Bán cafe, quán ăn bây giờ: “Cần ngon, không cần sang hay đẹp, sinh viên mới đi làm không thể trả tiền thì coi như xong, không có cửa sống sót”

Từng được xem là "mảnh đất vàng" cho người khởi nghiệp, ngành F&B ở Hồng Kông (Trung Quốc) giờ đây lại trở thành nỗi "ám ảnh kinh hoàng" với những người từng vét sạch vốn liếng để khởi nghiệp, mở hàng ăn hoặc tiệm cà phê.

Sau đại dịch Covid-19, người dân Hồng Kông thay đổi thói quen ăn uống: Họ ở nhà nhiều hơn, còn khi ra ngoài, phần lớn lại chọn đi sang hẳn Thâm Quyến để thăm thú, thưởng thức ẩm thực vì họ thấy rằng đồ ăn ở Thâm Quyến ngon hơn, rẻ hơn.

Hệ quả là doanh thu ngành F&B ở Hồng Kông trong quý III/2025 đã giảm 8% so với cùng kỳ năm 2018 - Thời điểm trước khi dịch bệnh xuất hiện và làm người tiêu dùng thay đổi hoàn toàn thói quen chi tiêu. Trong bối cảnh đó, nhiều hàng quán đã đuối sức, đành "đầu hàng" và buộc phải đóng cửa vì không gồng nổi chi phí mặt bằng, nhân công. Những người còn đang nỗ lực "gồng" tiếp, miêu tả tình cảnh hiện tại bằng đúng 2 từ: Tuyệt vọng!

Cuộc chiến sinh tồn

James Wilson, Co-Founder thương hiệu Fineprint - Một chuỗi cà phê nổi tiếng tại Hồng Kông, nói rằng 2 năm trở lại đây, không có ngày nào anh được thảnh thơi đầu óc như thời còn đi làm thuê. Vấn đề khó khăn không chỉ là doanh thu giảm, mà còn là phải tìm ra định hướng phát triển để cạnh tranh được với các đối thủ trong và ngoài khu vực Hồng Kông.

"Giá thuê mặt bằng không giảm, giá nguyên liệu đầu vào thì tăng gấp rưỡi. Một ly cà phê bán ra lãi chưa tới 10 đô Hong Kong (khoảng 34 nghìn đồng) nhưng cũng không thể tăng giá, vì như vậy khách hàng sẽ bỏ đi ngay, cũng không thể cắt giảm quỹ lương vì phải đảm bảo lương tối thiểu cho người lao động. Cách duy nhất chỉ là thu nhỏ quy mô, đóng cửa những cơ sở quá lỗ" - James Wilson nói.

Cùng cảnh ngộ với Wilson là Gerald Li - Chủ chuỗi nhà hàng, quán bar Elephant Grounds, Cardinal Point và The Diplomat ở Hồng Kông. Gerald Li nói rằng anh chưa bao giờ thấy thị trường F&B "đìu hiu" với mức độ đáng kinh ngạc như lúc này.

"Ngày xưa mở quán bar hay nhà hàng, ngoài yếu tố chất lượng sản phẩm, chỉ cần trình bày đẹp, không gian sang trọng là khách tự kéo đến, sẵn sàng chi tiền để trải nghiệm. Còn giờ dù có làm thế nào, khách hàng cũng ít quay trở lại, bởi vì cocktail không còn là thứ cần uống mỗi ngày để sống sót, và so với việc đi ăn nhà hàng, tự nấu ở nhà giúp họ tiết kiệm hơn" - Gerald Li thở dài và tiết lộ muốn trụ lại được qua giai đoạn này, người làm chủ buộc phải vứt bỏ mọi khái niệm từng được coi là "chân ái" trong ngành F&B trước đây.

"Fine dining là khái niệm đã không còn hợp thời. Thứ cứu sống doanh nghiệp bây giờ là Value dining - Bữa ăn cần ngon, không cần sang hay đẹp và quan trọng nhất là giá phải hợp lý. Nếu một sinh viên mới đi làm không thể chi trả cho bữa ăn trong menu, thì coi như xong, không có cửa sống sót" - Gerard Li chia sẻ.

Adam Cliff - Bếp trưởng kiêm Founder nhà hàng Samsen, cũng có cùng quan điểm và cảm nhận.

"Khách không giảm hẳn, nhưng họ chi tiêu ít hơn, gọi ít món hơn. Tháng nào tôi cũng phải điều chỉnh menu, giá cả và các chương trình khuyến mãi. Khách bây giờ ăn xong còn chụp bill đăng lên mạng, so sánh giá với chỗ khác. Thứ đầu tiên họ quan tâm là giá cả chứ không phải chất lượng bữa ăn hay ly đồ uống" - Adam Cliff nói.

Ai sẽ là người thắng?

Theo các chuyên gia phân tích và nhận định: Thị trường F&B ở Hồng Kông đang bước vào giai đoạn tái cấu trúc mạnh mẽ nhất trong vòng 2 thập kỷ qua. Nếu như giai đoạn 2010-2018, người làm F&B có thể "sống tốt" nhờ vị trí đẹp, không gian sang trọng hay menu độc lạ, thì nay, công thức duy nhất để tồn tại chỉ còn lại 3 yếu tố: Giá trị thực - chất lượng ổn định - chi phí hợp lý.

Người tiêu dùng hiện nay thực tế hơn bao giờ hết. Họ có hàng trăm lựa chọn chỉ với vài cú chạm trên điện thoại, và sẵn sàng rời đi nếu một bữa ăn không "đáng đồng tiền bát gạo".

Chính điều đó đã tạo ra một làn sóng mới trong ngành F&B ở Hồng Kông như Gerard Li chia sẻ: Value dining - Mô hình hướng tới mức giá phải chăng, chất lượng ổn, phục vụ nhanh và linh hoạt.

Thay vì đầu tư không gian xa hoa hay menu cầu kỳ, các thương hiệu giờ tập trung vào tốc độ quay vòng khách, tận dụng nguyên liệu địa phương, và trải nghiệm thực tế thay vì sự "hào nhoáng" bề ngoài. Các quán nhỏ, chuỗi cà phê mini hoặc cửa hàng theo mô hình "grab & go" được dự báo sẽ chiếm ưu thế trong giai đoạn tới.

Theo các chuyên gia dự đoán: Cơn khủng hoảng của ngành F&B ở Hồng Kông nói riêng và trong khu vực nói chung, không chỉ là một đợt suy thoái ngắn hạn, mà là một cuộc sàng lọc khốc liệt. Những ai chỉ dựa vào cảm hứng để mở quán, thiếu chiến lược quản trị và dòng tiền ổn định, gần như chắc chắn sẽ bị văng ra khỏi cuộc chơi.

(Theo Bloomberg)