Kết hôn muộn, người phụ nữ gian nan trên hành trình "tìm con"

Sau nhiều năm phấn đấu cho sự nghiệp, chị M. (49 tuổi, Hà Nội) lập gia đình ở tuổi 46 song 8 tháng không mang thai tự nhiên. Đi khám tại nhiều cơ sở hỗ trợ sinh sản với mong muốn có con, các nơi đều tư vấn cho chị giải pháp thụ tinh ống nghiệm nhờ xin noãn do lớn tuổi, buồng trứng kiệt quệ.

Kết quả xét nghiệm cho thấy chị M. đang bước vào thời kỳ mãn kinh, không còn khả năng mang thai tự nhiên, thực hiện thụ tinh ống nghiệm gần như không còn trứng, do AMH (dự trữ buồng trứng) chỉ 0.01 ng/mL.

Sau 5 chu kỳ kích trứng, các bác sĩ chỉ thu được duy nhất một trứng trưởng thành. Trứng thụ tinh bằng kỹ thuật ICSI (tiêm tinh trùng vào bào tương trứng), nuôi cấy phôi trong hệ thống tủ lab hiện đại tích hợp trí tuệ nhân tạo. Nhưng kết quả siêu âm sau khi thử thai dương tính lại cho thấy túi thai trống, không phát triển phôi thai.

Theo BS.Nguyễn Lệ Thủy, Trung tâm Hỗ trợ sinh sản, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, tuổi tác là nguyên nhân chính gây ra tình trạng bất thường nhiễm sắc thể ở trứng và suy giảm chất lượng tinh trùng. “Nếu đến sớm cơ hội có con bằng trứng tự thân của chị M. tiên lượng khả quan hơn”.

Với trường hợp như chị M. sau 2 chu kỳ gom noãn tiếp theo, chị có được 1 noãn để thụ tinh ống nghiệm với tinh trùng của chồng và có một phôi ngày 3 chất lượng trung bình. Bác sĩ chuẩn bị niêm mạc kỹ càng và chuyển một phôi duy nhất giúp chị M. mang thai mà không phải sử dụng trứng hiến. Thai kỳ dù gian nan do dọa sảy, đái tháo đường, rau tiền đạo nhưng bác sĩ Sản khoa theo dõi chặt chẽ, chị sinh con ở tuần 37, nặng 3,1kg. “Sinh con ở tuổi 50 bằng trứng tự thân vô cùng gian nan”, chị M. nói.

Trường hợp khác là chị L. tại Hà Nội, khi đã ngoài 40 mới nghĩ tới chuyện có con nhưng hơn 1 năm không có thai. Chị L. có AMH còn 0,5 ng/ml kèm theo tình trạng lạc nội mạc tử cung, trong khi chồng tinh trùng yếu. Sau 4 lần gom trứng, chị chỉ thu được 5 noãn và tạo được 3 phôi ngày 3 chất lượng trung bình. Do số lượng phôi ít, cùng các vấn đề sức khỏe khiến các bác sĩ tư vấn không sàng lọc phôi, tính toán thận trọng từng bước điều trị. Hiện chị L. đang trong quá trình chuẩn bị chuyển phôi.

Người Việt ngày càng kết hôn và có con muộn

Các khảo sát gần đây cho thấy người Việt kết hôn ngày càng muộn, tuổi kết hôn lần đầu tăng liên tục từ 2019, bình quân mỗi năm tăng tới 0,7 tuổi và hiện ở mức 27,2. Đặc biệt, TP.HCM hiện dẫn đầu cả nước với tuổi kết hôn 30,4, theo báo cáo của Tổng cục Thống kê tháng 7/2024. Việt Nam hiện có hơn 16,3 triệu người độc thân, trong đó có hơn 1,5 triệu người từ 35-59 tuổi chưa từng kết hôn. Điều này đồng nghĩa với việc ngày càng có nhiều phụ nữ lớn tuổi tìm đến các trung tâm hỗ trợ sinh sản khi cơ hội đã dần khép lại.

Theo các chuyên gia, khả năng sinh sản của phụ nữ giảm dần sau tuổi 35; sau 40, tỉ lệ có thai giảm mạnh; và đến tuổi 50, hầu hết đã bước vào giai đoạn tiền mãn kinh và mãn kinh, buồng trứng không còn hoạt động nếu không có can thiệp y học.

Một nghiên cứu của Viện Y tế Quốc gia Mỹ (NIH, 2022) cũng chỉ ra rằng, phụ nữ 45 tuổi có tỷ lệ mang thai bằng trứng tự thân là 2,9%, trong khi sử dụng trứng hiến có thể nâng tỷ lệ thành công lên 30-40%, với điều kiện tử cung và sức khỏe tổng thể phù hợp.

WHO cảnh báo xu hướng vô sinh gia tăng ở các nước đang phát triển, do tuổi tác, lối sống, ô nhiễm môi trường, và các bệnh lý như buồng trứng đa nang, lạc nội mạc tử cung.

Tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, mỗi năm tiếp nhận hàng trăm trường hợp kết hôn muộn, nhiều người trong độ tuổi 45-52. Tuy nhiên, không phải ai cũng đủ điều kiện sức khỏe để mang thai do nguy cơ như tiền sản giật, đái tháo đường thai kỳ, sinh non… ở nhóm tuổi này.

Phụ nữ nên sinh con trong độ tuổi từ 25-35 để đảm bảo tỷ lệ thành công và an toàn cao nhất. Ngày càng có nhiều phụ nữ trẻ chủ động trữ lạnh trứng ở tuổi 28-35 như “bảo hiểm sinh sản” khi chưa có kế hoạch lập gia đình.

WHO khuyến cáo, phụ nữ trên 35 tuổi nếu sau 6 tháng quan hệ không dùng biện pháp tránh thai mà chưa có thai nên đi khám. Với phụ nữ trên 40 tuổi, thời gian chờ không nên quá 3 tháng.