Cách tiết kiệm "quen mà lạ" bỗng trở thành trào lưu: Cứu cánh cho người chưa hết tháng đã hết tiền!

Chúng ta đang sống trong một thời đại mà việc thành toán mỗi khi mua sắm đã được “tối giản” hơn bao giờ hết, đôi khi chỉ cần “1 cái chạm” là đã trả tiền xong, hoặc cùng lắm là quẹt thẻ. Chuyển khoản thông thường thậm chí đã bị coi là khá lỗi thời.

Tuy nhiên sự nhanh tiện này cũng kéo theo một hệ quả không nhỏ: Tiền cứ thi nhau “bay” khỏi tài khoản, người ta thường không nhớ mình đã chi tiêu cho những gì, cũng không biết chính xác số dư tài khoản cho đến khi… hết tiền.

Là một trong những đối tượng đầu tiên trải nghiệm xu hướng chuyển đổi thanh toán này, Gen Z có lẽ là thế hệ “ngấm đòn” nặng nhất khi việc tiêu tiền diễn ra cứ như… hơi thở chỉ với 1 chạm, 1 quẹt.

Hết tiền thì đương nhiên là không thể ổn. Vậy là Gen Z rủ nhau chi tiêu “tem tém” lại bằng cách chế ra những quy tắc chẳng giống ai, nhưng độ hiệu quả thì không cần bàn.

Cuối tuần chỉ tiêu tiền mặt!

Cuối tuần của phần lớn Gen Z thường có nhiều điểm chung: Ngủ đẫy mắt, dậy đặt đồ ăn, chiều đi mua sắm, tối đi “quẩy” với bạn bè,... Tất cả các hoạt động này được thanh toán bằng thẻ hoặc Apple Pay, Google Pay - rất tiện, nhưng cũng là rào cản lớn nhất của mục tiêu tiết kiệm.

Cảm thấy không thể cứ vung tay quá trán mãi, gần đây, Gen Z xứ cờ hoa rủ nhau theo đuổi nguyên tắc chỉ tiêu tiền mặt vào cuối tuần và nhanh chóng trở thành hot trend trên TikTok. Nguyên tắc rất đơn giản: Chiều thứ Sáu, rút một số tiền mặt nhất định, bỏ vào ví, và tự cam kết chỉ tiêu trong khoản đó cho đến hết Chủ Nhật. Không thẻ ngân hàng, không thanh toán online, không tiêu quá tay.

Chuyên gia tài chính Nadia Vanderhall nhận xét: “Ngày nay, hầu hết mọi người chỉ cần chạm điện thoại là thanh toán xong. Bạn thậm chí không cần mở ví. Nhưng chính điều này khiến tiền ra đi quá nhanh mà bạn không hề để ý”.

Theo Vanderhall, ưu điểm lớn nhất của trào lưu “chỉ tiêu tiền mặt vào cuối tuần” không chỉ là tiết kiệm vài đồng lẻ, mà là buộc bạn chi tiêu có chủ đích hơn. Khi phải rút tiền từ ví, đếm từng tờ, và nhìn số tiền hiện có đã giảm đi, bạn sẽ ý thức rõ ràng hơn giá trị của từng khoản chi.

Việc này cũng giúp giảm bớt các khoản mua bốc đồng. Mỗi lần định chi thêm cho một ly latte sữa yến mạch hay vài món lặt vặt ở quầy tính tiền, cảm giác “thấy tiền biến mất” sẽ khiến bạn cân nhắc kỹ hơn. Vanderhall nhấn mạnh: “Nếu bạn hay quẹt thẻ vô tội vạ, đặc biệt là cho đồ ăn, tiện ích, hay mấy món linh tinh, cách này sẽ tạo ra ý thức chi tiêu rất rõ rệt”.

Quy tắc 1%

Bên cạnh nguyên tắc “cuối tuần chỉ tiêu tiền mặt”, Gen Z còn áp dụng nhiều mẹo khác để kiểm soát hầu bao, trong đó quy tắc 1% đang được nhắc tới nhiều trong các cộng đồng “tài chính cá nhân”.

Cách áp dụng quy tắc này cực kỳ đơn giản: Nếu món đồ bạn muốn mua có giá trị từ 1% thu nhập hàng năm của bạn trở lên, thì khoan vội chốt đơn để cân nhắc thêm trong vòng ít nhất 24 tiếng nữa. Ví dụ, nếu thu nhập của bạn là 500 triệu đồng/năm, thì bất kỳ món đồ nào có giá từ 5 triệu đồng trở lên đều nên được hoãn lại, nghĩ thêm 1 ngày trước khi chốt đơn.

Nghe có vẻ là một hành động quá nhỏ nhặt, nhưng quy tắc này giúp lọc bỏ rất nhiều khoản chi “theo cảm xúc” mà sau này nhìn lại thường không cần thiết. Thay vì để bản thân bị cuốn vào cảm giác mua ngay hay mua cho bằng được, bạn có thêm thời gian suy nghĩ xem món đồ đó thực sự có giá trị với mình hay không.

Quy tắc 1% đặc biệt hữu ích với những món hàng lớn hoặc các khoản chi tiêu dài hạn. Việc trì hoãn mua sắm một chút không chỉ giúp bạn tiết kiệm tiền, mà còn rèn cho bạn thói quen ra quyết định tài chính có cân nhắc, thay vì để cảm xúc dẫn dắt.

Khi kết hợp “cuối tuần chỉ tiêu tiền mặt” với quy tắc 1%, Gen Z đang tìm ra cách cân bằng giữa việc tận hưởng cuộc sống và giữ cho tài khoản ngân hàng ở mức an toàn. Một bên giúp kiểm soát chi tiêu ngắn hạn hàng tuần, một bên tạo bộ lọc cho các khoản mua lớn, cả hai cùng hướng tới mục tiêu chung: Tiêu tiền có ý thức, tiết kiệm một cách thông minh.