Ẩm thực Việt Nam với sự đa dạng và phong phú luôn là một trong những yếu tố hàng đầu khiến các vị khách nước ngoài, đến từ mọi quốc gia hay châu lục khác phải mê mẩn. Đặc biệt phải kể tới những món đặc sản địa phương, vùng miền, mang hương vị riêng biệt, đặc trưng của từng điểm đến. Trong đó có những món khó có thể được tìm thấy ở nơi nào khác.
Sau đây là một ví dụ, được chàng du khách người Mỹ tên Max McFarlin thưởng thức trong chuyến du lịch Hà Nội của mình. Anh nhấn mạnh, ở miền Trung hay miền Nam thường không có món này, vì vậy khi du lịch miền Bắc, cụ thể là thủ đô Hà Nội, anh đã nghĩ ngay tới nó. Đó là món miến lươn.
Max cùng cô bạn của mình ăn miến lươn tại một cửa hàng lâu đời nằm trên phố Chân Cầm. Có 3 loại miến là miến nước, miến xào và miến trộn, kết hợp cùng lươn khô giòn cùng các loại rau thơm, hành lá, gia vị. Sau thời gian dài chờ đợi mới được thưởng thức, Max phải thốt lên: "Món này ăn cả ngày cũng không chán luôn. Nhiều người thích ăn lươn mềm nhưng tôi thích ăn lươn giòn lắm. Miến xào cùng trứng cũng ngon nữa. Quan trọng là vẫn giữ được độ giòn của lươn, tôi tâm đắc nhất đấy!".
Ảnh Max McFarlin
Lươn là nguyên liệu tạo nên điểm nhấn của món ăn (Ảnh Max McFarlin)
Giữa muôn vàn món ăn đặc sắc của Hà Nội, miến lươn giữ vị trí đặc biệt bởi sự kết hợp hài hòa giữa nguyên liệu dân dã và kỹ thuật chế biến cầu kỳ. Lươn dùng để nấu phải là lươn đồng, thân nhỏ, thịt chắc và ngọt. Người làm bếp thường lựa những con lươn còn sống, làm sạch nhớt bằng nước chanh hoặc tro bếp, rồi lọc lấy phần thịt. Chính sự kỹ tính này giúp thịt lươn vừa mềm vừa ngọt, không hề tanh.
Điểm nhấn khác nằm ở sợi miến. Miến dong trong, dai giòn, khi trụng qua nước sôi sẽ mềm vừa phải, không nát cũng không quá dẻo. Sợi miến hòa quyện cùng nước dùng ninh từ xương lươn hoặc xương gà, thêm gừng, hành nướng để khử mùi tanh, cho ra thứ nước trong vắt, ngọt thanh, đặc trưng khó lẫn.
Miến lươn có nhiều cách thưởng thức. Miến nước nóng hổi với lươn giòn hoặc mềm là lựa chọn truyền thống, mỗi bát đều được rắc thêm hành khô phi thơm, rau răm, giá đỗ để cân bằng hương vị. Người ưa vị đậm đà có thể thêm dấm tỏi, ớt hoặc vài lát chanh. Ngoài ra, miến lươn xào cũng rất được yêu thích: sợi miến dai, không dính, quyện cùng lươn chiên giòn vàng ruộm, ăn kèm rau xanh, tạo nên một món ăn vừa no vừa lạ miệng. Một số nơi còn có miến lươn trộn – lựa chọn hợp gu với những ai thích vị chua ngọt và sự khô ráo khi thưởng thức.
Lươn dùng để nấu miến lươn phải là lươn đồng, kích thước nhỏ nhưng thịt ngọt và chắc (Ảnh minh họa)
Có thể ăn miến lươn nước, trộn hoặc xào (Ảnh minh họa)
Không chỉ là món ăn ngon, miến lươn còn mang giá trị văn hoá trong đời sống ẩm thực Thủ đô. Nhiều quán miến lươn gia truyền đã tồn tại hàng chục năm, từ những gánh hàng rong ở phố cổ đến các cửa hàng nhỏ nay trở thành địa chỉ quen thuộc của người dân và du khách.
Tiêu biểu, quán miến lươn trên phố Chân Cầm, chính là quán mà Max cùng bạn của mình ghé thăm. Theo chủ quán là bà Vũ Thị Lan chia sẻ, quán đã mở được hơn 40 năm, mỗi ngày bán tới 500-700 bát miến lươn. Quán còn được Michelin Guide đưa vào danh sách Bib Gourmand – địa chỉ ăn ngon, giá hợp lý tại thủ đô Hà Nội.
Một quán khác là miến lươn cô Thiện, khởi đầu từ năm 1986 tại phố Đình Ngang, đến nay vẫn giữ được hương vị cổ truyền. Ngoài ra, miến lươn Đông Thịnh trên phố Hàng Điếu cũng là nơi quen thuộc của nhiều thế hệ thực khách Hà Nội.
Quán miến lươn tuổi đời 40 năm trên phố Chân Cầm được chứng nhận Michelin (Ảnh Báo Ảnh Việt Nam)
Theo ghi nhận của VnExpress và Thanh Niên, những quán lâu năm này đều thu hút đông đảo khách trong và ngoài nước, trở thành “viên ngọc quý” trong bản đồ ẩm thực Hà Nội. Việc Michelin vinh danh càng giúp món ăn dân dã được nâng tầm, sánh cùng những đặc sản nổi tiếng khác của Việt Nam.
Ngày nay, với mức giá trung bình từ 45.000 đến 60.000 đồng một bát, du khách có thể dễ dàng thưởng thức miến lươn tại nhiều địa chỉ trong phố cổ và các quận trung tâm. Không chỉ là bữa sáng hay bữa trưa ấm bụng, miến lươn còn là trải nghiệm ẩm thực gói trọn tinh hoa: sự mộc mạc của nguyên liệu đồng quê, sự khéo léo của người Hà Nội và niềm tự hào khi một món ăn bình dân được bạn bè quốc tế biết đến.