Mới đây, bác sĩ Đoàn Dư Mạnh, Phó Giám đốc Trung tâm Tim mạch và Đột quỵ, Bệnh viện Đa khoa Phương Đông đã tiếp nhận và điều trị cho một trường hợp bệnh nhân nữ (37 tuổi, tại Hải Phòng). Bệnh nhân chia sẻ vài năm gần đây, cân nặng tăng nhanh kèm huyết áp thường xuyên ở mức rất cao, dao động khoảng 180 mmHg.
Bệnh nhân đã thăm khám ở nhiều cơ sở y tế và được chỉ định uống thuốc hạ áp hàng ngày. Tuy nhiên, chỉ số huyết áp vẫn không ổn định, khiến chị buộc phải duy trì điều trị lâu dài.
Gần đây, bệnh nhân có kế hoạch thực hiện thụ tinh trong ống nghiệm (IVF) và được bác sĩ yêu cầu điều chỉnh huyết áp về ngưỡng an toàn thì mới có thể tiến hành.
Trong quá trình khám tiền IVF, bác sĩ Mạnh nhận thấy bệnh nhân còn khá trẻ nhưng đã bị tăng huyết áp nặng và kéo dài nên đã khuyên bệnh nhân kiểm tra chuyên sâu để tìm nguyên nhân gốc rễ.
Kết quả khám của bệnh nhân. (Ảnh bác sĩ cung cấp)
Kết quả kiểm tra chuyên sâu, chụp cắt lớp vi tính (CT) bằng công nghệ photon phát hiện bệnh nhân một khối u lành tính (adenoma) tại tuyến thượng thận phải. Đây là dạng u có khả năng tiết hormone aldosterone hoặc cortisol, gây giữ muối – nước, tăng thể tích máu và làm huyết áp tăng cao.
Khi nhận kết quả chẩn đoán bị tăng huyết áp do khối u ở tuyến thượng thận, bệnh nhân đã rất bất ngờ.
Theo các bác sĩ Mạnh, những người khởi phát bệnh tăng huyết áp từ khi còn trẻ, huyết áp khó kiểm soát hoặc kèm theo các dấu hiệu rối loạn điện giải cần được lưu ý đến nguyên nhân u tuyến thượng thận. Phát hiện và xử trí sớm u tuyến thượng thận không chỉ giúp kiểm soát huyết áp hiệu quả, giảm nguy cơ biến chứng tim mạch, đột quỵ, mà còn cải thiện chất lượng sống, đặc biệt với những người đang có nhu cầu sinh sản.
Hiện, bệnh nhân đang được tư vấn phương án điều trị u tuyến thượng thận để đưa huyết áp về mức an toàn trước khi tiếp tục kế hoạch IVF.
Vì sao u tuyến thượng thận gây tăng huyết áp?
Bác sĩ Mạnh cho biết u tuyến thượng thận tiết aldosterone (còn gọi là cường aldosterone tiên phát - PA) và cortisol. Aldosterone thúc đẩy cơ thể giữ lại natri và nước, làm tăng thể tích máu, dẫn đến huyết áp cao. Cortisol làm tăng nhịp tim và co mạch, góp phần khiến huyết áp tăng cao. Trong một số trường hợp, u tủy thượng thận còn tiết catecholamine, gây tình trạng tăng huyết áp kéo dài hoặc xuất hiện các cơn tăng huyết áp kịch phát, có thể kèm đau đầu, hồi hộp, vã mồ hôi.
Theo bác sĩ Mạnh, mặc dù u tuyến thượng thận thường lành tính, nhưng nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, tình trạng tăng huyết áp kéo dài sẽ làm tăng nguy cơ đột quỵ, suy tim hoặc tổn thương thận. Những người trẻ tuổi bị tăng huyết áp khó kiểm soát, kèm hạ kali máu nên được tầm soát nguyên nhân từ tuyến thượng thận.
Bác sĩ Mạnh cho hay, u tuyến thượng thận là một trong những nguyên nhân phổ biến gây tăng huyết áp. Tuy nhiên, bệnh có thể chữa khỏi hoàn toàn nếu người bệnh phát hiện kịp thời và điều trị cắt bỏ u.
Hiện nay, chụp cắt lớp vi tính (CT) hoặc cộng hưởng từ (MRI) là các phương pháp hiệu quả để phát hiện u tuyến thượng thận. Tùy loại u và mức độ tiết hormone, bác sĩ có thể chỉ định điều trị nội khoa hoặc phẫu thuật cắt bỏ khối u, giúp huyết áp trở về mức bình thường.
Vị chuyên gia tim mạch cũng khuyến cáo thêm, nếu xuất hiện tình trạng tăng huyết áp không rõ nguyên nhân, mọi người cần phải đi khám chuyên khoa để chẩn đoán bệnh. Tăng huyết áp nếu không được kiểm soát có thể làm tăng nguy cơ đột quỵ não và các vấn đề tim mạch khác.