Đậu nành đen (hay đậu tương đen) là một giống đậu nành có vỏ màu đen đặc trưng, bên trong ruột thường có màu xanh hoặc vàng. Đây là một loại đậu giàu dinh dưỡng, đặc biệt là protein thực vật và chất xơ, đồng thời chứa nhiều chất chống oxy hóa anthocyanin tạo nên màu đen của vỏ. Đậu nành đen phổ biến ở các nước Đông Á như Nhật Bản, Hàn Quốc và được sử dụng để làm sữa đậu nành, đậu phụ và nhiều món ăn truyền thống khác. Tại Việt Nam, đậu nành đen cũng đã được gieo trồng ở nhiều nơi nhưng ít người biết tới.
Bác sĩ Vương Tư Vận, chuyên khoa y học gia đình và điều trị béo phì tại Đài Loan (Trung Quốc), cho biết một nghiên cứu mới đây đã chỉ ra chỉ cần thay thế thịt heo bằng sữa đậu nành đen trong chế độ ăn, cơ thể có thể giảm đáng kể các chất gây viêm và gây lão hóa sớm.
Theo nghiên cứu công bố năm 2025 trên tạp chí y khoa quốc tế Food & Function, nhóm chuyên gia đã tiến hành thử nghiệm kéo dài 16 tuần trên những người bị béo phì hoặc có nguy cơ tiền tiểu đường. Trong giai đoạn can thiệp, người tham gia được yêu cầu dùng sữa đậu nành đen thay một phần thịt heo làm nguồn cung cấp protein. Trong giai đoạn đối chứng, họ quay lại chế độ ăn bình thường có thịt. Giữa hai giai đoạn, các nhà nghiên cứu bố trí “thời gian rửa trôi” để loại bỏ tác động còn sót lại, đảm bảo tính khách quan.
Kết quả cho thấy khi sữa đậu nành đen thay thế một phần thịt, mức sản phẩm cuối glycat hóa (dAGEs), tác nhân chính gây oxy hóa và lão hóa tế bào, giảm đáng kể. Không chỉ vậy, đường ruột của người tham gia cũng khỏe mạnh hơn, với sự gia tăng của các lợi khuẩn sản xuất axit béo chuỗi ngắn (như butyrate) - chất giúp bảo vệ niêm mạc ruột, giảm viêm, kiểm soát đường huyết và ổn định chuyển hóa.
Bác sĩ Vương giải thích khi đường và protein từ thịt kết hợp trong cơ thể, chúng sẽ tạo ra dAGEs - hợp chất làm tăng stress oxy hóa, thúc đẩy viêm và gây hại tế bào. Ngược lại, protein thực vật từ sữa đậu nành đen không chỉ không sinh ra dAGEs mà còn giúp hạ thấp nồng độ của chúng, có tác dụng làm chậm lão hóa từ gốc.
Vị bác sĩ nhấn mạnh, “ăn nhiều đạm chưa chắc tốt, quan trọng là chọn đúng loại đạm”. Nếu tiêu thụ quá nhiều protein động vật, thận phải làm việc quá tải, dễ dẫn đến tích tụ độc tố và thúc đẩy quá trình lão hóa. Trong khi đó, đạm từ đậu nành đen, đậu phụ hay các chế phẩm từ đậu lại giúp duy trì trạng thái trẻ trung, khỏe mạnh và cải thiện hệ vi sinh đường ruột.
“Muốn giảm tuổi sinh học và nuôi dưỡng đường ruột khỏe mạnh, hãy thử thay một phần thịt trong bữa ăn bằng sữa đậu nành đen. Đây là cách đơn giản, hiệu quả và được khoa học chứng minh,” bác sĩ Vương khuyến nghị.
Nguồn và ảnh: ETToday