Một bữa ăn đủ chất là yếu tố quan trọng giúp duy trì sức khỏe và phòng ngừa bệnh tật. Theo khuyến cáo từ các chuyên gia dinh dưỡng, khẩu phần ăn hợp lý nên bao gồm đủ các nhóm chất: đạm, béo, tinh bột, vitamin và khoáng chất.
Mâm cơm cân bằng cần có đầy đủ chất đạm, chất xơ, tinh bột...
Trong đó, rau xanh là nguồn cung cấp chất xơ, vitamin và chất chống oxy hóa quan trọng. Tuy nhiên, việc sử dụng rau không rõ nguồn gốc, tồn dư thuốc bảo vệ thực vật vượt ngưỡng an toàn có thể gây ra nhiều tác động xấu đến sức khỏe.
Báo cáo mới đây của Nhóm Công tác Môi trường (EWG) tại Hoa Kỳ cho biết, một số loại rau phổ biến đang bị xếp vào nhóm có nguy cơ cao về dư lượng thuốc trừ sâu . Đáng chú ý, 2 loại rau được nhắc đến là cải bó xôi và đậu đũa - đều là những thực phẩm quen thuộc trong bữa ăn của người Việt.
1. Cải bó xôi
Theo số liệu do Bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ (USDA) công bố, trong năm 2016, 642 mẫu rau cải bó xôi (trồng theo phương pháp thông thường, không hữu cơ) đã được phân tích và ghi nhận trung bình mỗi mẫu chứa khoảng 7 loại thuốc trừ sâu. Một số mẫu thậm chí phát hiện tới 19 loại khác nhau.
Đặc biệt, 76% số mẫu chứa permethrin - một hợp chất hóa học thuộc nhóm cúc tổng hợp, thường dùng làm thuốc trừ sâu. Chất này đã bị Liên minh châu Âu cấm sử dụng trên cây lương thực từ năm 2000 do có khả năng gây độc với hệ thần kinh. Nghiên cứu cho thấy, ở liều cao, permethrin có thể gây quá kích thích thần kinh dẫn đến run rẩy, co giật; còn ở liều thấp, vẫn có thể ảnh hưởng đến phát triển thần kinh ở trẻ em.
Ngoài permethrin, rau cải bó xôi còn có thể chứa dư lượng thuốc diệt nấm và nhiều loại thuốc trừ sâu khác, có khả năng gây rối loạn nội tiết hoặc liên quan đến nguy cơ ung thư.
Giải pháp để tiêu thụ cải bó xôi an toàn:
- Ưu tiên sử dụng rau cải bó xôi hữu cơ.
- Ngâm rửa kỹ bằng nước muối loãng hoặc dung dịch rửa rau chuyên dụng trước khi chế biến.
- Lựa chọn mua rau tại các cửa hàng có chứng nhận an toàn thực phẩm rõ ràng.
2. Đậu đũa
Đậu đũa là loại rau phổ biến tại nhiều quốc gia châu Á, bao gồm Việt Nam, nhờ đặc tính dễ trồng, dễ chế biến. Tuy nhiên, theo báo cáo năm 2024 của EWG, đậu đũa nằm trong nhóm thực phẩm chứa lượng lớn thuốc trừ sâu độc hại.
Cụ thể, một số mẫu đậu đũa có chứa acephate và methamidophos - hai loại thuốc trừ sâu thuộc nhóm phospho hữu cơ, đã bị hạn chế hoặc cấm sử dụng tại nhiều quốc gia do ảnh hưởng trực tiếp đến hệ thần kinh.
Một số mẫu còn ghi nhận hàm lượng acephate cao hơn gấp 500 lần so với mức cho phép của Cơ quan Bảo vệ Môi trường Hoa Kỳ (EPA).
Ngoài ra, qua phân tích, các chuyên gia còn phát hiện tới 94 loại thuốc trừ sâu khác nhau tồn dư trên bề mặt đậu đũa. Trong đó có bifenthrin và carbendazim - những chất đã được phân loại là có khả năng gây ung thư.
Giải pháp để tiêu thụ đậu đũa an toàn:
- Ưu tiên đậu đũa từ nguồn canh tác hữu cơ.
- Ngâm và rửa kỹ trong nước sạch hoặc nước muối loãng.
- Cân nhắc thay thế đậu đũa bằng các loại đậu khác nếu không đảm bảo được nguồn thực phẩm an toàn.
- Trồng tại nhà nếu có điều kiện, nhằm kiểm soát tốt hơn chất lượng rau.
Cải bó xôi và đậu đũa đều là các loại rau giàu dinh dưỡng, nhưng lại nằm trong nhóm có nguy cơ cao về tồn dư hóa chất bảo vệ thực vật nếu không được kiểm soát tốt trong quá trình trồng trọt. Người tiêu dùng nên chú trọng hơn đến nguồn gốc thực phẩm, ưu tiên lựa chọn sản phẩm an toàn, hữu cơ và áp dụng các biện pháp sơ chế kỹ lưỡng. Điều đó sẽ giúp giảm thiểu nguy cơ ảnh hưởng đến sức khỏe, đặc biệt đối với trẻ nhỏ, người cao tuổi và phụ nữ mang thai.