Trong môi trường công sở, việc bị cấp trên phê bình hay trách mắng là điều khó tránh khỏi. Cách mỗi nhân viên phản ứng trước tình huống này không chỉ thể hiện bản lĩnh cá nhân mà còn cho thấy chỉ số cảm xúc của họ. Thực tế, sự khác biệt về EQ thường quyết định hình ảnh của nhân viên trong mắt lãnh đạo: người EQ thấp dễ rơi vào thế yếu hoặc gây căng thẳng, trong khi người EQ cao lại biết biến tình huống khó xử thành cơ hội ghi điểm.
Khi bị sếp trách, không ít nhân viên có xu hướng chọn cách phản ứng tức thì, thiếu cân nhắc. Một nhóm thường lập tức xin lỗi, thậm chí khi chưa rõ mình sai ở đâu. Cách này có thể tạm thời xoa dịu tình hình, nhưng lâu dài dễ khiến họ trở thành người “cam chịu”, không để lại dấu ấn tích cực. Trong mắt lãnh đạo, đây có thể bị xem là biểu hiện của sự thiếu bản lĩnh và khả năng chịu áp lực.
Ở thái cực khác, có những nhân viên không giữ được bình tĩnh, cảm thấy bị tổn thương và phản ứng bằng sự tự ái. Họ có thể im lặng bỏ đi, hoặc tệ hơn là tỏ thái độ chống đối. Hành vi này không chỉ phá vỡ bầu không khí làm việc, mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến uy tín cá nhân. Một lời nói bột phát, một cái chau mày hay một bước chân rời phòng họp trong im lặng đều có thể khiến cấp trên đánh giá rằng người nhân viên đó thiếu chuyên nghiệp.
Điểm khác biệt lớn nhất của người EQ cao nằm ở khả năng quản lý cảm xúc và chọn cách phản hồi thông minh. Khi bị sếp mắng, họ không vội vàng thanh minh hay chống đối, cũng không “cam chịu” xin lỗi cho xong chuyện. Thay vào đó, họ lắng nghe toàn bộ ý kiến, giữ bình tĩnh, sau đó mới lên tiếng với thái độ cầu thị nhưng vẫn tự tin.
Một trong những cách trả lời thường được đánh giá cao là: “Em hiểu ý của anh/chị, cảm ơn đã nhắc nhở. Em sẽ xem lại để điều chỉnh, nếu được, sau đó em xin phép được trao đổi thêm để làm rõ một số điểm.”
Ẩn sau câu nói ngắn gọn này là ba tầng ý nghĩa quan trọng. Thứ nhất, đó là sự tôn trọng và tiếp nhận phản hồi. Người nhân viên không vội biện minh hay đổ lỗi, mà cho thấy mình sẵn sàng lắng nghe và chấp nhận phê bình.
Thứ hai, câu trả lời thể hiện tinh thần cầu thị. Họ chủ động khẳng định sẽ xem xét lại công việc và điều chỉnh nếu cần thiết, qua đó bộc lộ mong muốn cải thiện và hoàn thiện bản thân.
Cuối cùng, điều đáng chú ý là khả năng phản biện tinh tế. Thay vì phản bác ngay tại chỗ – dễ làm bầu không khí thêm căng thẳng – họ lựa chọn đề nghị một cuộc trao đổi sau. Cách làm này không chỉ giúp giải tỏa áp lực trong thời điểm nóng, mà còn tạo cơ hội để làm rõ vấn đề trong bối cảnh phù hợp hơn.
Ảnh minh hoạ: Internet
Vì sao cách trả lời này ghi điểm?
Trong tâm lý quản trị, lãnh đạo luôn mong muốn nhân viên vừa có trách nhiệm, vừa có chính kiến. Một lời xin lỗi chung chung không để lại ấn tượng, còn sự phản kháng gay gắt lại dễ khiến cấp trên nghĩ rằng nhân viên không biết lắng nghe. Cách phản hồi khéo léo của người EQ cao giúp họ dung hòa cả hai: vừa thể hiện sự tôn trọng sếp, vừa giữ vững bản lĩnh cá nhân.
Hơn nữa, việc đề nghị được trao đổi thêm cũng mở ra cơ hội để nhân viên chứng minh năng lực. Trong cuộc trao đổi riêng, họ có thể giải thích những khúc mắc, trình bày dữ liệu hoặc đề xuất giải pháp. Nếu đúng là có sai sót, việc nhận lỗi và cam kết cải thiện sẽ càng củng cố niềm tin. Nếu có sự hiểu lầm, cuộc trò chuyện riêng sẽ giúp làm sáng tỏ vấn đề mà không khiến ai mất mặt trước tập thể.
Bên cạnh câu trả lời tinh tế, người EQ cao còn chú ý đến thái độ. Ánh mắt bình tĩnh, giọng nói vừa phải, ngôn ngữ cơ thể không phòng thủ hay đối đầu – tất cả tạo nên sự khác biệt. Họ hiểu rằng khi sếp đang nóng giận, điều quan trọng nhất là không “đổ thêm dầu vào lửa”. Chỉ một thái độ điềm tĩnh cũng đủ để làm giảm cường độ căng thẳng trong phòng họp.
Nhiều chuyên gia tâm lý cho rằng EQ trong công sở không phải bẩm sinh mà có thể rèn luyện. Thực hành sự tự chủ, đặt mình vào vị trí người khác và học cách phản hồi thay vì phản ứng tức thì chính là con đường giúp nhân viên nâng cao EQ.
Trong sự nghiệp, ai cũng ít nhất một lần rơi vào tình huống bị sếp phê bình. Cách phản ứng lúc đó có thể trở thành bước ngoặt: hoặc khiến hình ảnh bản thân bị lu mờ, hoặc giúp mình nổi bật như một nhân viên bản lĩnh.
Một lời xin lỗi vội vã hay thái độ tự ái chỉ mang lại kết quả ngắn hạn, thậm chí tiêu cực. Ngược lại, sự tinh tế trong cách trả lời, kết hợp với thái độ cầu thị và tự tin, sẽ để lại ấn tượng lâu dài. Đó chính là dấu hiệu của người có EQ cao – những người không chỉ biết làm việc, mà còn biết cách ứng xử khéo léo trong môi trường đầy áp lực.