3 thói quen 'giết chết' tinh hoàn, rất nhiều đàn ông Việt đang mắc phải

Giãn tĩnh mạch tinh - "Kẻ giấu mặt" đang âm thầm tước đoạt thiên chức làm cha của nhiều nam giới Việt! Bạn có tin: Chỉ một "búi giun máu" ngoằn ngoèo dưới bìu có thể khiến tinh hoàn teo tóp, tinh trùng "chết yểu" chỉ sau 2 năm. Đừng nhầm tưởng đau bìu, nặng háng là chuyện nhỏ - nhiều ca vô sinh nam phát hiện muộn vì bỏ qua những dấu hiệu này!

ThS.BSCKI. Trần Quốc Khánh - Khoa Phẫu thuật tiết niệu, Bệnh viện Bạch Mai cảnh báo: "Đứng lâu, mặc quần bó hay tập gym , vận dộng quá sức - 3 thói quen "giết chết" tinh hoàn mà 80% đàn ông đang mắc phải!"

Giãn tĩnh mạch tinh (varicocele) là tình trạng giãn bất thường của hệ thống đám rối tĩnh mạch ở bìu - một trong các nguyên nhân vô sinh nam có thể điều trị. Đây không chỉ là vấn đề gây khó chịu về mặt thể chất mà còn ảnh hưởng đến khả năng sinh sản nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Hiểu rõ nguyên nhân, nhận biết sớm dấu hiệu và chủ động sàng lọc là chìa khóa giúp nam giới bảo vệ sức khỏe sinh sản của mình. Chúng tôi đã có cuộc trao đổi với ThS.BSCKI. Trần Quốc Khánh về chủ đề này.

Phóng viên (PV): Xin bác sĩ cho biết nguyên nhân sinh bệnh giãn tĩnh mạch tinh là gì?

ThS.BSCKI. Trần Quốc Khánh: Giãn tĩnh mạch tinh hình thành do sự suy yếu hoặc bất thường trong cấu trúc hệ thống mạch máu vùng bìu. Có 4 nhóm nguyên nhân sinh bệnh sau:

- Bất thường giải phẫu: Tĩnh mạch tinh trái thường dài hơn và đổ vào tĩnh mạch thận trái theo góc vuông, tạo điều kiện cho máu ứ đọng, dẫn đến giãn mạch. Trong khi đó, tĩnh mạch phải đổ vào tĩnh mạch chủ dưới với góc nhọn nên ít gặp hơn.

- Suy van tĩnh mạch: Van trong lòng mạch có chức năng ngăn máu chảy ngược. Khi van yếu hoặc không có van, máu trào ngược liên tục làm tăng áp lực, khiến tĩnh mạch giãn dần.

- Chèn ép cơ học: Tĩnh mạch thận trái có thể bị ép giữa động mạch chủ và động mạch mạc treo tràng, gây ứ máu kéo dài. Tình trạng này thường gặp ở người trưởng thành hoặc có khối u vùng bụng.

- Yếu tố nguy cơ: Đứng lâu, vận động mạnh, thói quen mặc quần bó sát hoặc tiền sử gia đình cũng làm tăng khả năng mắc bệnh.

PV: Xin bác sĩ chỉ cho bạn đọc biết các dấu hiệu nhận biết bệnh?

ThS.BSCKI. Trần Quốc Khánh: Giãn tĩnh mạch tinh thường diễn tiến âm thầm, các triệu chứng lâm sàng thường không đặc hiệu. Người bệnh có thể nhận biết các dấu hiệu bệnh thông qua các triệu chứng sau:

Cảm giác nặng, đau âm ỉ vùng bìu, tăng lên khi đứng lâu, vận động mạnh hoặc vào cuối ngày, giảm khi nghỉ ngơi.

Sờ thấy búi tĩnh mạch ngoằn ngoèo như “búi giun” dưới da bìu.

Có thể nhìn thấy mạch máu nổi rõ ở giai đoạn nặng (độ III).

Một số triệu chứng kèm theo như: Tinh hoàn teo nhỏ; Khó có con dù vợ chồng không sử dụng biện pháp tránh thai trong ít nhất 1 năm.

PV: Khi thấy các dấu hiệu trên, người bệnh đến gặp bác sĩ thì sẽ được thực hiện các xét nghiệm, chụp chiếu cận lâm sàng gì để sàng lọc bệnh một các hiệu quả nhất, thưa bác sĩ?

Ths.BSCKI. Trần Quốc Khánh: Để phát hiện sớm giãn tĩnh mạch tinh, nam giới nên chủ động thực hiện các phương pháp sau:

Đầu tiên, các bác sĩ sẽ khám lâm sàng: Bác sĩ sẽ yêu cầu bệnh nhân đứng thẳng, hít sâu và rặn mạnh (nghiệm pháp Valsalva) để quan sát sự thay đổi kích thước tĩnh mạch. Các chụp chiếu cận lâm sàng bao gồm:

- Siêu âm Doppler màu: Kỹ thuật này giúp đánh giá chính xác lưu lượng máu, phát hiện dòng trào ngược và đo đường kính tĩnh mạch. Thông thường, tĩnh mạch giãn trên 3mm sau khi làm nghiệm pháp Valsalva được xem là bất thường.

- Chụp mạch máu: Chỉ định trong trường hợp nghi ngờ giãn tĩnh mạch phức tạp hoặc cần xác định vị trí tổn thương trước phẫu thuật.

- Ngoài ra xét nghiệm tinh dịch đồ, phân mảnh AND tinh trùng cũng được thực hiện nhằm đánh giá số lượng, chất lượng tinh trùng. Từ đó xác định mức độ nặng của giãn tinh mạch tinh gây nên ảnh hưởng đến khả năng sản xuất tinh trùng của tinh hoàn.

PV: Xin cảm ơn bác sĩ về những thông tin hữu ích này!