Với tình hình giá vàng trong nước dao động quanh mốc 120 triệu đồng/lượng như khoảng thời gian gần đây, không khó để nhận ra sự thật: Mua vàng tích sản là mục tiêu đang dần vượt xa khả năng của không ít người.
Đơn cử như hôm nay (14/8), giá vàng miếng tại Doji và SJC được niêm yết ở mức 122,7 triệu đồng/lượng mua vào. Người thu nhập cao thì không nói, chứ với những người lương 9-10 triệu, cả tháng lương cũng không mua nổi 1 chỉ vàng.
Đặt giá vàng cạnh bối cảnh thị trường chứng khoán (TTCK) đang “hồi sinh”, chỉ số VN-Index đã vượt mốc 1.500 điểm và chạm mốc 1.600 điểm, nhiều người bắt đầu tính chuyện “quay xe” từ vàng sang chứng khoán. 5 triệu không mua được nửa chỉ vàng, nhưng có thể mua hơn 100 cổ phiếu bluechips. Khả năng “tiền đẻ ra tiền” là vẫn có.
Tuy nhiên, vấn đề liệu có đơn giản là thị trường nào hợp với ngân sách hiện có thì mình vô? Và chuyển từ vàng sang chứng khoán có phải hành động hợp lý trong dài hạn? Chúng tôi đã có cuộc trao đổi nhanh với chuyên gia Nguyễn Kim Liên để tìm lời giải đáp cho những thắc mắc này.
Chuyên gia Nguyễn Kim Liên
Theo chị Kim Liên, việc dân văn phòng có xu hướng chuyển sang đầu tư chứng khoán khi giá vàng tăng vượt ngân sách tích sản hàng tháng, là điều dễ hiểu. Tuy nhiên, để nói về tính hợp lý, mức độ rủi ro trong ngắn hạn và dài hạn, thì chỉ dựa vào ngân sách là chưa đủ.
Sau đó, chị có đề cập tới diễn biến giá vàng và TTCK trong vòng 20 năm qua, như một dữ liệu cơ sở để nhà đầu tư phần nào có cái nhìn tổng quát hơn về 2 thị trường này.
Diễn biến giá vàng và TTCK trong vòng 2 thập kỷ qua (Lưu ý miễn trừ trách nhiệm: Việc quan sát mức độ tăng - giảm trong quá khứ chỉ mang tính chất thống kê và đối chiếu, không hàm ý dự đoán hay đưa ra bất cứ khuyến nghị nào trong tương lai. Biểu đồ lấy dữ liệu giá vàng thế giới, do đó có thể có sự chênh lệch với diễn biến vàng trong nước do nhiều yếu tố)
Có thể tóm tắt diễn biến giá vàng và TTCK trong vòng 20 năm qua như sau:
- Giai đoạn 2008 - 2013: Chứng khoản giảm, vàng tăng
- Giai đoạn 2013 - 2018: Chứng khoán tăng, vàng giảm
- Giai đoạn 2018 - đầu 2020 (giai đoạn đầu Covid-19): Chứng khoán giảm, vàng tăng
- Giai đoạn 2022 - đầu 2025: Chứng khoán giảm, vàng tăng
“Nhìn vào dữ liệu quá khứ như vậy để thấy rằng nếu quyết định chuyển đổi từ vàng sang chứng khoán, chúng ta cần lưu ý các vấn đề sau.
Thứ nhất: Bạn sẽ làm gì vào những giai đoạn vàng và chứng khoán đồng pha với nhau? Diễn biến này đã từng xảy ra trong quá khứ, cụ thể là trong năm 2005, 2009, 2016, 2020, 2023 cả vàng và chứng khoán đều tăng.
Thứ hai: Cần nhận thức rõ rằng cách thức giao dịch và tính chất của 2 loại tài sản là vàng và chứng khoán, là rất khác nhau. Vàng thì giao dịch trực tiếp, phi tập trung, theo cách truyền thống, tài sản ở dạng vật chất. Còn chứng khoán thì là giao dịch trên sàn, giao dịch điện tử.
Sự khác biệt này ảnh hưởng tới tốc độ giao dịch. Có khi nhận định trên biểu đồ đúng, nhưng diễn biến thực tế ngoài thị trường lại khác do ở Việt Nam, giao dịch vàng vật chất vẫn còn chịu sự kiểm soát chặt chẽ.
Bởi thế nên việc chuyển đổi từ kênh đầu tư này sang kênh đầu tư khác là một quyết định tài chính khá phức tạp, đòi hỏi cá nhân nhà đầu tư cần nắm rõ kiến thức ở cả 2 thị trường và phải “căn thời gian” rất chuẩn thì mới có hiệu quả.
Với những người thu nhập chưa cao, vốn đầu tư chưa nhiều mà đưa ra những quyết định chuyển từ vàng sang chứng khoán, hiệu quả về lâu về dài thì chưa biết ra sao, nhưng trước mắt đã nhìn thấy có chi phí chuyển đổi, rủi ro thị trường lớn. Xét về ngắn hạn, nếu may mắn thì có thể có chút lợi nhuận, nhưng chưa chắc đã thắng trong dài hạn” - Chuyên gia Kim Liên phân tích và nhận định.
Rõ ràng với dân văn phòng thu nhập chưa cao, vấn đề ngân sách đầu tư là một rào cản không nhỏ. Trong bối cảnh ấy mà vẫn muốn đầu tư, muốn “tiền đẻ ra tiền”, nên làm sao cho hợp lý là câu hỏi chúng tôi đặt ra.
Với thắc mắc này, chị Kim Liên khẳng định với những người thu nhập chưa cao, điều quan trọng nhất là phải hình thành tư duy đầu tư tổng thể, xây dựng các tháp tài sản từ thấp đến cao thì về lâu về dài, mới có được khối tài sản bền vững.
Tháp tài sản mà chuyên gia Nguyễn Kim Liên cung cấp gồm 5 cấp độ: Tài sản vô hình, tài sản bảo vệ, tài sản thu nhập, tài sản tăng trưởng, tài sản mạo hiểm
“Đối tượng văn phòng là những người đang có 1 công việc chuyên môn nhất định, đòi hỏi họ phải dành phần lớn thời gian để hoàn thành. Thế nên chưa nói đến kiến thức đầu tư, họ đã gặp không ít rào cản về mặt thời gian, không thể theo dõi tin tức và các biến động trên thị trường kịp thời. Do đó, chất lượng của các quyết định đầu tư thường không cao.
Để duy trì việc đầu tư được lâu dài và bền vững, dân văn phòng cần lựa chọn các hình thức đầu tư gián tiếp như thông qua các công ty Quản lý quỹ chuyên nghiệp hoặc các Quỹ chỉ số trên thị trường, để từ đó tự động đa dạng hóa danh mục, giảm thiểu rủi ro. Việc còn lại cần làm là duy trì thói quen tích lũy đều đặn và định kỳ đánh giá lại danh mục đầu tư để có những điều chỉnh phù hợp với mục tiêu tài chính của mình. Có như vậy mới ra được kết quả như ý” - Chị Kim Liên chia sẻ.
Chân thành cảm ơn Chuyên gia Nguyễn Kim Liên!