Chỉ vì 1 hành động trên bàn ăn khi đi thăm họ hàng dịp Tết mà con tôi bị đánh giá "con nhà không gia giáo": Có đáng không?

* Bài viết của mẹ Bánh Bao (Trung Quốc)

Tết Nguyên Đán là dịp để bạn bè và người thân tụ họp, và tất nhiên, không thể thiếu của những đứa trẻ. Một đứa trẻ có gia giáo hay không, chỉ cần một bữa ăn là có thể nhận ra được tám, chín phần.

Gần đây, tôi có đến thăm nhà bác trai, và cô con gái 9 tuổi của chị tôi, tên là Tiểu Tiểu, đã khiến tôi rất ngạc nhiên với hành vi của mình trong bữa ăn. Món ăn chưa được dọn đầy đủ, Tiểu Tiểu đã sốt ruột dùng đũa gõ vào thành bát, hét lớn: "Có thể làm nhanh hơn được không? Đói chết rồi!".

Khi ăn, Tiểu Tiểu hoàn toàn không để ý đến cảm giác của người khác, liên tục quay bàn, có nhiều lúc khi người khác đang gắp món ăn, họ phải dừng lại. Cái này con thích, cái kia con muốn. Cô bé không ngừng gắp thức ăn vào bát, khiến bát của mình đầy ứ. Miệng vẫn nhai cơm, cô bé còn vừa ăn vừa trò chuyện với người khác, làm cho thức ăn văng ra ngoài, thật là khó chịu. Khi rời bàn ăn, còn lại một nửa bát cơm, cô bé đẩy mạnh bát đũa, nói: "Không ăn nữa đâu" rồi quay người bỏ đi.

Với cách ăn như vậy của con, chị tôi ngồi cùng bàn ăn không hề lên tiếng phê bình, mà lại luôn nói về những thành tích của Tiểu Tiểu, như điểm số kỳ thi cuối kỳ cao, xếp hạng bao nhiêu, giải thưởng trong cuộc thi khiêu vũ...

Những vinh quang này liệu có thể che lấp được sự thiếu sót trong việc giáo dục gia đình không? Đừng nghĩ rằng lễ nghi không quan trọng, đôi khi nó còn quan trọng hơn cả điểm số.

Khi một số người góp ý cách ăn uống của Tiểu Tiểu, người mẹ bực bội bỏ đũa, hét lớn: "Con nít thích gì là ăn, nó thì biết gì? Vì một vài hành động mà cho rằng con tôi không gia giáo, có công bằng không".

Có lẽ chị tôi không biết, hiện nay, một số công ty khi tuyển dụng nhân viên mới, ông chủ sẽ mời ăn một bữa cơm. Chỉ là một bữa ăn, nhưng thực ra đây là một cái "bẫy", người ta nhìn vào cách ăn uống của bạn, coi đó là một yếu tố quan trọng để đánh giá. Những bữa ăn ngày nay không chỉ đơn thuần là ăn uống mà còn là một hình thức giao tiếp xã hội, nhiều thương vụ cũng được ký kết trên bàn ăn. Vì vậy, việc mời ăn cơm trong quá trình tuyển dụng cũng có lý do, và "xem cách ăn" là một cách để nhận biết được người đó qua những dấu hiệu nhỏ.

William Hanson, một bậc thầy về lễ nghi nổi tiếng thế giới, đã nói: "Những người biết quan sát, chỉ cần một bữa ăn là có thể hiểu được hoàn cảnh gia đình của bạn, nền tảng giáo dục của bạn". Lễ nghi trên bàn ăn phản ánh nền tảng giáo dục gia đình mà một người đã nhận được từ nhỏ, hành vi ăn uống thiếu lịch sự là dấu hiệu của việc thiếu giáo dục và văn hóa gia đình. Nói thẳng ra, khi trẻ ăn uống thiếu lịch sự, chính là làm mất mặt cha mẹ. Vì vậy, trước khi dẫn con đi thăm bà con bạn bè trong dịp Tết, việc dạy cho trẻ một bài học về lễ nghi trên bàn ăn là rất cần thiết.

Khi đi ăn, chủ nhà thường hỏi các bé thích ăn gì, lúc này có thể trả lời một món ăn mà bé yêu thích. Tuy nhiên, không nên làm ầm ĩ đòi ăn này nọ khi chưa được chủ nhà hỏi, cũng không nên chỉ vào thực đơn yêu cầu quá nhiều món ăn mình thích, hoặc gọi quá nhiều món mà không nghĩ đến nhu cầu của người khác, xem có ai kiêng ăn món gì không.

Học lễ nghi trên bàn ăn bắt đầu từ việc ngồi vào bàn. Một số trẻ thấy bàn ăn là lao vào ăn ngay, không chú ý gì hết, điều này là rất bất lịch sự. Có thể do thói quen ăn uống ở nhà, khi không có khách, cha mẹ thường để con ăn trước, và thấy con ăn chậm thì dọn món ăn lên trước. Nhưng khi đi ăn tại nhà người khác, làm vậy sẽ rất mất lịch sự.

Chúng ta cần dạy cho trẻ: Cần để người lớn ngồi xuống trước; Khi được mời đến nhà người khác, nếu chủ nhà chưa động đũa thì đừng vội ăn trước; ăn uống cần có nhịp độ phù hợp, tốt nhất là ăn cùng tốc độ với chủ nhà; Nếu mình ăn xong trước mà còn người khác chưa ăn xong, không nên đứng dậy, nên đợi mọi người ăn xong, và chỉ rời bàn khi chủ nhà đã đứng dậy.

Khi ăn theo kiểu quay bàn, không nên vội vã, chờ món ăn đến gần mình rồi mới gắp, và trước khi quay bàn, cần chú ý đến mọi người xung quanh, nếu họ đang gắp món gì thì nên đợi họ gắp xong rồi mới gắp.

Có những hành động trong bữa ăn thực sự gây khó chịu, như xỉa răng trước mặt người khác, hay nhai cơm rồi phun ra ngoài, hay là ợ hơi, v.v. Vì vậy, cần lưu ý những điều kiêng kỵ sau đây:

- Khi ăn không nên phát ra tiếng nhai, khi uống canh không được húp ồn ào, khi ăn mì không nên hút mạnh, mà phải dùng đũa gắp lên hoặc cuốn lại.

- Không nên nhét quá nhiều thức ăn vào miệng, ăn từng miếng nhỏ và ăn chậm, khi có thức ăn trong miệng không nên nói chuyện, dù không làm rơi thức ăn, nhưng để người khác thấy đầy thức ăn trong miệng cũng rất mất lịch sự.

- Nếu thực sự phải nhổ thức ăn ra, cần dùng khăn giấy che miệng và nhổ một cách kín đáo, không được nhổ thức ăn ra bàn ăn, sẽ rất khó chịu.

- Không được để lại thức ăn thừa, ăn bao nhiêu thì lấy bấy nhiêu, điều này không chỉ liên quan đến tiết kiệm mà còn là biểu hiện của sự thiếu giáo dục.

- Khi xỉa răng, hãy dùng khăn giấy hoặc khăn tay để che miệng, không được cắn tăm như chơi đồ chơi, vừa không an toàn lại không lịch sự.

- Cố gắng kiềm chế hành động ợ hơi, nếu không thể, thì đi ra ngoài giải quyết. Khi hắt hơi, hãy dùng khăn giấy che miệng hoặc đi ra ngoài.

Những quy tắc lễ nghi trên bàn ăn có thể khó để trẻ học thuộc và thực hiện ngay lập tức, nhưng chúng ta, với tư cách là phụ huynh, cần phải dạy trẻ những ý thức cơ bản. Nếu trẻ có hành động thiếu lễ nghi trên bàn ăn, chúng ta có thể nhắc nhở nhẹ nhàng, và trẻ sẽ biết cách sửa chữa.

Có một câu nói thế này: Bạn có thể biết một người ở đâu qua cách người ấy cầm đũa. Hành vi vô tình bộc lộ khi ăn uống có thể bộc lộ phẩm chất của một người. Bị người khác coi thường vì vẻ ngoài ăn uống thực sự là một điều đáng xấu hổ và không đáng có. Vì vậy, nghi thức trên bàn ăn Tết này nhất định phải nhớ truyền lại cho con cái.