Mắc bệnh gút dù chỉ số acid uric bình thường, bác sĩ chỉ 4 thói quen gây bệnh nhiều người mắc

Khoảng 10 ngày gần đây, anh N.T.P (34 tuổi) - nhân viên văn phòng tại Hà Nội đột ngột đau khớp sưng đau khớp bàn ngón chân cái, đau âm ỉ, liên tục, đau tăng dần, tăng về đêm và khi vận động, không có chấn thương, không tiêm chọc tại chỗ, không sốt… Anh P. tự mua thuốc điều trị tại nhà nhưng không khỏi nên đi khám.

Tại khoa Cơ xương khớp, bác sĩ khám lâm sàng thấy khớp bàn ngón chân cái bên phải của bệnh nhân có triệu chứng: sưng, đau, nóng, không đỏ… Đây là các triệu chứng rất điển hình của bệnh gút.

Tuy nhiên, kết quả xét nghiệm máu của bệnh nhân cho thấy, chỉ số acid uric – yếu tố nguy cơ của bệnh gút là 387.6 µmol/L, hoàn toàn trong ngưỡng bình thường (202.3-416.5µmol/L). Ngoài ra, bệnh nhân còn mắc rối loạn chuyển hóa lipid máu, tiền đái tháo đường khi chỉ số xét nghiệm đường huyết và mỡ máu đều tăng cao.

Siêu âm bàn chân phải cho thấy, hình ảnh phù nề tổ chức phần mềm xung quanh vị trí khớp đốt bàn ngón I bàn chân phải. Chụp cắt lớp vi tính 2 mức năng lượng (DECT) thấy hình ảnh lắng đọng tinh thể urat ở vị trí phần mềm cạnh xương đốt bàn ngón I bàn chân phải.

Từ những kết quả đó, bác sĩ chẩn đoán bệnh nhân mắc bệnh gút cấp tính - rối loạn chuyển hóa lipid máu và tiền đái tháo đường. Bệnh nhân được kê đơn, điều trị ngoại trú, hẹn tái khám định kỳ 1-3 tháng/lần. Đồng thời, bác sĩ tư vấn cho bệnh nhân chế độ ăn giảm đạm, hạn chế thịt đỏ (bò, dê, bê, chó), phủ tạng động vật; kiêng bia, rượu, uống đủ nước; vận động thể dục thường xuyên, tránh hoạt động thể dục thể thao cường độ cao.

Theo bác sĩ Nguyễn Thị Thu Thủy, Chuyên khoa Cơ xương khớp, gút là bệnh rối loạn chuyển hóa, xảy ra khi acid uric trong máu tăng cao lâu ngày, dẫn tới tình trạng lắng đọng tinh thể monosodium urate ở khớp và mô mềm. Bệnh gút được xem là bệnh của người trung niên và lớn tuổi, thường gặp ở nam 40-50 tuổi, nữ 60-70 tuổi, thế nhưng hiện nay, bệnh đang ngày càng trẻ hóa. Lối sống hiện đại, ăn nhiều đạm động vật, uống bia rượu, ít vận động và thừa cân là những yếu tố nguy cơ hàng đầu dẫn tới bệnh gút ở người trẻ.

Gút thường diễn biến âm thầm, nếu phát hiện bệnh sớm có thể ngăn ngừa biến chứng nguy hiểm như biến dạng khớp, tổn thương thận, hay ảnh hưởng lâu dài đến chất lượng cuộc sống. Vì vậy, để phát hiện bệnh kịp thời, bác sĩ lưu ý tất cả người dân, nhất là những người trẻ khi xuất hiện một trong các dấu hiệu sau nên đi khám để loại trừ nguyên nhân do gút như:

- Đau khớp đột ngột, thường ở khớp chi dưới như: ngón chân cái, cổ chân, đầu gối;

- Khớp sưng, nóng, đỏ, đau tăng về đêm;

- Tiền sử tăng acid uric máu, ăn nhiều đạm, uống bia rượu;

- Đau tái phát nhiều lần cùng một vị trí khớp;

- Thường xảy ra sau ăn nhậu, căng thẳng, chấn thương nhẹ hoặc nhiễm lạnh.

Bác sĩ Thủy cảnh báo, nhiều người trẻ hiện nay vẫn đang lầm tưởng tăng acid uric đồng nghĩa với việc mắc gút. Tuy nhiên, không phải ai có acid uric cao cũng là mắc gút. Rất nhiều người có chỉ số acid uric cao nhưng không có triệu chứng lâm sàng như đau khớp, viêm khớp... thì cũng không được chẩn đoán là gút.

Ngược lại, có người được chẩn đoán mắc gút nhưng acid uric vẫn bình thường. Trường hợp của bệnh nhân N.T.P ở trên là ví dụ điển hình. Trong cơn gút cấp, nồng độ acid uric máu có thể tạm thời giảm xuống nên xét nghiệm lúc đó vẫn bình thường. Nếu chỉ dựa vào xét nghiệm acid uric, có thể bỏ sót chẩn đoán. Vì vậy, ngoài các triệu chứng lâm sàng và xét nghiệm acid uric, các bác sĩ sẽ chỉ định làm siêu âm và chụp cắt lớp vi tính 2 mức năng lượng (DECT) để chẩn đoán gút.