Sau nhiều năm tìm kiếm tưởng chừng như vô vọng, nhà khảo cổ người Anh Howard Carter đã đặt chân vào một căn phòng mà ánh sáng mặt trời đã không chạm tới suốt hơn ba thiên niên kỷ.
Nằm sâu dưới lòng đất Thung lũng các vị Vua (Valley of the Kings) linh thiêng, lăng mộ của vị Pharaon trẻ tuổi Tutankhamun (khoảng 1332−1323 TCN) đã được phát hiện trong tình trạng gần như nguyên vẹn – một "viên nang thời gian" chứa đựng một kho báu đồ sộ gồm hơn 5.000 món đồ lộng lẫy, thách thức mọi hiểu biết về sự giàu có và nghi lễ mai táng của Ai Cập cổ đại.
Sự kiện vĩ đại này là kết quả của 6 mùa khai quật đầy kiên trì của Howard Carter, người được tài trợ bởi nhà quý tộc Anh Lord Carnarvon. Trong suốt gần một thập kỷ, mọi cố gắng tìm kiếm một ngôi mộ chưa bị cướp phá tại Thung lũng các vị Vua dường như đều thất bại. Đến năm 1922, Lord Carnarvon đã sẵn sàng cắt giảm nguồn tài trợ, nhưng Carter xin được một cơ hội cuối cùng.
Cơ hội đó đã đến vào ngày 4 tháng 11 năm 1922. Một công nhân đã phát hiện ra bậc đá đầu tiên dẫn xuống một cánh cửa bị phong kín. Cánh cửa này mang con dấu của triều đại Tutankhamun.
Vài tuần sau, sau khi dọn dẹp lối đi đầy mảnh vụn và mở thêm một cánh cửa thứ hai, vào ngày 26 tháng 11 năm 1922, Carter, cùng với Carnarvon và con gái ông, đứng trước một cánh cửa bị đục một lỗ nhỏ. Hơi nóng và không khí tù đọng của ba ngàn năm thoát ra.
Lord Carnarvon, đứng phía sau, không thể kìm được sự hồi hộp: “Can you see anything?” (Ông có thấy gì không?)
Sau một khoảnh khắc im lặng, ánh sáng từ ngọn nến của Carter rọi vào, tiết lộ những hình thù mạ vàng lấp lánh và vô số hiện vật. Carter đáp lại bằng câu nói đã đi vào lịch sử khảo cổ học: “Yes, wonderful things!” (Vâng, những điều kỳ diệu!)
Điều làm cho phát hiện lăng mộ KV62 (ký hiệu lăng mộ của Tut) trở nên độc nhất vô nhị chính là tình trạng nguyên vẹn đáng kinh ngạc của nó. Khác với hầu hết các lăng mộ hoàng gia khác, vốn đã bị cướp phá sạch sẽ trong thời cổ đại, lăng mộ Tutankhamun chỉ bị đột nhập nhẹ hai lần. Sau đó, nó được các quan chức cổ đại khắc phục và che lấp bởi các mảnh vụn từ việc xây dựng lăng mộ của Pharaon Ramesses VI, khiến nó chìm vào quên lãng và thoát khỏi sự truy tìm của những tên trộm mộ sau này.
Nhờ sự tình cờ này, các nhà khảo cổ đã tìm thấy một bộ sưu tập di vật phản ánh chân thực nhất về sự xa hoa tột độ của triều đình Ai Cập thời Tân Vương Quốc. Tổng cộng, lăng mộ chứa hơn 5.000 món đồ , được phân loại tỉ mỉ trong suốt gần một thập kỷ.
Những món đồ nổi bật nhất bao gồm:
Phát hiện lăng mộ Tutankhamun không chỉ là một chiến thắng về khảo cổ học mà còn là một kho tư liệu vô giá về văn hóa, lịch sử và tín ngưỡng của Ai Cập cổ đại. Kho báu này đã giúp các nhà khoa học hiểu rõ hơn về nghi lễ mai táng, kỹ thuật chế tác vàng bạc, và cuộc sống cá nhân của tầng lớp hoàng gia.
Phần lớn di vật của Vua Tutankhamun hiện đang được trưng bày tại Bảo tàng Ai Cập (Egyptian Museum) và dự kiến sẽ được chuyển đến Đại Bảo tàng Ai Cập (Grand Egyptian Museum - GEM) mới, nơi chúng sẽ tiếp tục thu hút hàng triệu du khách và nhà nghiên cứu.
Sự kiện năm 1922 đã khởi đầu một cơn sốt truyền thông toàn cầu, được gọi là "Tutmania" , biến vị vua trẻ, từng bị lãng quên trong lịch sử, trở thành Pharaon nổi tiếng nhất thế giới. Lăng mộ của ông mãi mãi là lời nhắc nhở mạnh mẽ về những bí mật vẫn còn ẩn giấu dưới lòng đất, và về khoảnh khắc diệu kỳ khi lịch sử ba thiên niên kỷ được mở ra chỉ bằng một ngọn nến.
Năm tháng có thể trôi qua, nhưng câu chuyện về sự khám phá lăng mộ Pharaon Tutankhamun – một hầm mộ 3.300 năm tuổi chứa 5.000 món kho báu vẫn nguyên vẹn – vẫn giữ nguyên sức mê hoặc, là chuẩn mực cho mọi phát hiện khảo cổ vĩ đại sau này.
Tổng hợp