đại táo 3 quả. Sắc uống. Ngày 1 thang, chia 2-3 lần. Uống khi thuốc còn ấm. Dùng cho người mắc chứng sốt rét, rét nhiều mà nóng ít hoặc chỉ rét không nóng, hay hàn tỳ tiêu chảy, không ăn uống được.
Hoặc: Thảo quả, kha tử mỗi loại 10g, đại táo 12g, sinh hương 7 miếng sắc cùng với 600 ml nước cho đến khi còn 200 ml là được. Dùng uống nhiều lần trong ngày. Bài thuốc này thiên về chữa sốt rét đờm đặc, nóng.
Trị đau dạ dày: Dùng 6g thảo quả đã được nướng chín, hậu pháp, hoặc hương, sinh khương, đại táo mỗi vị 12g, thanh bì, thần khúc, bán hạ khúc mỗi vị 8g, cam thảo, đinh hương mỗi vị 4g. Sau đó sắc lấy nước dùng uống trong ngày.
Chữa đi đại tiện ra máu, xích bại lị: Dùng thảo quả, chỉ xác, địa du, cam thảo mỗi vị có lượng bằng nhau. Mang các nguyên liệu tán thành bột mịn, dùng 6g hòa nước mỗi ngày uống 2 lần.
Trị đau bụng, tiêu chảy: Dùng 10g thảo quả, 10g kha tử, 7 miếng gừng sống, 7 quả táo đen. Nấu các nguyên liệu cùng với 300ml nước, sắc còn 200ml nước và chia làm 3 lần uống trong ngày.
Trị tiêu chảy phân sống ở trẻ nhỏ: Dùng thảo quả 5g, gừng tươi 3g cho vào nồi nước, sắc lấy nước bỏ phần bã. Sau đó cho thêm 30g gạo nếp tẻ vào nước thuốc sắc trên nấu thành cháo. Mỗi ngày ăn 2 lần lúc đói. Liệu trình điều trị kéo dài khoảng 2 – 3 ngày.
Trị đầy hơi chướng bụng: Dùng thảo quả đã nướng, thần khúc, thanh bì, cao lương khương mỗi vị 6g, hậu phác, hoắc hương, đại táo, sinh khương mỗi loại 10g, đinh hương, cam thảo mỗi vị 4g. Cho tất cả vào ấm và sắc cùng 500ml nước uống trong ngày.
Điều trị suy nhược cơ thể, kén ăn, khó tiêu: Lấy 1 con gà trống cỡ 1kg, làm sạch, chặt thành từng miếng. Đem 6g thảo quả, 6g giềng, 3g trần bì, 3g hồ tiêu cho vào túi vải, cho gà vào túi bỏ trong nồi nước, hầm nhừ. Ăn 2 đến 3 lần trong ngày, 1 tuần ăn từ 2 đến 3 lần.
Trị hôi miệng: Thảo quả đập dập, ngậm trong miệng và nuốt nước dần.
Lưu ý, những đối tượng không nên dùng: bệnh nhân mắc chứng âm huyết hư, phụ nữ có thai và đang cho con bú, bệnh nhân sỏi thận, sỏi mật…
Tác dụng phụ có thể gặp phải là phát ban, khó thở, đau tức ngực,…
Sử dụng thảo quả trong thời gian dài cần tham khảo ý kiến bác sĩ.
