Đó là củ riềng. Trong căn bếp Việt, củ riềng là loại gia vị quen thuộc, thường được dùng trong các món kho, hấp, nướng, nhất là các món cá, thịt, giả cầy... Hương thơm cay nồng, vị the ấm của riềng không chỉ làm dậy mùi món ăn mà còn có giá trị y học đáng kinh ngạc.
Trong củ riềng chứa nhiều hợp chất sinh học quý như galangin, alpinin, flavonoid, cineol, eugenol, kaempferol... Đây đều những hoạt chất có vai trò quan trọng trong các nghiên cứu về chống oxy hóa, chống viêm và kháng khuẩn. Nhờ vậy, dù trong y học cổ truyền hay y học hiện đại đều công nhận nhiều lợi ích của loại củ này. Nổi bật như:
Chiết xuất từ củ riềng được chứng minh có khả năng ức chế quá trình chuyển hóa carbohydrate, giúp ổn định lượng đường trong máu. Một số nghiên cứu cho thấy hoạt động kiểm soát glucose của riềng mạnh không kém thuốc điều trị tiểu đường tổng hợp.
Ảnh minh họa
Ngoài ra, các hợp chất trong củ riềng còn kích thích tuyến tụy tái tạo tế bào và tăng tiết insulin. Tuy nhiên, người bệnh tiểu đường vẫn nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng thường xuyên để tránh ảnh hưởng liều thuốc đang dùng.
Nhờ chứa galangin và nhiều chất chống oxy hóa, củ riềng có khả năng bảo vệ tế bào khỏi tác động của gốc tự do - nguyên nhân gây tổn thương DNA. Nghiên cứu tại Anh trên bệnh nhân có khối u phổi và vú cho thấy các chiết xuất từ củ riềng giúp ức chế sự phát triển của tế bào ung thư. Bổ sung loại gia vị này vào bữa ăn hằng ngày không chỉ tăng hương vị mà còn giúp cơ thể chống lại nguy cơ ung thư từ sớm.
Riềng được biết đến với khả năng làm ấm cơ thể, thúc đẩy lưu thông khí huyết, loại bỏ độc tố và tăng cung cấp dưỡng chất cho da. Khi dùng ngoài da, chiết xuất từ riềng còn kích thích máu lưu thông dưới da đầu, giúp tóc mọc nhanh và chắc khỏe hơn.
Các hợp chất chống viêm trong riềng có tác dụng giảm sưng đau, đặc biệt hiệu quả với người bị viêm khớp dạng thấp. Trong dân gian, riềng ngâm rượu dùng xoa bóp trị đau nhức cơ, đau thần kinh tọa hay tê buốt chân tay cũng rất phổ biến. Cảm giác ấm nóng khi xoa giúp lưu thông máu, giảm nhanh cơn đau.
Củ riềng còn được xem là “vị thuốc ôn dương” tự nhiên, giúp tăng cường sinh lý nam giới. Nhờ khả năng kích thích lưu thông máu và cải thiện nồng độ testosterone, riềng giúp nâng cao ham muốn, hỗ trợ điều trị rối loạn cương dương và tình trạng yếu sinh lý. Một số nghiên cứu ghi nhận các hoạt chất trong củ riềng còn giúp tăng sức bền, giảm mệt mỏi và cải thiện chất lượng tinh trùng, vì thế được xem như “thần dược” giúp phái mạnh duy trì phong độ.
Ảnh minh họa
Từ lâu, củ riềng đã được dùng để chữa đau bụng, đầy hơi, khó tiêu hay tiêu chảy. Với người bị tỳ vị hư hàn, thường xuyên lạnh bụng hoặc ăn uống không điều độ, một ít riềng sắc cùng lá lốt, lá ổi, gừng tươi là bài thuốc dân gian giúp làm ấm bụng, giảm đầy trướng hiệu quả.
Nhờ đặc tính kháng khuẩn mạnh, riềng giúp phòng ngừa cảm cúm, viêm họng, viêm đường hô hấp. Một số nghiên cứu cho thấy chiết xuất riềng có thể ức chế sự phát triển của vi khuẩn Staphylococcus và E. coli - những tác nhân gây bệnh đường ruột và hô hấp.
Củ riềng cũng mang lại nhiều lợi ích cho tim mạch nhờ chứa các hợp chất chống viêm và chống oxy hóa mạnh. Những hoạt chất này giúp ngăn ngừa quá trình oxy hóa cholesterol xấu, từ đó hạn chế hình thành mảng bám trong động mạch và giảm nguy cơ xơ vữa. Một số nghiên cứu còn cho thấy chiết xuất từ củ riềng có thể hỗ trợ hạ huyết áp nhẹ và cải thiện tuần hoàn máu, giúp tim hoạt động ổn định, giảm nguy cơ đột quỵ và bệnh tim mạch ở người trung niên.
Ảnh minh họa
Củ riềng không chỉ là gia vị quen thuộc trong ẩm thực mà còn được xem như “bí quyết làm đẹp” tự nhiên. Nhờ chứa nhiều chất chống oxy hóa như galangin và flavonoid, củ riềng giúp ngăn ngừa lão hóa sớm, giảm nếp nhăn và làm sáng da. Tinh chất trong riềng còn hỗ trợ loại bỏ độc tố, kích thích tuần hoàn máu dưới da, nhờ đó da dẻ trở nên hồng hào, khỏe mạnh hơn.
Ngoài ra, củ riềng còn có tác dụng kháng khuẩn và kháng viêm, giúp làm sạch da đầu, ngăn gàu và thúc đẩy mọc tóc. Việc sử dụng riềng dưới dạng tinh dầu hoặc nước cốt có thể giúp giảm mụn, se khít lỗ chân lông và làm dịu những vùng da bị kích ứng. Đây là lý do củ riềng ngày càng được ứng dụng trong nhiều sản phẩm chăm sóc sắc đẹp tự nhiên.
Nguồn và ảnh: Zhihu, Aboluowang