Ở tuổi 65, ông Masato Takahashi (sống tại tỉnh Chiba, Nhật Bản) mới thực sự thấm thía bài học đắt giá về "giấc mơ khởi nghiệp tuổi hưu". Sau 5 năm học hành miệt mài, ông tin rằng tấm chứng chỉ kinh doanh sẽ giúp mình mở ra sự nghiệp thứ hai rực rỡ. Nhưng thực tế lại phũ phàng: chỉ trong 3 năm, toàn bộ nỗ lực của ông đổi lại là khoản lỗ 7 triệu yên (hơn 1,2 tỷ đồng) và một công ty buộc phải đóng cửa.
Trước đó, Takahashi có cuộc sống khá ổn định. Ông làm việc 35 năm trong một công ty lớn chuyên sản xuất thiết bị điện tử, tích lũy được khoảng 40 triệu yên (khoảng 7,1 tỷ đồng) từ lương hưu và tiết kiệm. Với khoản trợ cấp hưu trí 210.000 yên mỗi tháng (khoảng 37 triệu đồng), ông hoàn toàn có thể tận hưởng tuổi già thoải mái. Thế nhưng, ở tuổi 55, ông bất an khi thấy nhiều đồng nghiệp lớn tuổi bị coi là "gánh nặng" nơi công sở, lương giảm một nửa và công việc không còn ý nghĩa. "Tôi không muốn tương lai của mình cũng như vậy", ông chia sẻ.
Đó là lý do ông lao vào hành trình mới: theo học để lấy chứng chỉ Chẩn đoán viên Doanh nghiệp Vừa và Nhỏ – kỳ thi vốn chỉ có tỷ lệ đỗ 4%. Trong 5 năm, ông vừa đi làm vừa học, dành 2–3 tiếng mỗi tối cho sách vở, cuối tuần thì đến lớp. Ông đã tiêu tốn hơn 1 triệu yên (hơn 178 triệu đồng) học phí nhưng cuối cùng vẫn đỗ kỳ thi ở tuổi 60. Tự tin với "hành trang mới", Takahashi quyết định nghỉ hưu và khởi nghiệp.
Nhưng con đường doanh nhân không hề bằng phẳng. Ngay khi bắt đầu, ông phải gánh gần 1 triệu yên chi phí cố định mỗi năm cho văn phòng, hội phí, đào tạo… Trong khi đó, doanh thu èo uột: năm đầu chỉ đạt 600.000 yên (khoảng 106 triệu đồng), năm thứ hai 800.000 yên (khoảng 142 triệu đồng) và năm thứ ba 1 triệu yên (khoảng 178 triệu đồng). Sau khi trừ chi phí, thu nhập còn lại thậm chí thua cả công việc làm thêm bán thời gian của vợ. Để duy trì, gia đình ông phải bù bằng tiền tiết kiệm, cuối cùng mất trắng 7 triệu yên (hơn 1,2 tỷ đồng) chỉ sau 3 năm.
Ảnh minh hoạ
Trước sự khuyên nhủ của vợ con, Takahashi buộc phải khép lại giấc mơ khởi nghiệp. Hiện tại, ông chỉ nhận vài dự án tư vấn nhỏ từ người quen, mỗi lần vài chục nghìn yên – vừa đủ để duy trì niềm vui, nhưng không còn là "sự nghiệp thứ hai" như từng kỳ vọng.
Nhiều người nghỉ hưu vẫn muốn thử thách bản thân, bắt đầu sự nghiệp mới để tìm ý nghĩa cuộc sống. Tuy nhiên, các chuyên gia cảnh báo, nếu không chuẩn bị kỹ lưỡng, những "giấc mơ tuổi già" rất dễ biến thành hố đen tài chính. Ba nguyên tắc quan trọng được nhấn mạnh là: phải đặt ra điểm dừng lỗ rõ ràng, nên thử bằng công việc phụ để giảm rủi ro, và luôn thảo luận kỹ với gia đình trước khi bước vào một dự án mới.
Khởi nghiệp tuổi trẻ đã khó, còn khởi nghiệp khi nghỉ hưu lại càng cần sự cân nhắc gấp nhiều lần. Bởi lẽ, không phải giấc mơ nào cũng đáng để đánh đổi sự an nhàn cuối đời.