Chuyên gia chỉ ra sự nguy hại của "sữa giả" và "những lời quảng cáo sai sự thật về sữa"

Thời gian qua, việc phát hiện sữa giả với số lượng cực lớn (gần 600 nhãn hiệu) đã lưu hành trong suốt 4 năm qua ở Việt Nam, thông tin về các quảng cáo sữa của những người nổi tiếng từ đó cũng bị phơi bày nhiều hơn. Tuy nhiên, cho đến nay, vẫn còn khá nhiều người đang nhầm lẫn giữa 2 khái niệm rất quan trọng: "Sữa giả" và "quảng cáo sai sự thật về sữa".

Theo TS Nguyễn Hồng Vũ (Viện Nghiên cứu ung thư Quốc gia City of Hope, California, Mỹ), bạn cần hiểu rõ: Cả "sữa giả" và "những lời quảng cáo sai sự thật về sữa" đều có thể gây hại đến sức khỏe. Trong bài viết này, chuyên gia sẽ phân tích cụ thể các tác hại của 2 vấn đề này.

1. Tác hại của "sữa giả"

Sữa giả đặc biệt nguy hiểm với trẻ sơ sinh, trẻ nhỏ, phụ nữ mang thai hoặc những người có bệnh nền, vì hệ miễn dịch thường yếu hơn.

Chuyên gia nhấn mạnh, đối với sữa giả, không phải xem họ đã thu lợi bất chính bao nhiêu tỉ đồng mà cần biết xem họ đã "trộn gì" trong các lon sữa giả này. Tùy thuộc vào những thành phần "không mong đợi" mà chúng ta có thể tiên lượng được tác hại của sữa giả cụ thể ra sao. Nói chung, khi sử dụng "sữa giả" tiềm ẩn một số tác hại như sau:

Thiếu dưỡng chất thiết yếu

Sữa giả thường không chứa đủ các thành phần dinh dưỡng cần thiết như protein, canxi, vitamin, DHA... như họ ghi trong bảng thành phần. Điều này có thể gây suy dinh dưỡng, chậm phát triển thể chất và trí tuệ, còi xương, thiếu máu cho trẻ em đang tuổi phát triển, tác hại nó sẽ càng nhiều hơn nữa trong những trường hợp đặc biệt như trẻ em thiếu tháng, trẻ em suy dinh dưỡng, người bệnh, bà mẹ mang thai…

Nguy cơ nhiễm độc từ hóa chất độc hại

- Melamine: Gây hại cho thận, từng khiến hàng trăm ngàn trẻ em Trung Quốc bị tổn thương vào năm 2008.

- Phẩm màu, chất bảo quản độc hại: Có thể gây ngộ độc cấp tính hoặc tích tụ lâu dài, dẫn đến bệnh mãn tính.

- Kim loại nặng (chì, cadimi, thủy ngân, asen): Gây tổn thương não, gan, thận, rối loạn phát triển và có thể tăng nguy cơ ung thư.

Nhiễm vi sinh vật gây bệnh

Sữa giả thường được sản xuất trong điều kiện mất vệ sinh, không kiểm soát chất lượng nên dễ bị nhiễm các vi sinh vật gây bệnh nguy hiểm. Các loại vi khuẩn như Salmonella, E. coli, hay Listeria monocytogenes có thể tồn tại trong sữa bột giả, gây ra các triệu chứng nghiêm trọng như tiêu chảy, nôn mửa, sốt cao, mất nước, đặc biệt nguy hiểm với trẻ nhỏ, người già và phụ nữ mang thai.

Ngoài ra, nếu nguyên liệu hoặc quá trình bảo quản kém, sữa giả còn dễ nhiễm nấm mốc sinh độc tố, làm tăng nguy cơ nhiễm độc gan, thận và rối loạn tiêu hóa mãn tính. Sự hiện diện của vi sinh vật trong sữa giả không chỉ ảnh hưởng cấp tính mà còn có thể để lại di chứng lâu dài nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời.

Những yếu tố nguy hiểm như trên của sữa giả có thể gây hậu quả tức thì như dị ứng, tiêu chảy, khó chịu hoặc thậm chí gây tác hại lâu dài như tổn thương cơ quan (chủ yếu gan, thận), suy giảm miễn dịch và chậm phát triển trí não.

2. Tác hại của "quảng cáo sai sự thật về sữa"

Ngay cả khi sản phẩm không phải sữa giả, việc quảng cáo sai công dụng như "sữa dành cho người tiểu đường", "sữa giúp tăng chiều cao vượt trội", "sữa giúp thông minh hơn"... cũng có thể gây ra những ảnh hưởng tiêu cực cả về sức khỏe, tâm lý lẫn tài chính. Cụ thể:

Gây hiểu lầm trong chăm sóc sức khỏe

- Sữa cho người tiểu đường: Người bệnh bị lệch hướng điều trị, phụ thuộc vào sữa thay vì điều chỉnh chế độ ăn, vận động. Với người bị tiểu đường tuýp 1, điều này có thể gây hậu quả chết người.

- Sữa tăng chiều cao: Nghĩ rằng sữa tăng chiều cao là yếu tố chính, bỏ quên các yếu tố khác như ăn uống đa dạng, tập thể dục thể thao, ngủ đủ giấc. Từ đó dẫn đến không đạt được chiều cao mong muốn mà còn mất đi cơ hội cải thiện chiều cao trong độ tuổi phát triển vì đã chăm sóc sức khỏe chiều cao không khoa học.

Tác động đến tâm lý

- Sử dụng các sản phẩm sữa nhưng tác dụng không như quảng cáo sẽ làm tâm lý lo âu, hoảng loạn.

- Trẻ không tăng chiều cao như quảng cáo, dễ bị so sánh, gây mặc cảm, áp lực tinh thần.

Gây thiệt hại kinh tế

So với sữa thông thường thì các loại sữa "đặc biệt" này thường có giá rất cao, nếu mua vì tin vào quảng cáo sai sự thật, gia đình sẽ bị tổn thất tài chính lớn, nhất là các gia đình thu nhập thấp.

"Tóm lại, cả "sữa giả" và "quảng cáo sai sự thật về sữa" đều tiềm ẩn những nguy cơ riêng, với mức độ nghiêm trọng phụ thuộc vào sức khỏe, tình trạng bệnh nền, tài chính của từng người. 2 yếu tố "sữa giả" và "quảng cáo sai sự thật về sữa" nếu kết hợp lại thì độ nguy hiểm gấp nhiều lần hơn", TS Nguyễn Hồng Vũ cảnh báo.

Mong qua bài này các bạn có thể hiểu đúng "bối cảnh sữa" hiện nay để nói đúng, chỉ trích thích đáng và bảo vệ mình cũng như cả gia đình.