Trong kỳ nghỉ Tết, các vấn đề sức khỏe dù chỉ là cảm cúm thông thường cũng có thể ảnh hưởng không nhỏ đến trải nghiệm hàng ngày của bạn. Nắm bắt các vấn đề sức khỏe thường gặp và có biện pháp xử trí, phòng tránh sớm là điều nên thực hiện để bạn có thể ăn Tết vui khỏe.
Dưới đây là những chia sẻ của TS. BS Hoàng Minh Đức về vấn đề này.
Trong các dịp lễ Tết, bệnh nhân đến thăm khám chủ yếu là gặp phải vấn đề sức khỏe nào, thưa bác sĩ? Số lượng bệnh nhân gặp vấn đề đó chiếm khoảng bao nhiêu phần trăm lượng bệnh nhân đi thăm khám?
TS. BS Hoàng Minh Đức: Trong các dịp lễ Tết, bệnh nhân đến thăm khám thường gặp phải các vấn đề sức khỏe phổ biến bao gồm rối loạn tiêu hóa (40-50% tổng bệnh nhân đi thăm khám); tăng huyết áp (20-25%); ngộ độc thực phẩm (10-15%); chấn thương và tai nạn (10-20%); các bệnh đường hô hấp (5-10%); rối loạn tâm lý và căng thẳng (5-10%); bệnh ngoài da (3-5%); bệnh lý do thời tiết lạnh (10-15%); ngộ độc rượu (5-10%); và đau thắt ngực hoặc nhồi máu cơ tim (2-5%). Ngoài ra, các bệnh mãn tính như đái tháo đường, bệnh tim mạch cũng có xu hướng trầm trọng hơn do chế độ sinh hoạt không điều độ trong dịp lễ.
Trong đó, rối loạn tiêu hóa là vấn đề sức khỏe thường gặp nhất do chế độ ăn uống không hợp lý trong ngày Tết, như ăn quá nhiều đồ dầu mỡ, thực phẩm giàu đạm, hoặc uống rượu bia. Việc ăn uống không kiểm soát và thiếu vận động khiến nhiều người, đặc biệt là bệnh nhân cao tuổi, bị tăng huyết áp đột ngột. Sử dụng quá nhiều rượu bia trong dịp Tết dẫn đến các trường hợp ngộ độc, viêm gan rượu, viêm tụy cấp. Những bệnh nhân có tiền sử tim mạch có nguy cơ gặp biến chứng cao hơn do ăn uống thiếu kiểm soát và căng thẳng.
Bệnh nhân ngộ độc thực phẩm tăng do ăn phải thực phẩm không đảm bảo vệ sinh hoặc bảo quản không đúng cách, đặc biệt trong thời tiết nồm ẩm. Dị ứng do tiếp xúc với thực phẩm, hóa chất trong các sản phẩm vệ sinh hoặc đồ trang trí cũng khá phổ biến.
Áp lực chuẩn bị cho các ngày lễ, cũng như các mâu thuẫn gia đình hoặc căng thẳng xã hội, có thể dẫn đến mất ngủ, lo âu, hoặc trầm cảm nhẹ.
Thời tiết lạnh hoặc thay đổi đột ngột trong dịp Tết khiến tỷ lệ mắc các bệnh cảm cúm, viêm họng, viêm phổi cũng tăng.
Các bệnh liên quan đến tuần hoàn máu như đau đầu, đau nhức xương khớp, tê bì tay chân gia tăng, nhất là ở người cao tuổi.
Tai nạn giao thông hoặc tai nạn sinh hoạt tăng cao vào các dịp lễ Tết.
Những vấn đề này tác động đến sức khỏe và cuộc sống của bệnh nhân như thế nào?
TS. BS Hoàng Minh Đức: Những vấn đề sức khỏe thường gặp trong dịp lễ Tết có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe và cuộc sống của bệnh nhân.
Về các tác hại ngắn hạn, sức khỏe chung của người bệnh giảm sút, chẳng hạn như suy nhược cơ thể do ngộ độc thực phẩm, hoặc mất ngủ kéo dài làm; hoặc gia tăng bệnh mãn tính như tăng huyết áp, tiểu đường, hoặc tim mạch có nguy cơ tiến triển nặng hơn do ăn uống không kiểm soát và thiếu thuốc men kịp thời.
Người bệnh cũng phải đối mặt với nguy cơ biến chứng nghiêm trọng như ngộ độc cấp tính có thể dẫn đến tình trạng nguy hiểm như viêm tụy cấp, suy gan, hoặc thậm chí tử vong nếu không điều trị kịp thời; tai biến mạch máu não do tăng huyết áp đột ngột vì căng thẳng hoặc tiêu thụ thực phẩm giàu muối có thể gây tai biến, ảnh hưởng nặng nề đến sức khỏe và khả năng lao động.
Từ các tác động này sẽ ảnh hưởng tinh thần, chất lượng cuộc sống và tăng gánh nặng tài chính cũng như tác động gián đoạn đến cuộc sống hàng ngày của người bệnh.
Về tác động dài hạn, nếu các vấn đề sức khỏe không được kiểm soát, chúng có thể để lại hậu quả lâu dài như tổn thương cơ quan, giảm tuổi thọ, hoặc hạn chế khả năng lao động, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống trong tương lai.
Việc nâng cao ý thức bảo vệ sức khỏe trong dịp Tết là cần thiết để giảm thiểu những tác động tiêu cực này.
Nguyên nhân nào khiến dịp này là lại thời điểm bùng phát của các vấn đề nêu trên?
TS. BS Hoàng Minh Đức: Dịp lễ Tết là thời điểm bùng phát của nhiều vấn đề sức khỏe do sự kết hợp của nhiều yếu tố liên quan đến thói quen sinh hoạt, ăn uống, và điều kiện môi trường.
Chẳng hạn như do thay đổi chế độ ăn uống (ăn uống không điều độ, thực phẩm không đảm bảo vệ sinh), thói quen sinh hoạt thất thường (thiếu ngủ và căng thẳng, ít vận động), sử dụng rượu bia quá mức, thời tiết thay đổi, tăng cường giao lưu và đi lại (việc đi lại, tụ tập đông người làm tăng nguy cơ lây nhiễm các bệnh truyền nhiễm như cảm cúm, COVID-19; tai nạn giao thông và chấn thương cũng tăng cao do số lượng người di chuyển nhiều hơn bình thường), thiếu kiểm soát bệnh mãn tính như cao huyết áp, tiểu đường, hoặc tim mạch thường chủ quan trong việc kiểm soát bệnh trong dịp Tết, dẫn đến biến chứng.
Để phòng tránh các vấn đề này, bác sĩ có lời khuyên như thế nào cho người dân?
TS. BS Hoàng Minh Đức: Để phòng tránh các vấn đề sức khỏe thường gặp trong dịp lễ Tết, bác sĩ khuyên người dân nên tuân thủ các biện pháp sau:
- Chế độ ăn uống lành mạnh: Kiểm soát lượng thức ăn, tránh ăn quá nhiều thực phẩm dầu mỡ, chiên rán, đồ ngọt, và thực phẩm giàu đạm. Ăn đủ rau xanh và trái cây giúp bổ sung chất xơ, vitamin, hỗ trợ tiêu hóa và tăng cường miễn dịch. Hạn chế rượu bia, uống có chừng mực để bảo vệ gan, dạ dày, và tránh nguy cơ ngộ độc.
- Duy trì lối sống lành mạnh: Giữ thói quen tập thể dục, tập thể dục nhẹ nhàng như đi bộ hoặc yoga để duy trì sức khỏe và cân bằng năng lượng. Ngủ đủ giấc, đảm bảo giấc ngủ 6-8 tiếng mỗi ngày để cơ thể phục hồi sau các hoạt động Tết. Uống đủ nước, giữ cơ thể không bị mất nước, đặc biệt khi ăn nhiều thực phẩm mặn hoặc uống rượu bia. Tránh làm việc quá sức.
- Bảo quản và chọn lựa thực phẩm an toàn: Chọn thực phẩm tươi sạch từ nguồn đáng tin cậy, tránh thực phẩm hết hạn hoặc không rõ nguồn gốc. Giữ thực phẩm trong tủ lạnh và hâm nóng kỹ trước khi ăn để tránh ngộ độc.
- Chăm sóc bệnh mãn tính: Người có bệnh lý mãn tính như tiểu đường, cao huyết áp, tim mạch nên mang theo thuốc khi đi xa và tuân thủ lịch uống thuốc. Đo huyết áp, kiểm tra đường huyết thường xuyên để phát hiện bất thường kịp thời.
- Phòng tránh lây nhiễm bệnh: Rửa tay thường xuyên, đeo khẩu trang nơi đông người, sử dụng dụng cụ ăn uống cá nhân để tránh lây nhiễm qua nước bọt.
- Kiểm tra sức khỏe trước và sau Tết.
Bằng cách tuân thủ các lời khuyên này, người dân có thể tận hưởng một kỳ nghỉ Tết khỏe mạnh và an toàn, đồng thời bảo vệ sức khỏe lâu dài.
Xin cảm ơn bác sĩ!