Bệnh hô hấp, tim mạch gia tăng

Ghi nhận tại một số cơ sở y tế trên địa bàn Hà Nội cho thấy, thời tiết lạnh khiến số người cao tuổi nhập viện vì viêm phổi, đợt cấp bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính và các bệnh lý đường hô hấp gia tăng. ThS.BS Hoàng Đức Bách - Trưởng khoa Khám bệnh, Bệnh viện Hữu nghị Việt Nam - Cuba, cho biết: thời tiết lạnh làm sức đề kháng của người cao tuổi suy giảm, niêm mạc đường hô hấp dễ khô, tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn, virus xâm nhập. Đặc biệt, nhiều bệnh nhân lớn tuổi có sẵn bệnh nền như tăng huyết áp, đái tháo đường, suy tim, COPD, khiến khả năng chống đỡ với nhiễm trùng giảm rõ rệt.

Không ít trường hợp nhập viện trong tình trạng bệnh đã tiến triển nặng do chủ quan, nghĩ chỉ là cảm lạnh thông thường. Theo các bác sĩ, ở người cao tuổi, diễn tiến nhiễm trùng thường nhanh và nguy hiểm hơn người trẻ. Quá trình lão hóa làm suy giảm miễn dịch tự nhiên; phản xạ ho, nuốt kém; sức cơ yếu khiến người già dễ hít sặc dịch tiết, thức ăn vào phổi, gây viêm phổi hít. Việc ít vận động, nằm nhiều làm đờm ứ đọng, phổi kém thông khí, trong khi thời tiết lạnh gây co mạch, lưu thông máu giảm, tạo điều kiện cho nhiễm trùng khởi phát.

Một khó khăn lớn trong chẩn đoán viêm phổi ở người cao tuổi là triệu chứng thường không điển hình. “Nhiều bệnh nhân không sốt cao, không ho rầm rộ mà chỉ mệt mỏi, chán ăn, ngủ nhiều hoặc lú lẫn nhẹ. Chính điều này khiến gia đình dễ bỏ qua các dấu hiệu cảnh báo sớm. Khi phát hiện muộn, bệnh dễ dẫn tới suy hô hấp, tràn dịch màng phổi, nhiễm trùng huyết, kéo dài thời gian điều trị và tăng nguy cơ tử vong” - ThS.BS Hoàng Đức Bách phân tích.

Thời tiết lạnh cũng làm gia tăng nguy cơ các bệnh tim mạch. Khi nhiệt độ giảm, mạch máu co lại, huyết áp tăng, tim phải làm việc nhiều hơn, đặc biệt nguy hiểm với người cao tuổi có bệnh nền tim mạch, xơ vữa động mạch hoặc đái tháo đường. Bên cạnh đó, các bệnh xương khớp thường trầm trọng hơn trong mùa rét; khớp cứng, đau nhức, chuột rút về đêm, nguy cơ trượt ngã trong sinh hoạt hằng ngày cũng tăng cao.

Không chỉ người già, trẻ nhỏ cũng chịu ảnh hưởng rõ rệt của đợt rét đậm. Thông tin từ Bệnh viện Nhi Trung ương cho thấy, thời tiết lạnh đột ngột kèm mưa, gió rét là điều kiện thuận lợi cho virus phát triển, làm số trẻ đến khám vì viêm họng, viêm amidan, viêm phổi tăng khoảng 10-15%. Tại một số bệnh viện tuyến trung ương, các bác sĩ ghi nhận tình trạng phụ huynh trì hoãn đưa trẻ đi khám do ngại thời tiết lạnh, tự mua thuốc điều trị tại nhà, khiến khi nhập viện bệnh đã nặng hơn.

Theo các chuyên gia nhi khoa, trẻ nhỏ có hệ miễn dịch chưa hoàn thiện, đường thở hẹp, khả năng điều hòa thân nhiệt kém nên rất dễ bị nhiễm lạnh. Việc mặc quá nhiều áo khiến trẻ toát mồ hôi, gặp gió lạnh lại càng dễ cảm lạnh, sốt cao. Trẻ bị ho, sốt, thở nhanh, bỏ bú, quấy khóc kéo dài cần được đưa đi khám sớm, không nên chờ thời tiết ấm lên.

Trước diễn biến rét đậm những ngày qua, ngành y tế khuyến cáo người dân, đặc biệt là gia đình có người cao tuổi và trẻ nhỏ, hạn chế ra ngoài khi trời quá lạnh, nhất là từ đêm đến sáng sớm. Khi ra ngoài cần giữ ấm đầy đủ vùng cổ, ngực, tay chân; tránh gió lùa; giữ cơ thể khô ráo. Người cao tuổi cần tuân thủ điều trị bệnh nền, không tự ý bỏ thuốc hoặc dùng thêm thuốc khi chưa có chỉ định của bác sĩ.

Bên cạnh đó, cần bảo đảm dinh dưỡng đầy đủ, uống đủ nước, giữ không khí trong nhà thông thoáng, tránh khói thuốc lá, khói bếp. Việc tiêm vaccine phòng cúm, phế cầu cho người già và trẻ nhỏ được coi là biện pháp quan trọng giúp giảm nguy cơ mắc và biến chứng bệnh hô hấp trong mùa lạnh.