Trong lịch sử khảo cổ học Ai Cập, việc tìm thấy một lăng mộ hoàng gia hoặc quý tộc gần như nguyên vẹn sau hàng thiên niên kỷ là điều vô cùng hiếm hoi. Khi lăng mộ Vua Tutankhamun được khám phá vào năm 1922, nó đã trở thành tiêu chuẩn vàng. Gần một thế kỷ sau, thế giới khảo cổ lại một lần nữa rung chuyển bởi một phát hiện có tầm quan trọng tương đương: Lăng mộ của Quan Tư Tế Cấp cao Wahtye , một quần thể 4.400 năm tuổi, được tìm thấy trong tình trạng nguyên vẹn đáng kinh ngạc tại nghĩa địa Saqqara.
Với niên đại ước tính từ triều đại thứ Năm của Ai Cập (khoảng năm 2500 TCN), lăng mộ này không chỉ là một kho báu vật chất mà còn là một "cánh cửa thời gian" mở ra những chi tiết vô giá về đời sống, văn hóa và tín ngưỡng của tầng lớp quý tộc Ai Cập cổ đại.
Phát hiện lăng mộ Wahtye được công bố vào tháng 12 năm 2018 bởi một phái đoàn khảo cổ Ai Cập dưới sự lãnh đạo của Tiến sĩ Mostafa Waziri, Tổng thư ký Hội đồng Cổ vật Tối cao. Lăng mộ nằm ở Saqqara, một khu vực vốn đã nổi tiếng với Kim tự tháp bậc thang Djoser, nhưng khu vực này vẫn còn ẩn chứa vô số bí mật chưa được chạm tới.
Khi cánh cửa lăng mộ được mở ra, các nhà khảo cổ đối diện với một khung cảnh gần như không bị ảnh hưởng bởi thời gian. Điều này đặc biệt ý nghĩa, bởi hầu hết các công trình tang lễ lớn, bao gồm cả những kim tự tháp vĩ đại, đều đã bị cướp phá nghiêm trọng trong suốt hàng ngàn năm.
Tiến sĩ Waziri mô tả phát hiện này là "độc nhất vô nhị trong nhiều thập kỷ" . Sự nguyên vẹn này cho phép các nhà khoa học nghiên cứu một cách chân thực nhất về nghệ thuật và nghi lễ mai táng từ một trong những thời kỳ huy hoàng nhất của Ai Cập cổ đại.
Mặc dù lăng mộ Wahtye không chứa những món đồ trang sức bằng vàng ròng khổng lồ như lăng mộ Tutankhamun, nhưng nó lại chứa một loại "kho báu" khác có giá trị lịch sử không thể đong đếm: Nghệ thuật nguyên vẹn và thông tin cá nhân.
Lăng mộ được thiết kế như một ngôi nhà vĩnh cửu, với năm trục chôn cất được phong kín. Các bức tường của lăng mộ được trang trí dày đặc bằng những bức phù điêu và tranh vẽ đầy màu sắc, vẫn giữ được độ sắc nét và chi tiết đáng kinh ngạc. Những bức vẽ này không chỉ mang tính tôn giáo mà còn tái hiện lại cuộc sống thường nhật của Wahtye và gia đình ông:
Năm trục chôn cất sâu bên trong lăng mộ là nơi chứa đựng những điều đáng mong đợi nhất. Các trục này được phong kín một cách cẩn thận và chưa hề bị mở ra.
Khi nhóm khảo cổ tiến hành thăm dò các trục này, họ hy vọng sẽ tìm thấy chính xác ướp của Wahtye và các thành viên gia đình ông, cùng với các đồ tùy táng cá nhân khác. Những đồ vật này, nếu còn nguyên vẹn, sẽ cung cấp dữ liệu trực tiếp về các nghi lễ tang lễ của giới quý tộc Ai Cập trước cả thời Tutankhamun hàng ngàn năm.
Lăng mộ Wahtye chứng minh một điều: những khám phá khảo cổ quan trọng không chỉ giới hạn ở các Pharaon. Wahtye, với tư cách là một quan tư tế cấp cao (một chức vụ quan trọng về cả tôn giáo và hành chính), có đủ khả năng xây dựng một "ngôi nhà vĩnh cửu" xa hoa, nguyên vẹn, cung cấp một nguồn tư liệu nhân học phong phú mà không một cuốn sách lịch sử nào có thể tái hiện được.
Tổng hợp