Một năm ám ảnh của thị trường F&B

Chẳng cần phải là thành viên tích cực của hội "mỏ khoét", cũng không nhất thiết phải quá am hiểu thị trường F&B để cảm nhận được điều này: Hàng quán năm nay, sao mà cứ ảm đạm.

Ai ít lê la hàng quán thì có thể sững sờ, "ngã ngửa" vì dong xe đi ăn, đến nơi mới biết quán đóng cửa cả mấy tháng rồi. Ai chăm chỉ chi tiền cho trải nghiệm ẩm thực, thì có lẽ sẽ tường tận hơn về độ "khốc liệt" của ngành F&B nói chung trong năm 2025. 

Theo Báo cáo Kinh doanh Ẩm thực tại Việt Nam 6 tháng đầu năm 2025, do iPOS.vn công bố: Khoảng 50.000 quán ăn và quán cà phê tại Việt Nam đã đóng cửa, đánh dấu một cuộc thanh lọc mạnh mẽ trong ngành F&B do áp lực cạnh tranh và chi phí tăng cao, khiến tổng số điểm bán giảm 7,1% so với cuối năm 2024. Một số chuỗi quen thuộc như Hot&Cold, Comebuy, Dodo Pizza đã dừng hoạt động, trong khi các thương hiệu lớn như The Coffee House và Starbucks cũng thu hẹp hệ thống.

Thế nên gọi 2025 là "năm ám ảnh" của thị trường F&B có lẽ cũng chẳng hề sai. Và trên thực tế, khung cảnh hàng quán ảm đạm còn là tình trạng chung của không ít quốc gia ở khu vực châu Á.

Những con số đáng buồn

Nhiều quốc gia châu Á cũng đang chứng kiến làn sóng đóng cửa ồ ạt trong ngành F&B.

Ở Trung Quốc, theo Đài RFA đưa tin: Cuối năm 2024 - đầu năm 2025, đã có gần 3 triệu nhà hàng và quán cà phê buộc phải ngừng hoạt động. Đó là con số khiến ngay cả những chuyên gia trong ngành cũng phải sửng sốt. Tình trạng này được cho là bắt nguồn từ kinh tế suy yếu, thu nhập người dân giảm và sự cạnh tranh khốc liệt khiến lợi nhuận của các chuỗi nhà hàng - quán ăn lớn "cắm đầu đi xuống".

Hồi tháng 3/2025, tờ Reuters cũng đưa tin cảnh các nhà hàng ở Trung Quốc "đang lao vào cuộc đua giảm giá để giành khách trong nền kinh tế đang giảm phát". Doanh thu đi xuống, trong khi giá nguyên liệu, chi phí mặt bằng và nhân công tăng cao, khiến nhiều chủ quán phải lựa chọn đóng cửa để cắt lỗ.

Tại Hàn Quốc, tờ Korea Herald ghi nhận số lượng nhà hàng đóng cửa trong năm 2025 đạt mức cao nhất trong gần hai thập kỷ qua. Các quán ăn truyền thống, vốn là linh hồn ẩm thực xứ kim chi, đang biến mất nhanh chóng. Cơ quan thống kê Hàn Quốc cho biết trong năm 2025, tỷ lệ doanh nghiệp F&B đóng cửa tăng gần 20% so với cùng kỳ năm trước, đặc biệt là các quán ăn nhỏ do cá nhân vận hành. Một phần nguyên nhân đến từ việc chi phí nguyên liệu tăng, sức mua yếu và thế hệ trẻ không còn mặn mà với việc kế nghiệp kinh doanh nhà hàng. Nhiều con phố từng nhộn nhịp giờ phủ đầy những tấm biển "cho thuê mặt bằng", phản ánh sự co cụm rõ rệt của thị trường.

Còn tại Nhật Bản, tình hình cũng không khá hơn. Tờ The Guardian mô tả cảnh các quán Izakaya - Một dạng quán nhậu bình dân, vốn là nơi tụ họp quen thuộc sau giờ làm của người Nhật, ngày càng trở nên thưa thớt, vắng khách. Không ít cửa hàng phải đóng cửa vì thói quen chi tiêu của người dân thay đổi, khi thế hệ trẻ có xu hướng "uống ít hơn, ăn đơn giản hơn" và ưu tiên các lựa chọn rẻ, tiện lợi.

Bên cạnh đó, sự cố vệ sinh thực phẩm tại một số chuỗi lớn như Sukiya đầu năm 2025 càng khiến người tiêu dùng mất niềm tin, buộc doanh nghiệp phải tạm đóng hàng nghìn cửa hàng để kiểm tra, khử trùng. Những cú sốc liên tiếp ấy khiến ngành F&B Nhật Bản thêm phần lao đao.

Ở Singapore - Quốc gia vốn được coi là "thiên đường ẩm thực" trong khu vực, bức tranh toàn cảnh cũng nhuốm màu ảm đạm. Tờ The Straits Times cho biết chỉ trong nửa đầu năm 2025, hàng trăm nhà hàng, trong đó có cả những thương hiệu từng đạt sao Michelin, đã lần lượt thông báo đóng cửa. Áp lực thuê mặt bằng và nhân công quá cao khiến nhiều mô hình dù được khách ưa chuộng vẫn không thể duy trì lợi nhuận

Một chủ nhà hàng tại khu Orchard Road chia sẻ rằng doanh thu của họ giảm tới 30% so với cùng kỳ năm trước, trong khi chi phí vận hành thì "leo thang từng tháng".

Kịch bản"hồi sinh" của ngành F&B trong bối cảnh hiện tại?

Sau cơn "sóng thần" đóng cửa hàng loạt, câu hỏi được nhiều người trong ngành đặt ra là: Liệu ngành F&B có thể hồi phục được không, hay đây chỉ mới là khởi đầu cho một chu kỳ suy thoái dài?

Tờ Reuters nhận định: Ngành F&B Trung Quốc đang bước vào giai đoạn "tái cấu trúc tự nhiên", nơi những mô hình cũ và kém hiệu quả buộc phải rời cuộc chơi, nhường chỗ cho những thương hiệu có chiến lược tinh gọn và linh hoạt hơn. Các nhà hàng nhỏ chuyển sang mô hình "cloud kitchen" (hàng quán online, chỉ bán mang về) để giảm chi phí mặt bằng, trong khi một số chuỗi lớn đầu tư vào AI quản lý đơn hàng và dự báo nhu cầu nhằm hạn chế lãng phí. Dù tổng số điểm bán giảm, nhưng năng suất và hiệu quả vận hành của những đơn vị còn trụ lại lại tăng rõ rệt.

Tại Hàn Quốc, Korea Herald cho biết Chính phủ nước này đang triển khai nhiều chính sách hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ, bao gồm gói vay ưu đãi và giảm thuế tạm thời cho nhà hàng, quán ăn chịu ảnh hưởng bởi chi phí nguyên liệu tăng. Song song đó, xu hướng ẩm thực nội địa hóa đang quay lại mạnh mẽ: Người Hàn có xu hướng tìm đến những món ăn truyền thống với giá vừa túi tiền, tạo cơ hội cho các thương hiệu nhỏ có câu chuyện văn hoá riêng phục hồi sau thời gian khó.

Ở Nhật Bản, dù các quán nhậu truyền thống mất khách, nhưng các mô hình mới lại nổi lên. The Guardian mô tả sự trỗi dậy của các quán ăn nhanh kiểu Nhật và chuỗi "grab and go" (cửa hàng nhỏ chỉ bán mang về) dành cho người bận rộn. Các doanh nghiệp tập trung vào sự tiện lợi, minh bạch về giá và chất lượng ổn định, thay vì cạnh tranh bằng không gian hay trải nghiệm sang trọng. Sự chuyển dịch này cho thấy ngành F&B ở xứ sở hoa anh đào không "chết đi", mà đang tự đổi mới để phù hợp với thế hệ người tiêu dùng mới.

Còn ở Singapore, theo The Straits Times, dù hơn 500 nhà hàng đã đóng cửa chỉ trong nửa đầu năm, nhưng lượng doanh nghiệp đăng ký mới trong lĩnh vực F&B lại tăng nhẹ trở lại từ quý III/2025. Các chuyên gia cho rằng đây là tín hiệu cho thấy một "làn gió mới" trong ngành F&B, khi các startup ẩm thực nhỏ, quán cà phê thủ công và thương hiệu take-away xuất hiện, tận dụng mặt bằng rẻ hơn sau làn sóng thanh lọc.

Dẫn lời một chuyên gia tại Viện Nghiên cứu Tiêu dùng Hàn Quốc, tờ JoongAng Daily cho biết: "Ngành F&B đã qua giai đoạn tăng trưởng ảo. Giai đoạn tới, những ai tồn tại được sẽ là người hiểu rõ khách hàng nhất, thay vì người mở rộng nhanh nhất".

Nhận đình này có lẽ hoàn toàn đúng cho thị trường F&B ở châu Á.

Có thể nói 2025 là năm "thanh lọc khốc liệt" nhất của ngành F&B trong vòng 1 thập kỷ trở lại đây. Nhưng giữa bức tranh ảm đạm này vẫn le lói hy vọng về một sự tái sinh - nơi những mô hình cũ kỹ bị loại bỏ, nhường chỗ cho những tư duy mới, linh hoạt và bền vững hơn. Bởi sau cùng, nhu cầu ăn uống sẽ không bao giờ mất đi, thứ mất đi chỉ là cách thức phục vụ và vận hành đã lỗi thời mà thôi.